Page 71 - st-proses-otomasyonu-2020-agustos

ve aşı gerektirirler. UV radyasyonu,
mikroorganizmaların DNA’larının
bozulması yoluyla SARS-CoV-2
virüsü ile bulaşan yüzeylerin de-
zenfekte edilmesi için etkili bir ön-
lem olabilir. SARS-CoV-2 virüsü,
ultraviyole duyarlılığı için henüz
özel olarak test edilmemiştir, ancak
SARS koronavirüsü de dahil olmak
üzere ilgili koronavirüsler üzerin-
deki diğer birçok test ile ultraviyole
inaktivasyonuna oldukça duyarlı
oldukları sonucuna varılmıştır [3].
UV-C RADYASYON
UYGULAMA DOZU NE
OLMALIDIR?
UV-C cihazlarında, bir floresan ola- yoktur. Bununla birlikte, aynı SARS münologlar, koronavirüslerin sıvalı
rak bilinen alçak basınçlı civa buharlı virüsü ailesindeki karşılaştırılabilir duvarlarda ve laminant malzemede
lambalar deşarj edilerek lüminesans virüsler için 254nm dalga boyunda 36 saat, plastik ve paslanmaz çelikte
yöntemi ile radyasyon yayınımı ya- doğrudan UVC ışığı kullanılarak 72 saat ve camda 96 saat yaşayabil-
2
pılabilmektedir. Bu lamba tüpleri- 10-20 mJ/cm dozaj değerlerinin ol- diğini göstermektedir.
nin iç yüzeyleri flüoresan malzeme duğu bilinmektedir. Kontrollü dozaj ASHRAE (Amerikan Isıtma ve Ha-
ile kaplanmadığında 254nm’de ışı- uygulanarak laboratuar koşulların- valandırma Mühendisleri Komis-
nım sağlanmaktadır. Bu lambalarla da test edildiğinde yüzde 99.9 de- yonu) İç Hava Kalitesi Kılavuzu’n-
2
2
20 J/m ile 200 J/m arasındaki doz- zenfeksiyon sağlanmaktadır [5]. da kapsanan teknikleri kullanarak
larda radyasyon enerjisi elde edile- havadaki bulaşıcı hastalıkların
bilmektedir. Cihaz, diğer flüoresan ORTAM HAVALANDIRMASINDA azaltılması için minimum gereksi-
ışık fikstürlerine benzer balastlar, DEZENFEKSİYON NEDEN nimlerin ötesine geçerek ek önlem-
kablolar ve kontrolörlerle kullanılır. GEREKLİDİR? lerin alınması gerektiğini tavsiye et-
Mikroorganizmaların UV-C radyas- Burnunuza, ağzınıza veya gözleri- mektedir. Küçük parçacıklar belirli
yonlar ile etkisiz hale getirilmesinde; nize dokunmak, virüsün yanlışlıkla bir süre havada da asılı kaldığın-
Mikroorganizmanın çeşidi ve yapı- sisteminize girmesine izin verme- dan, havayı hareket ettiren HVAC
sal özellikleri, Uygulanan radyas- nin bir başka kesin yoludur. Avust- (Havalandırma) sistemlerinin ta-
yonun yoğunluğu ve süresi (dozu), ralya’daki bir araştırmada 26 üni- sarımı ve çalışmasında hastalığın
Ortamın bağıl nem oranı, Radyasyo- versite öğrencisini izleyerek saatte bulaşmasını çeşitli şekillerde etki-
nun dalga boyu etkili olmaktadır [4]. yaklaşık 23 kez yüzlerine dokun- leyebilmektedir. ASHRAE, hastalık
Bakteri ve virüs çeşidine bağlı ola- duklarını keşfettiler. Çoğu insan bu bulaşmasına yönelik; seyreltme ha-
rak ayrıca yüzey ve ortam şartları- ortak alışkanlığı düşünmeden gün- valandırması, laminer ve diğer oda
na göre, mikroorganizmanın etkisiz de ortalama 386 kez tekrarlamakta- içi akış rejimleri, diferansiyel oda
hale getirilmesi için gerekli radyas- dır. Bir araştırma şirketi tarafından basıncı, kişiselleştirilmiş havalan-
yon miktarı farklılık göstermekte- yapılan başka bir çalışmada ise, 94 dırma, kaynak yakalama havalan-
dir. UV Radyasyonunun dozu (mJ/ kişilik bir grupta, ortalama bir kişi- dırması, filtrasyon (merkezi veya
cm ) radyasyon yoğunluğu (mW/ nin telefonuna günde 2.600 kez do- üniter) ve UVGI (üst oda, ve hava
2
cm ) ve uygulama süresinin (sn) kunduğunu tespit edilmiştir. Birisi akımında) gibi ilgi çekici stratejileri
2
çarpımı ile hesaplanmaktadır. öksürdüğünde veya hapşırdığında önermektedir [6].
Bir yüzeyi dezenfekte etmek için yeni koronavirüsü telefon ekranın- Antiseptik UV-C Işınımı, tavan
kullanılan UV-C ışınımı, örneğin dan almanın ne kadar kolay olaca- yüksekliğinin izin verdiği üst oda-
2cm sabit bir mesafede 10mJ/cm ğını hayal etmek çok da zor değil. da havayı dezenfekte etmek için en
2
düzeyinde verilmelidir. UV ışını- Enfeksiyon bulaşmalarının ço- etkili şekilde kullanılabilir, hava-
mın zamana göre hesaplandığında ğunun öksürme ve hapşırmadan landırma kanallarında ve oda hava
düz yüzeylerde maruz kalma süresi kaynaklanan damlacık yoluyla ve temizleyicilerinde de kullanılabi-
en az 40 mJ/cm olmalıdır. Dolayı- kişiyle doğrudan temas veya çeşitli lir. Hastane, eczane, diş klinikleri,
2
sıyla, hedef yüzeydeki ışınım 10 yüzeylerle temas yoluyla bulaşmak- hasta bakım odaları, veterinerler
mJ/cm ise, maruz kalma süresinin ta olduğu bilinmektedir. Ayrıca, il- özellikle insanların bir arada kala-
2
4 saniye olması anlamına gelir. gili betacoronavirüs SARS, MERS balık olarak bulunduğu ofis, işyer-
COVID-19 virüsü (SARS-CoV-2) çok gibi bilinen koronavirüs türleri gibi leri, okul, restaurantlar, anaokulu,
yeni olduğu için, bilim topluluğunun havada da asılı kalabildiğine ina- alış-veriş merkezleri, toplu taşıma
henüz belirli bir deaktivasyon dozu nılmaktadır. Araştırma yapan im- araçları, ibadethaneler vb, üretim,