Page 58 - st-enerjisini-ureten-fabrikalar-2020-haziran

ENERJİ VERİMLİLİĞİ I TEKNİK MAKALE

Vidalı mı, santrifüj kompresör mü?

Aynı kapasite için iki farklı çözüm vidalı veya santrifüj kompresör. Atlas Copco
Yağsız Hava Bölüm Müdürü Erman Tezulaş, iki kompresör seçiminde avantajlı ve
dezavantajlı yönleri aktarıyor.

Hazırlayan: Atlas Copco

şletmelerde kullanılan basınçlı hava ihtiyaçları sektöre ve
uygulama alanına göre değişkenlik göstermektedir. Bu de-
ğişkenlik yıllar içerisinde yavaş yavaş veya işletmenin kapa-
site artırımı ile hızlıca gerçekleşebilir. Basınçlı hava ihtiyaçları
İ da bu talepleri karşılayabilecek şekilde, enerji, bakım ve ilk
yatırım maliyetleri de göz önünde bulundurularak seçilmelidir.
Enerji ihtiyacının kompresörün yaşam döngüsü üzerinde yüzde
75- 80‘ lik bir etkiye sahip olduğunu bilmekteyiz. Bu yazımızda
iki farklı basınçlı hava çözümünü ele alarak avantaj ve deza-
vantajlarından bahsedeceğiz. Toplam basınçlı hava ihtiyacının
yaklaşık olarak 1000 kW eşdeğerinde kompresörler ile elde
edilebileceğini ve işletmede stabil bir hava tüketimi olduğunu
(basınçlı havanın dalgalanmadığını) varsayalım. Birinci çözüm
için 5 x 200 kW gücünde yağlı ve vidalı kompresör teknolojisini
seçtiğimizi, ikinci çözüm için ise 2x500 kW günce turbo (santri-
füj) kompresör teknolojisi seçtiğimizi düşünelim.

BİRİNCİ SEÇENEK İÇİN AVANTAJLAR;
İlk yatırım maliyeti açısından diğer teknolojilere kıyasla nispe-
ten ucuz olması, arıza durumunda tüm hava ihtiyacının sade-
ce çok az bir kısmının etkilenecek olması, işletmenin soğutma
suyu kulesi yatırımına gerek duymadan hava soğutmalı versi-
yon ile ihtiyacına çözüm sağlayabileceğini söyleyebiliriz.

BİRİNCİ SEÇENEK İÇİN DEZAVANTAJLAR;
İşletmede kurulum için daha büyük bir alan gereksinimi, ikinci
çözüme kıyasla daha fazla spesifik enerji tüketimi (SER), hava
kalitesi açısından yağlı bir teknolojiye sahip olmasından kaynaklı
yağsız hava ihtiyacı olan durumlarda bir çok filtre kullanımı gere- Atlas Copco Yağsız Hava Bölüm Müdürü Erman Tezulaş
kesinimi ve bu filtrelerden kaynaklı basınç düşümü ile bakım ve
enerji maliyetinin fazlalığı, daha sık aralıklarla servis gereksinimi
ve çevreye daha fazla atık yağ salınımı, daha fazla borulama ve kullanımı), basınçlı havanın dalgalanması durumunda IGV yani
elektrik kablolama gereksinimi. Oransal giriş valfi ile kendisini belirli bir kapasiteye kısarak ve-
rimlilik sağlayabilmesi olarak sıralayabiliriz.
İKİNCİ SEÇENEK İÇİN AVANTAJLAR;
Spesifik enerji tüketiminin (SER) az olmasından kaynaklı ya- İKİNCİ SEÇENEK İÇİN DEZAVANTAJLAR;
tırım geri dönüş süresinin kısa olması ve yıllar içerisinde iş- Soğutma suyu kulesi gereksinimi, daha fazla ilk yartırım maliyeti,
letmelere kar ettirmesi, birinci seçeneğe kıyasla çok daha az büyük kW motorlara ve debi üretimine sahip olmasından kaynaklı
bir kurulum alanı gereksinimi, daha az borulama ve kablolama olası arızalarda hava ihtiyacı kapasitesinin daha fazla etkilenme-
gereksinimi, daha uzun aralıklarla çok daha az servis gereksi- si veya yedek kompresör gereksinimi. Her iki seçenek arasında
nimi, atık yağ miktarının az olması, oil-free (yağsız hava) tek- yaptığımız değerlendirmelere bakacak olursak özellikle yüksek
nolojisinden kaynaklı çok daha temiz bir basınçlı hava ve az debi kullanımı gerektiren veya kapasitesi artan işletmelerde sant-
filtre kullanımı gereksinimi (ihtiyaç halinde sadece partikül filtre rifüj teknolojisinin çok daha avantajlı olduğunu söyleyebiliriz.

56 ST ENERJİSİNİ ÜRETEN FABRİKALAR I Haziran 2020