Page 42 - st-proses-otomasyonu-2025-subat
P. 42
uygulama
Gemi yakıtı transferinde, Coriolis
debimetre ile bunkering sistemleri
Endress+Hauser tarafından geliştirilen modern bunker ölçüm sistemi, yalnızca transfer
edilen ürünü yüksek hassasiyetle ölçmekle kalmayıp, transfer süresince yakıt içerisinde
hava bulunup bulunmadığını da sürekli takip ederek şeffaf bir yakıt transfer
operasyonuna imkân tanıyor.
B unker terimi aslen 19.yy’da
buharlı gemilerin yakıt
olarak kömürle çalıştığı
dönemden
gelmektedir.
Bu gemilerde kömür de-
polanan bölmelere “bunker” adı ve-
rilmekteydi. Bugün, kömür yerine sıvı
yakıtlar kullanılsa da gemi yakıtlarına
“bunker” adı verilmekte, bu yakıtla-
rın gemilere ikmal işlemi ise “bunke-
ring” ya da “bunker transferi” olarak
adlandırılmaktadır.
DEĞİŞEN YÖNETMELİKLER İLE
DAHA HASSAS YAKIT
EKONOMİSİ
Gemi taşımacılığındaki maliyet ka-
lemlerinden en büyüğü yakıt oldu- dünya genelinde otomasyon alanında ara adımların sahip olduğu kesinlik
ğundan; zaman içerisinde modern yaşanan ilerlemelerin sektörde kabul kadar gerçek değere yakın olabilir. Ya-
gemi makinalarına geçiş yapılması ve görmesi için belirli bir olgunluğa ulaş- kıt operasyonlarının (tüketim ve bun-
petrol krizi dönemlerinde yükselen ması ve güvenilirlik açısından kendini kering) dinamik ölçüm teknolojileriy-
yakıt maliyetleri, gemileri genellikle ispat etmesi şarttır. Geleneksel olarak, le takip edilmesi ise yakın zamanda
yüksek kükürtlü ve düşük kaliteli ya- yakıt transferi yapılırken alıcı ile satı- artan bir trend haline gelmiştir. Akış
kıtların kullanımına itmiştir. Son 10 cı arasındaki kontrol noktası, iskandil ölçümü ile yakıt transferlerinin takip
yıl içerisinde ise küresel iklim değişik- alınarak yapılan seviye ölçümleridir. edilmesi için ilk başta (ve halihazırda
liğine karşı artan farkındalıkla birlikte Manuel ya da otomatik şerit metreler hâkim olarak) mekanik debimetreler
uygulamaya konulan yönetmelikler kullanılarak gemi personeli tarafından kullanılsa da; toplam ölçüm belirsizli-
(IMO2020, SEEMP, vb.), yakıt kulla- yapılan bu ölçüm şekli, hiçbir ek sis- ği, farklı ürünlerde değişen cihaz per-
nımında düşük ve çok düşük kükürt tem olmadığı durumlarda dahi ölçüm formansı, operasyonel koşulara uyum,
içeriğine sahip yakıtların kullanılma- alınmasına olanak tanır. Bu yöntem, bakım ve işletme maliyeti açısından
sını neredeyse zorunlu hale getirerek geçmişte olduğu gibi gelecekte de se- mekanik debimetreler beklenen avan-
halihazırda önemli olan yakıt bütçe- viye ölçümü için kontrol edilebilir bir tajları sağlamakta zorlanmaktadır. Bu
sini çok daha kritik ve şeffaf kontrol alternatif olmaya devam edecektir. durum, sektörde sayaç ile ölçüm yap-
gerektiren bir noktaya taşımıştır. Öte yandan, seviye ölçümünden top- manın zaman zaman avantajdan çok
lam yakıt miktarına (kütle) geçebil- bir sorun olarak değerlendirilmesine
GELENEKSEL YÖNTEMLER İLE mek için; güncel kalibrasyonlu tank bile neden olmuştur.
YAPILAN TRANSFERLER VE kapasite tablolarına ve sıcaklık, trim Çağımız teknolojisi ve gelişen otomas-
OPERASYONEL BELİRSİZLİKLER ve meyil gibi hacimsel verilerin hesap- yon araçları ile klasik ölçüm metotla-
Gemi ile taşımacılık; etki alanının lanmasını etkileyen parametrelerin rının yeterliliğinin sorgulanmasına
büyüklüğü, taşıdığı riskler ve ihti- kontrol edilmesine ihtiyaç duyulmak- neden olan bunkering operasyonları-
yaç duyulan yüksek güvenilirlik ne- tadır. Tüm bu hesaplamalar ve düzelt- na, örnek bir uygulama ile bakalım.
deniyle teknolojik gelişmelere yavaş meler, belirli kabullerin ve ampirik Limana ulaşan bir konteynır gemisi,
ve kontrollü olarak entegre olan bir formüllerin toplam belirsizliğine tabi- ihtiyacı olan yaklaşık 1100 ton bunker
sektördür. Bu açıdan bakıldığında, dir. Ulaşılan son değer, ancak tüm bu transferi için barge ile hortum bağ-
40 ST Proses Otomasyonu Şubat 2025
