Page 30 - st-robot-yatirimlari-2025-mayis

Cobot diye bir şey yoktur

Robsen Kurucu Ortağı
FERHAD KALELİ

Bu ay cobot teknolojisinin üretim süreçlerinde nereye konumlanması
gerektiğini ve entegratörlerin, üreticilerin hatalı değerlendirmeleri
nedeniyle yaşanan verim kayıplarını tartışmak istiyorum.

art ayında, mobil co- gisini daha fazla çekiyor ancak bu ilgi- devam eder. İnsan ve robotun paylaş-
botlar ve raylı robot nin, üretim ihtiyaçlarına yönelik teknik tığı alan arttıkça robotun hızı düşer,
sistemler üzerine bir bir analizden çok, güçlü pazarlama projenin risk analizi zorlaşır.
yazı kaleme almış, ha- mesajlarının yarattığı beklentilere da-
M reketli robotlar özelin- yandığını düşünüyorum. Kolay prog- ÇARPINCA DURDU, NE OLDU?
de cobotlara kısaca değinmiştim. Bu ramlama, esneklik ve insanla birlikte Evet, cobot’lar her ekseninde bu-
yazıda ise konuyu biraz daha açarak, çalışma gibi kavramlar kulağa cazip lunan force/torque sensörleri saye-
cobot teknolojisinin üretim süreçlerin- geliyor ancak her üretim süreci bu sinde belirli hız sınırlarında çalışırken
de nereye konumlanması gerektiğini avantajlardan aynı ölçüde fayda sağ- çarpışma anında durabiliyor. Endüst-
ve entegratörlerin, üreticilerin hatalı layamıyor. Esneklik mesajı öyle sunu- riyel robotlar ise size çarptığında ciddi
değerlendirmeleri nedeniyle yaşanan luyor ki zamanla sınırsız uyum bek- zarar verebilir; çünkü insana ya da bir
verim kayıplarını tartışmak istiyorum. lentisine dönüşüyor. Robot kolunu nesneye çarptığını algılayacak sen-
elle sürükleyerek nokta öğretme, ara- sör teknolojisine sahip değiller. Peki,
ENDÜSTRİYEL ROBOT VS. COBOT yüzde sürükle-bırakla programlama endüstriyel robotlar ile yapılan uygu-
Endüstriyel robotlar, otomotiv sanayi- gibi kolaylıklar da bu algıyı pekiştiriyor. lamaların cobotlar ile yapılan uygula-
sinin ihtiyaçlarıyla ortaya çıktı. Aynı gö- Oysa bir robot yatırımının başarısı, malardan daha güvenli olabileceğini
revi yıllarca, yüksek hız ve hassasiyetle yalnızca bu tür kullanım kolaylıkların- söylesem?
sürdürebilecek sistemler gerekiyordu. dan çok, üretim süreciyle olan teknik
Bu yüzden robotlar hız, sağlamlık ve uyumu ve toplam verim üzerindeki et- COBOT GİBİ DÜŞÜNMEK
tekrarlanabilirlik odaklı geliştirildi. Co- kisiyle değerlendirilmelidir. Bir robotik uygulamadaki tek iş gü-
botlar ise farklı bir hikaye anlatıyor. Staubli’nin MRC (Man–Robot Col- venliği riski, robotun cobot olmama-
İnsanla bir arada çalışmak üzere ta- laboration) dokümanında gösterildi- sı değildir. Üreticiler ve entegratörler,
sarlandılar. Adı üstünde, iş birlikçi ro- ği gibi, bir robotun insanla iş birliği cobot’un sunduğu güvenlik standar-
botlar. Programlaması kolay, arayüzü yaptığı farklı seviyeler vardır. Grafikte dını çoğu zaman yanlış yorumluyor.
kullanıcı dostu, tasarımları şık. Buna göreceğiniz üzere, birinci senaryoda Cobot’un güvenli olması, onun par-
karşılık endüstriyel robotlara kıyasla robot tamamen çitlerle çevrilidir. İş çası olduğu hücrenin de güvenli ol-
yavaşlar ve tekrarlanabilirlikleri daha birliği öngörülmemiştir. Bu senaryoda duğu anlamına gelmez. Ne yazık ki
düşük. Peki bu robotlar üretimde ne- ihtiyaç duyulan risk analizi düşüktür; birçok uygulamada bu ayrım göz ardı
reye konumlanmalı? Türk sanayicisi çünkü robot kapalı hücrede çalışır ve ediliyor ve bu da ciddi güvenlik açık-
ve entegratörleri bu teknolojiyi doğ- operatör ancak bir güvenlik kapısını larına yol açabiliyor.
ru okuyabildi mi? Bu yazıda, özellikle açarak erişebilir. Çoğu zaman kapının
uzmanlık alanımız olan metal sanayisi açılması için robotun durdurulması COBOT’A DEĞİL, UYGULAMAYA
özelinde örnekler üzerinden bu soruyu gerekir. Birinci senaryoda üretken- ODAKLANIN
değerlendireceğim. Çünkü yanlış ko- lik yüksektir. Robotun hızı, kullandı- Güvenlik konusunu birkaç örnek üze-
numlanan bir yatırım, görünmez verim ğı uç ekipmanın kuvveti gibi kısıtlar rinden değerlendirelim. Aşağıdaki se-
kayıplarını beraberinde getiriyor. minimum düzeydedir. Dördüncü ve naryo doğrudan bize gelen bir proje
beşinci senaryolar ise insan-robot iş talebinden: Müşteri, büyük bir plaka
İLERİ TEKNOLOJİ Mİ? birliğinin tam olarak kurulduğu uygu- üzerinde delikler açmak istiyor. Bu iş-
PAZARLAMA HARİKASI MI? lamalardır. Bu aşamalarda, robot artık lemi operatör yerine cobot ile yapmak
Cobotlar, son dönemde üreticilerin il- insana temas edene kadar çalışmaya istiyor. Cobot delikleri açacak. Opera-