Page 31 - st-robot-yatirimlari-2025-mayis

tör kalite kontrol ve plaka değişimi ya-
pacak. Peki bu güvenli bir uygulama
mı? Robot operatöre çarparsa durur,
evet. Ya matkap? Aynı güvenlik stan-
dardını sağlayabilir mi? Sıcak talaşlar,
çapak sıçramaları ne olacak?
Başka bir örnek: Cobot, 20 kg’lık çe-
lik parçayı yerden alıp 2 metre yük-
sekteki rafa yerleştiriyor. Bir diğer sık
rastladığımız senaryo: Cobot açık
alanda profilleri kaynatıyor, yanında
operatör bekliyor. Gözlük yok, perde-
leme yok. Peki bu uygulamalar ger-
çekten insanla birlikte güvenle çalış-
maya uygun mu?
Endüstriyel robotlar ile yapılan uygu-
lamaların cobotlar ile yapılan uygula-
malara kıyasla daha güvenli olduğunu
söylerken, cobot ve güvenlik kavram-
larının nasıl yanlış değerlendirildiğini
anlatmaya çalışıyorum. Biz entegra-
törler, endüstriyel robotları güvenlik Kaynak: Stäubli, Man–Robot Collaboration (MRC) modeline ait şema esas alı-
çitleriyle çevreliyor ya da tamamen narak hazırlanmıştır. Orijinal içerik korunmuş, grafik yeniden düzenlenmiştir.
kapalı hücrelerde çalıştırıyoruz. Peki
bu hücreye cobot koyarsak çitleri kal-
dırabilir miyiz? Hayır çünkü robotun maları. Üstelik çoğu zaman bu tercih, İnanın, bu aşamaların tamamı konu-
ucundaki parmaklar keskin köşeli ola- yukarıda saydığımız sebeplerden hiç- şulduktan sonra bile hala robotun ne
bilir, pnömatik gripper ciddi sıkıştırma birine dayanmıyor. Robot sabit, ope- olacağına karar vermemiş olabiliyo-
kuvveti uyguluyor, taşıdığı parça ağır, ratörle temas yok, alan uygun… Ama ruz. Çünkü robot, çözümün en pa-
sıcak veya kesici olabilir. Hücre içinde yine de cobot tercih ediliyor. Neden? halı ekipmanı olsa da çoğu zaman en
yapılan bir lazer markalama, insanla Ve niçin bu tercihi bir tehlike olarak kritik parçası değildir. Proje ilerledikçe
birlikte çalışmaya uygun olmayabilir. tanımlıyorum? bu karar değişebilir.
Bir uygulamanın “cobot uygulana- Aslında robot üreticileri-özellikle bi-
bilirliği”, robottan önce yanıtlanması YAĞMURDAN KAÇARKEN zim tercih ettiklerimiz-erişim mesafe-
gereken çok sayıda teknik soruya DOLUYA TUTULMAK si, hız, taşıma kapasitesi gibi temel
bağlıdır. Eğer bu analizlerin sonunda Şöyle taleplerle karşılaşıyoruz: performans verilerini sahada yıllardır
“bu uygulama cobot ile yapılabilir” Tezgah beslemesini otomatikleştir- tutarlılıkla kanıtlıyor. Bir projede hedef
sonucuna varılıyorsa o zaman cobot mek isteyen bir üretici arıyor ve “Fer- performansa ulaşılamıyorsa, sorun
değerlendirmeye alınır. Cobot kullan- had Bey, bir cobot almak istiyoruz. çoğu zaman robotun kendisinde de-
mak, bizi ISO 10218-2 ve onun refe- Yardımcı olur musunuz?” diyor. Bu ğil; uygun olmayan besleme sistem-
rans gösterdiği teknik standartlardan cümle aslında bir entegratörün, robot leri, hatalı parmak tasarımları ya da
muaf tutmaz. Tam tersine, tüm karar- üreticisine yazacağı e-postadır. “Bu sağlıksız malzeme akışında aranma-
lar yine bu standartlar çerçevesinde hücrede şu model cobot kullanaca- lıdır. Özetle cobot kararları, yukarıda
alınmalıdır. Burada şu benzetmeyi ğız, teklif verebilir misiniz?” gibi. Yani değindiğim hiçbir teknik değerlendir-
hatırlamak faydalı olabilir: Bir robot çözüm netleşmiş, robot tipi belirlenmiş me yapılmadan, yalnızca cazip gö-
uygulaması ne kadar güvenlidir? Bu ve teklif aşamasına geçilmiş ancak bu rünen bazı avantajlara odaklanarak
sorunun cevabı, uygulamadaki en talep, bir musluk parçası üreticisinden veriliyor. Ben ise entegratör olarak
yüksek riski barındıran ekipmanın geldiğinde “verim” kavramının süreçte sürece bu kararlar çoktan alınmışken
oluşturduğu zayıf halka ile verilir. ne kadar geri plana atıldığını anlıyo- dahil oluyorum. Bu tercih, verimlilik
rum. Üretici robot yatırımı yapmaya açısından hangi riskleri barındırıyor?
EN BÜYÜK TEHLİKE: COBOT İLE karar vermiş, hatta robotun teknolo-
MAKİNE BESLEME jisine bile! Oysa cobota gelene kadar ROBOT MU DEĞER ÜRETİR,
Cobot kullanmanın gerçekten isabetli sorulması gereken çok soru var. Pro- TEZGAH MI?
olduğu uygulamalar var. Örneğin in- ses ne? Makine ne? Parçalar? Robot Bu sorunun doğru yanıtı sizi en iyi tez-
sanla aynı alanda çalışması gereki- nereden alıp nereye bırakacak? Kaç gah besleme hücresine götürür. Şu
yordur, üretim alanı çok dardır, farklı saniyede? Kaç adet? Kaç vardiya var? an manuel çalışan bir tezgahımız var.
hatlarda mobil olarak kullanılıyordur Kaç kişiyle üretim yapılıyor? OEE de- Bir de robot alacağız. Hangisi hangi-
ya da sürekli değişen bir yörüngey- ğeri ne seviyede, ROI beklentisi nedir? sine hizmet edecek?
le çalıştığı için programlama kolaylığı Parçanın geometrisi nasıl? Tezgaha Doğru cevap: Değer üreten tezgahtır.
önem kazanmıştır. Enteresandır, co- nasıl bağlanıyor? Fikstürler nasıl çalışı- Robot yardımcı ekipmandır. Tezgahın
botların karşımıza en sık çıktığı alan- yor? Parça işlem öncesi ya da sonrası kapısı kapalı, takımlar işliyor, artıdası-
lardan biri, makine besleme uygula- başka bir işlem görüyor mu? nız. Kapak açık, tezgah parça bekli-