Page 21 - st-makina-2023-haziran
P. 21
diyoruz ve uçuşa veriyoruz. Bu bi-
nanın amacı da bu. Yukarıda bir
izleme odamız var. Helikopterimiz
ciddi şekilde enstrümante. Üzerin-
de 600 civarında sensör var. Aynı
zamanda sayısal hatlardan da veri
alıyoruz. Bunlarla beraber yaklaşık
olarak 10-15 bin civarında verimiz
var. Bunlar canlı olarak yukarıdaki
kontrol odamıza iletiliyor. Bütün
testlerde gerçek zamanlı olarak
tasarım ekiplerimiz bu verileri in-
celiyor, herhangi bir sorun olma-
sı durumunda, bir anomali tespit
edilmesi durumunda teste doğru-
dan müdahale edebiliyorlar. Bütün
testi de bu binada kontrol odasın-
dan yönetiyor arkadaşlar.”
İLK UÇUŞ İÇİN GERİ SAYIM Daha önce de başımıza geldi, yap-
MOTOR TESTLERİNİN İlk uçuşun testleri süren ATAK-2 tık bunları. Ekibimiz de çok tecrü-
ARDINDAN İLK UÇUŞU platformu ile gerçekleştirileceğini beli. Olası sorunları aşa aşa gidip
YAPACAK belirten Mehmet Yılmaz, “Bu he- kesinlikle uçacağız.” dedi.
Projenin geldiği noktada, planla- likopterle yerde yaklaşık 15 saat
dıkları motor testleri bulunduğunu motor çalıştırma hedefimiz var. 1000-1500 PERSONELİN
ve öncelikli olarak bunları tamam- Bundan sonra uçuşa hazır olacak. KATKISIYLA OLUŞTU
layacaklarını dile getiren Yılmaz, Şu an için bir aksaklık görünmü- Mehmet Yılmaz, ATAK-2’ye eli de-
şunları kaydetti: “Tamamladıktan yor. Bakım, ölçüm faaliyetleri- ğen veya bir şekilde proje için çalı-
sonra bir taksi testimiz var. Heli- mizi gerçekleştiriyoruz. Eğer bir şan personel sayısının 1000-1500
kopteri ‘runway’de test ediyoruz. aksaklık çıkmazsa bu bir hafta civarında olduğunu söyledi.
Telemetriyi, uzak haberleşme kıs- içerisinde aslında uçuşa da gitme- Projede çok ciddi bir emek bulun-
mını doğruluyoruz. Ondan sonra yi hedefliyoruz. Aksaklık çıkarsa duğuna dikkati çeken Yılmaz, şu
da uçuşa hazır hale geliyor helikop- onu değerlendiririz ama çok uzak
ter. Bir sonraki adımda ilk uçuşu- değerlendirmelerde bulundu:
muzu gerçekleştiriyoruz. İlk uçuşu- olmayan bir tarihte ATAK-2’nin “Tasarım ekibinden program yö-
muz nispeten basit bir uçuş oluyor. uçabileceğini söyleyebilirim. İşler netimine, üretim planlamasından
İlk kez kullanacak pilotlarımızın da yolunda giderse daha hızlı ilerle- üretim mühendisliğine, teknis-
alışması gerekiyor. Simülatörde bu riz ama işlerde bir aksaklık çıkarsa yenlerimize kadar herkesin çok
testleri sanal ortamda yapıyoruz da çözemeyeceğimiz bir şey yok. ciddi emeği var. Burada yaklaşık
ama gerçek anlamda ilk defa uçu-
ruyorlar. O yüzden daha basit test-
lerle başlıyoruz. Helikopterimizi
kaldırıp basit manevralar yaptırı-
yoruz ama sonrasında üzerine koya
koya, ekleye ekleye gidiyoruz. Bu
aşamadan sonra bir sonraki pro-
totip için yapacağımız geliştirme
ve iyileştirme faaliyetlerimiz var.
Bunları gerçekleştirerek birden
fazla prototip üreteceğiz. Burada
da paralel halde testlerimizi ger-
çekleştirerek helikopterimizin ka-
lifikasyon sürecini yürüteceğiz. Bu
aşamadan sonra aslında helikopte-
ri kalifiye etmeye yönelik prototip
tasarım, üretim, geliştirme ve ka-
lifikasyon faaliyetleri yürüteceğiz.”
19
ST MAKİNA HAZİRAN 2023