Page 60 - st-insaat-malzeme-2023-aralik

Şekil 9. Betonarme perdelerin tipik başarısızlık şekilleri.

2.7 Bitişik Nizam Binalarda Bırakılması Gereken
Deprem Derzleri
Bırakılacak minimum derz boşlugu, 6m yüksekliğine ka-
dar en az 30 mm olacak ve bu değere 6m’den sonraki her
3m’lik yükseklik için en az 10 mm eklenecektir. Bina blok-
ları arasındaki derzler, depremde blokların bütün doğrul-
tularda birbirinden bağımsız olarak çalışmasına olanak
verecek şekilde düzenlenmelidir [11].

3. YALITIMSIZ TEMELLER
Yapısal çöküşün en önemli nedenlerinden biri de, binanın
temellerinde suya karşı önlem alınmamasıdır. Temellerin-
de su yalıtımı olmayan veya hatalı su yalıtımı uygulanan
binalarda, temel donatısında paslanma başlar. Korozyon
sonucu donatı çaplarında azalma olurken, oluşan korozyon Şekil 9. Suya maruz kalan temellerde donatıdaki korozyonun etkileri.
ürünlerindeki hacim artışı, beton paspaylarında çatlamaya 4. YETERSİZ BAKIM
yol açarak zararlı maddelerin beton içine girişini ve taşınımı- Yapısal çöküşün nedenlerinden biri de kötü bakımdır. Bi-
nı arttırır [5]. Ayrıca, korozyon sonucu beton ile donatı ara- nalar uygun şekilde muhafaza edilmediğinde, daha za-
sındaki aderans da azalır [6]. Bunların sonucunda donatının yıf ve hasara karşı daha duyarlı hale gelirler. Bu, özellikle
kesiti 10 yıl içinde 1/3 oranında, taşıma kuvveti 2/3 oranın- yüksek sismik aktiviteye sahip bölgelerde bulunan binalar
da azalır ve yapıdan beklenen servis ömrü sağlanamaz [7], için geçerlidir. Örneğin, temel yapısı hasarlanan bir bina-
(Şekil 9). Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nın 125000 konut nın çok hafif şiddetteki depremlerde bile çökme olasılığı
üzerinde yürüttüğü bir inceleme sonucunda 1999 Marma- oldukça yüksektir. İnşaat mühendisleri olarak depreme
ra Depreminde çöken binaların yüzde 64’ünde korozyon dayanıklı binalar tasarlamak ve inşa etmek önemlidir. Ek
sorunun bulunduğu, yüzde 90’ında ise kullanılan malzeme- olarak, mukavemetlerini ve stabilitelerini sağlamak için bi-
lerin standartlara uygun olmadığının belirlenmiştir [8]. naları uygun şekilde korumak önemlidir.

58 ST İnşaat-Malzeme ARALIK 2023