Page 44 - st-pano-ozel-eki-2017-eylul
P. 44
ST PANO , 7(.1ù. 0$.$/(
Orta Gerilim Tesislerinde
İç Ark Koruma Sistemleri
Hazırlayan: ABB ELEKTRİK A.Ş. Senior Product Marketing and Sales Support Engineer Elektrik Yüksek Mühendisi Fatih Aksel
Elektrik sistem planlamalarındaki ana hedef, kaliteli ve sürekli enerjinin
sağlanmasıdır. Enerji sürekliliğindeki en önemli tehtidlerden biri de iç arktır. İç ark
sonucu önce ışık akabinde ısı, basınç, patlama ve beraberinde zehirli gazlar oluşur.
Bunun sonucunda OG tesis ciddi hasar görebilir, o anda tesis civarında bulunan
personel yaralanabilir hatta ölebilir.
ormal koşullarda Orta Gerilim Panoların IEC 62271- 100.000 - 200.000 lüx yoğunluğunda ışık
200 e göre iç ark testinin yapılması gereklidir. Ancak Güneş yüzeyi sıcaklığının yaklaşık 5 katı olan 20.000 C sı-
Nbu yeterli midir? Beraber bakalım; caklık
Basınç ve şok dalgaları
İç ark testleri 0.2sn, 0,25sn, 0.5sn, 1 sn gibi değişik zaman Zehirli gazlar
süreleri için yapılabilmektedir. Bu sebeple iç ark testlerinin ortaya çıkar ve bu yukarıda değindiğimiz gibi hem ekipman
kaç sn. süreli yapıldığı o panonun dayanımı için önemli ipu- hem de personel için çok ciddi tehlike oluşturur.
cu verir. (Bkz. şekil 1 ve şekil 2). Bu uzun sürelerde de aşa-
ğıda ayrıntılarını verdiğimiz pekçok hasar oluşur. Bu zararlara ilave olarak bir de en-direkt sonuçlar ortaya çık-
Testlerde başarı ile geçen bir panonun, daha sonraki seri maktadır.
üretimde üretilen pano ile birebir aynı olması gereklidir. İç ark olan panonun tekrar kullanılması için önce uzmanlar
İç ark testi sırasında pano kapakları tamamen kapalıdır. tarafından incelenenip karar verilmesi gereklidir. Bu incele-
Ancak istatistiklere göre iç ark arızaları daha çok panolara menin mutlaka pano üreticisi tarafından yapılması önerilir.
bakım yapılırken ve ilk devreye almalar sırasında oluştuğu- Arıza gören ekipmanların değişmesi ciddi süre alacaktır.
nu göstermektedir. Örneğin kesici değişimi 3-4 ay sürebilmektedir.
Bir panoda iç ark oluştuğunda; Arıza gören panonun komple değiştirilmesi gerekiyor ise
o panodan önceki panoların sökülmesi gereklidir. Arızalı
pano ortadan çıkarılıp değiştirilemez. Bu da çok uzun za-
man kaybına neden olacaktır.
Arıza geniş bir alanda etki gösterirse OG tesisinin komple
yenilenmesi gerekebilir.
Ortaya çıkabilecek yangın elektrik odasının hatta işletmenin
yanmasına neden olabilir.
Şekil 1: İç ark ve süresinin
malzemeler üzerine etkisi
İç arkın sebepleri 3 kısımda incelebilir;
1-Personel ve manevra hataları;
Yanlış pano içerisinde çalışma
Ark süresi 35ms Yanlış kesici manevrası
Yanlış topraklayıcı manevrası
Bakım bölgesini bakım sonrası topraklanmış bırakma
Çalışma alanında gerilim olup olmadığının kontrolünün
Ark süresi 500ms unutulması
2-Teknik sebepler;
Ekipmanda ya da panoda arıza olması
Şekil 2: Ark süresinin oluşan zarara etkisi Ekipmanın yanlış manevraya izin vermesi (kilitlemenin ol-
42 ST PANO I EYLÜL 2017
