Page 27 - st-endustri-4.0-2018-nisan

MEHMET DEMIRBAŞ

Makinalar kaç kez hangi sebepten kendisini bu süreçlere adadıysa, üre-
durmuş? Bu tür bilgileri firmalar tim müdürü, bakım müdürü, planla-
genellikle operatörlerden öğreniyor. ma müdürü ya da yetkili bir mühen-
İsteniyor ki operatörler, makinalarda dis, hiç fark etmez, sonrası çok kolay.
problem olduğu zaman duruş, hata Bizim hedef kitlemiz de bu kişilerden
bilgilerini girsin, raporlasın. Maale- oluşuyor ve onlarla iletişim kurmak
sef bu beklenti genelde örtüşmüyor. öncelikli hedefimiz.
Operatör her türlü bilgiye sahip değil. Maalesef; “Böyle sistemlere bütçe
Kişiye bağımlı kalıyorsunuz. Yüzde ayırmak yerine makina parkına yeni
100’ü bırakın yüzde 50 doğruluğa bir makina daha satın almayı tercih
dahi gelmek zor. Makinaları; direkt etme” şeklinde yaklaşımlar da olu-
olarak anlık izlenebilecek sistemle- yor. Ancak günü kurtarmaktan ziyade
re dahil edebilseler, makinanın belki büyük resme bakabilmek, 5 yıl hatta
yüz ayrı çeşit hata kodu var, duruş- 10 yıl sonrasını görebilmek, düşüne-
ların iki tanesi belki sürekli ve belli bilmek gerekiyor. Dünyada yeni bir
bir parçaya bağlı olarak yaşanıyor, çağa geçiyoruz ve önünü görebilenler
biz şu sonuçları çıkartmayı istiyoruz: uyarılarını fazlasıyla yapıyorlar. Bu
“Senin makinanda bu tip ürünleri işin ne olduğunu ve katma değerini
üretirken şu tip hata kodlarına bağlı bilecek olanlar, yatırım yapacak ve
olarak duruşların çok yükseliyor, or- değer verecek olan kişilerdir.
talama çevrim sürelerin şu koşullarda
artış gösteriyor, şu tip ürünleri üretir- Hakan Erol: Türkiye’de geçen ay
ken makinadaki x parçasının değişme verimlilik oranları yüzde 76 olarak
sıklığı biraz daha artıyor. İleride bu, açıklandı. Bu verilere göre OEE de-
senin için önemli bir bakım proble- ğeri Türkiye’de yüzde 75’in altında
bir yerden başlaması gerektiğini bi-
liyor ancak nereden başlayacağını mine ya da arızaya yol açabilir”. olan hiçbir işletme yok. Bunu gidip iş-
ve ne yapacağını bilemeyebiliyor. Bu konuları konuştuğumuzda ne- letme prosesindeki çalışanlara sorun;
Kendilerini belli sorularla yönlendi- redeyse hiç birisinin analiz edilme- yüzde 50’nin veya maksimum 60’ın
riyoruz. Sahadan edindiğimiz tecrü- diğini görüyoruz. Aslında henüz üzerinde olmadığı aslında herkes ta-
be bize şunu gösteriyor; işletmele- çoğunlukla kayıplarının ne olduğu- rafından tahmin ediliyor. Verimlilik
rin elinde birden fazla marka-model nu bilmiyorlar, veya sadece tahmin oranını yüzde 50’den 70’e çıkarmak;
makina var ve aynı işi yapan makina edebiliyorlar. Makinalarının açık aynı makinayı aynı personeli ve ekip-
grupları içerisinde bile bile çoğunluk- kalma süresini aktif üretim süresi sa- manı kullanarak verimliliği yüzde 40
la farklı markalara ait makinalar gö- yan yaklaşımlar dahi var. Aslında bu artırmak anlamına gelir. Türkiye’de
rebiliyoruz. Biz öncelikle “Siz yaptı- yaklaşıma kendileri de raporu gören makina fazlası var, işletmelerde yeni
ğınız üretim ile ilgili tüm bilgiyi alıp de pek inanmıyor, ancak inanmış gibi makina almadan, yüzde 5-10 verim
analiz edip raporlayabiliyor musunuz yapılıyor. Biz, halihazırdaki kendi artırımı yapsak, üretim sahasından 20
ve bunu bir aksiyona çeviriyor musu- donanımlarımız, elektronik kutula- ila 40 Milyar Dolar ekstra gelir elde
nuz?” diye soruyoruz. Aynı işi yapan rımız ve uygulama sistemlerimizle etmiş oluruz. Oysa yüzde 75-80 dedi-
iki farklı makina ile ilgili hangisiyle gelip kuralım, inceleyin, raporlayın, ğinizde kapasitem doldu yeni iş ala-
ne kadar sürede üretim yapıldı, or- size aksiyona bağlı öneriler verelim” mam diyorsunuz. Yeni proje almak
talama çevrim süreleri nedir, hangi diyoruz. için yeni bir makina parkı, yeni bina
ürün grubunda hangi makinada, han- kurmak lazım.
gi operatör için arıza, fire istatistikleri Raporlar alındı, bu raporlara göre Türkiye’de yüksek oranda fire veren
nedir gibi bilgiler olsa da bunlar as- öneriler ve iyileştirme süreçleri na- bir üretim metodolojisi var, sektörüne
lında analiz edilmesi gereken sayısız sıl ilerliyor fabrikada? göre yüzde 25’lik fireleri görüyoruz
bilgiden sadece 2-3 tanesidir. Gerçek Mehmet Demirbaş: Bu nokta tam fakat bir veri madenciliği yaklaşımı
üretim zamanı dalgalanmaları nasıl? olarak şirketin yetkinliği ile ilgili. ile gerçekte neden fire verdiğimizi de
Bu makinalarda hangi hata kodları- Buradan sonra aksiyonu alacak olan tam olarak bilmiyoruz. İşte sistemi
na bağlı olarak fireler oluşturulmuş? kendileri. Bir şirkette “bir kişi” eğer dijitalize ettiğiniz zaman, makinayı;

ST ENDÜSTRİ 4.0 NİSAN 2018 | 25