Page 48 - st-otomasyon-2020-haziran

TEKSTİL SANAYİ I RÖPORTAJ

proje sayesinde işletme; kurutuculardaki milli tatillerde olabiliyor. O duruş anında
arızanın önüne geçti, bakım maliyetlerini ana sayaçların üzerinden geçen hava mik-
düşürdü, basınçlı havanın kalitesini artırdı, tarı aslında bizim kaçak miktarımızı gös-
kullandığı ekipmanlardaki arızaların önü- teriyor. Çünkü içeride üretim yok. Üretim
ne geçti. Bunlarda görünmeyen maliyetler yoksa ve kompresörler halen çalışıyorsa ve
olarak işletmeye ekstra fayda sağladı. Hepsi o sayaçlar bir değer okuyorsa orada bir ka-
bir yana en düşük enerji ile basınçlı hava çak olduğu anlamına geliyor. Sayaç üzerin-
sistemini kurutabildi. den okunan değer, bizim gerçek hava kaçak
◆ İzleme sistemi kurduk: Kurutma sis- değerimizdir. Bu işletme kaçak yönetimi
temini yeniledikten sonra izleme sistemi yapmasına rağmen hava sayaçlarından 24
kurmaya karar verdik. Fabrikanın farklı metreküp dakika yani bunu üretmek için
noktalarına hem üretim hem tüketim için nereden baksanız 110-120 kilovatlık bir
hava sayaçları koymak ve bunları bir veri kompresör çalıştırmak gerekiyor. Kaçak
tabanında toplamak istedik. Ayrıca topladı- yönetimi sayesinde işletme 110 kilovatlık
ğımız verileri de yorumlamayı amaçladık. bir tasarruf sağlayabiliyor. Bu da bu 3-4
İşletme bu konuyla ilgili bir yatırım gerçek- tasarruf noktasından bir diğeridir. Toplam
leştirdi. İzleme sistemi ile beraber 12 tane tasarruf miktarını bulmak için tamamını
kompresör debimetresi ve işletmede kul- toplamın bakmak gerekiyor. Bu projede
lanmak için 7 tane termal debimetre aldı. bizim toplamdaki sağladığımız tasarruf
Bu sistemi izleyerek ve 14 kompresörden gerçekten milyonlarca TL ediyor. Özellikle
verimsizin yerine verimliyi kullanarak 100 hava kaçakları bulmak için büyük bir bütçe-
kilovat tasarruf sağladı. Dolayısıyla izle- de gerekmiyor. Ayrıca siz bu rakamları ka-
me sistemini kurmak, izlemek ve aksiyon nıtlayabildiğiniz sürece, profesyonellerden
almak işletmelerin tasarruf sağlamasında destek alarak raporları hazırlayabildiğiniz
önemli bir adımdır. bilirsiniz. Kompresördeki tasarruflar bizim sürece VAP projesi desteği de alabilirsiniz.
◆ Kompresörlerin spesifik enerji tüke- önem sıramızda ilk üçe giriyor.
timleri incelendi: Her kompresörün birim ◆ Kaçakların tespiti ile tasarruf sağlan- Doğru ekipman seçimi oldukça önemli
metreküp için harcadığı kilovat değerleri dı: Kaçak yönetimiyle ilgili de akabinde bir konu. İşletmeler doğru ekipman
incelendi ve şu rakamlar ortaya çıktı. Ör- aynı projede bir tasarruf sağlandı. Hava seçimini nasıl yapmalı, hangi kriterlere
3
neğin 490 kilovatlık bir kompresör 67 m / sayacı, kaçak tespiti arasında bir bağlantı dikkat etmeli?
dk hava üretirken bunun yerine alınabile- bulunuyor. Biz izleme sistemini kurduktan Doğru ekipman seçimi dediğiniz gibi ol-
cek yeni bir kompresör 462 kilovatla 75 sonra işletme muhakkak bir duruşa geçe- dukça önemli bir konudur. Örneğin doğru
m /dk hava üretebiliyordu. Spesifik enerji biliyor. Bu duruş süresi bayramlarda ya da kurutucu seçimi ile avantajlar sağlayabi-
3
tüketimleri incelendiğinde 7.34kW/dk’dan lirsiniz. Kurutucu bile olsa invertörlü bir
6.18kW/dk’ya inmiş oluyordu. Her bir kurutucu kullanılması gerekiyor. Yani ku-
kompresörde yaklaşık yüzde 20’ye yakın rutucu sıcaklık, debi ve basınca göre ener-
bir enerji tasarrufu sağlanabiliyordu. İşlet- Tekstil fabrikasının ji tüketimini ayarlayabilmelidir. Örneğin
menin toplam 800 m /dk’lık bir hava tüke- 2018 yılındaki enerji bu aylarda 20 C atmosfer sıcaklığı var. 40
3
timi olduğunu tespit ettik. Spesifik enerji C atmosfer sıcaklığındaki bir kompresör
tüketimi üzerinden baktığımızda her bir tüketim verilerini odasındaki kadar enerji kullanmaya gerek
kompresördeki 100 kilovatlık bir tasarruf yok. Eşanjördeki sıcaklığı ölçerseniz ve
on kompresörde yaklaşık saatte 1000 kilo- incelediğimizde, kompresör devrini invertör ile kısarsınız.
vat/saat üzerinde bir tasarruftu. Bunun TL yüzde 35 oranındaki Dolayısıyla ihtiyaç kadar gaz kullanırsınız.
karşılığı da Kilovat birim fiyatını 0,45 TL Çünkü invertörlü bir kurutucu sıcaklığa ve
ortalama aldığımızda yaklaşık 4 milyon TL enerji tüketiminin debiye göre kullanması gereken enerji mik-
bir tasarruf potansiyeli ortaya çıktı. Tabii basınçlı hava olarak tarını ayarlayabiliyor. Burada kurutucunun
ki bu kompresör sistemini planlayabilmek sisteme oluşturduğu basınç farkının da in-
için o izleme sistemini kalıcı yapmak ya da kullanıldığını tespit celenmesi önem arz ediyor. Ayrıca kurutu-
bizim gibi etüt yapan firmalara mevcut du- cunun içerisinde su tahliye sisteminin ça-
rumu analiz ettirmek gerekiyor. Bizde bu- ettik. İşletmede lışma prensibine bakmak gerekiyor. Çünkü
lunan seyyar cihazlar aracılığıyla bu analizi öncelikle basınçlı suyu sıfır kayıpla mı yoksa hava kaybıyla
gerçekleştirebildik. Eğer izleme sistemine mı tahliye ettiğini incelemek gerekiyor. Bir
yatırım yapamıyorsanız muhakkak profes- hava kurutucularının diğer konu ise işletme için hava kalitesi o da
yonel bir firmadan destek alıp kompresörle- komple değiştirilmesi çiğlenme noktasının ölçümü ile mümkün-
rin hepsini tek tek enerjisini, debisini ölçüp dür. Biz her işletmede çiğlenme noktasını
gerekli hesaplamaları yaptırabilirsiniz. Bu gerektiğine karar verdik. ölçüyoruz ve bunu firmalara raporluyoruz.
sayede şu anda bulunduğunuz noktayı, veri- Basınçlı hava sistemindeki kondens ileride
minizi ve düzetilmesi gereken yerleri göre- çok büyük arızalara sebebiyet verebilir.
44 | ST OTOMASYON HAZİRAN 2020