Page 56 - st-proses-otomasyonu-2019-subat

makale

KAPAK

Doğalgaz dağıtım şirketlerinden

kaynaklı metan emisyonları

Hazırlayan: Melih Çetinkaya / Bursagaz Şehir İçi Doğal Gaz Dağıtım Anonim Şirketi, Bursa / [email protected]

Temel olarak, metan ya boru hatları ile (ana hatlar ve servis hatları) ya da gaz tesisleri (örn.
basınç düşürme istasyonları, yer üstü vanalar vb..) ile emisyona uğratılan bir gazdır. Emisyon
tahminine yönelik farklı yaklaşımlar/metodlar, ülkelerdeki metan emisyonlarının doğru/
tutarlı olarak tespit edilmesinde zorluklara neden olmakta ve gaz endüstrisini zor duruma
sokmaktadır.

oğal gaz dağıtım faaliyetlerinden meydana
gelen metan emisyonlarının tahmin edilmesi
ve yayınlanması Birleşmiş Milletler İklim
Değişikliği Çerçeve Anlaşması içerisindeki
Dulusal otoriteler için bir zorunluluktur.
Siyasi idare ve kamu paydaşları için kamuoyu
tartışmalarında metan emisyonları giderek daha anlamlı
hale gelmektedir ve gazın geleceği üzerinde önemli
(ekonomik) bir etkisi olabilmektedir.
Emisyon tahminine yönelik farklı yaklaşımlar/metodlar,
ülkelerdeki metan emisyonlarının doğru/tutarlı olarak
tespit edilmesinde zorluklara neden olmakta ve gaz
endüstrisini zor duruma sokmaktadır.
Bu amaçla Avrupa Gaz Araştırma Grubu (GERG “The
European Gas Research Group”) tarafından “Gaz Dağıtım Emissions) ve Operasyonel Emisyonlar (Operational
Şebekesi için Metan Emisyon Tahmin Metodu” projesi Emissions) terimlerini kullanmayı kararlaştırmışlardır.
yapılmıştır. Bu projenin tanımına göre, Asıl Emisyonlar tarama ile tespit
Proje ortakları Belçika, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, edilen tüm teknik sızıntıları, geçirimleri ve küçük delikleri
Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda, İspanya, İsviçre ve veya çatlakları bünyesine almaktadır. Olay Emisyonları boru
Türkiye’den gaz dağıtım şirketleri olmuştur. Türkiye’den hattının zarar görmesi sonucu meydana gelen emisyonlar
Bursagaz proje ortağı olarak çalışmalarda yer almıştır. olmakla birlikte dağıtım şirketlerinin bünyesinde bulunan
Ayrıca Marcogaz ve Eurogas’ın temsilcileri (seçilen çalışanlar veya üçüncü kişiler (örn. genel halk) tarafından
toplantılara katılan ve önemli belgelerin tartışılmasına rapor edilen ancak tarama ile belirlenemeyen emisyonlardır.
katkıda bulunan) tarafından desteklenen ortaklar, gaz Operasyonel Emisyonlar devreye alma ve devreden
dağıtım şebekesinin metan emisyonlarının tahminine bir çıkarma, mevcut boru hatlarının veya tesislerin yenilenmesi
yöntem geliştirmek için bilgi ve pratik uzmanlık temeli veya bakımının yapılması sırasında meydana gelen
sağlamıştır. Proje kapsamında, ulusal çevre ajansları emisyonlardır.
ile temasa geçilerek dış gereklilikler (örn, Birleşmiş
Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Anlaması için sera gazı Tablo 1: Emisyon Kategorileri ve Emisyonların Türleri
emisyonlarının raporlanması için) toplanmıştır ve yöntemin
geliştirilmesi için dikkate alınmıştır. EMISYONLARIN KATEGORI TARAFINDAN OLUŞTURULMUŞ
KATEGORILERI EMISYONLARIN TÜRLERI
2. KAPSAM • Tarama ile tespit edilmiş yeraltı sızıntıları
Doğal gaz dağıtım şebekesi aşağıdaki belirtilen sistem • Tarama ile tespit edilmiş yer üstü sızıntıları
sınırları kapsamında irdelenmiştir. • Sadece ana hatlar için: giriş vana emisyonları
Temel olarak, metan ya boru hatları ile (ana hatlar ve servis Asıl emisyonlar • Sadece polietilen boru hatları için (örn. PE,): sızma
hatları) ya da gaz tesisleri (örn. basınç düşürme istasyonları, • Üçüncü taraf hasarından sonra rapor edilen olaylar
yer üstü vanalar vb..) ile emisyona uğratılan bir gazdır. Olay emisyonları • Dağıtım Şirketinin kendi personeli veya üçüncü taraflarca
Aynı emisyon kategorisinde farklı kaynaklardan türeyen rapor edilen diğer olaylar (e.g. gaz kokusu)
pek çok olay yer aldığından projeye dâhil olan ortaklar Asıl • İşletmeye alma, işletmeden çıkarma, yenileme ve bakım
Emisyonlar (Intrinsic Emissions), Olay Emisyonları (Incident Operasyonel emisyonlar sırasında tahliye etme ve arıtma

52 ST Proses Otomasyonu Şubat 2019