Page 78 - st-robot-yatirimlari-2020-kasim

DOSYA
ROBOTİK

ve yollarının izlenmesi, sınırlanması ve İzlenen ve korunan iş birliği bölgesin-
gerekirse durdurulması gerekir. İnsan- deki operatörün çalışma hızına göre
lar ve robotlar arasındaki mesafe kilit ayarlanan robotun hız ve izlediği yolla-
güvenlik unsuru haline gelmektedir. ra bağlıdır. Güvenlik mesafeleri sürekli
olarak izlenir ve robot gerektiğinde ya-
RİSK DEĞERLENDİRMESİ vaşlatılır, durdurulur veya yönü değiş-
“COBOTLAR” İÇİN BİLE tirilir. Operatör ile makina arasındaki
İLK ADIMDIR mesafe, asgari mesafeden fazla ise
İnsan-robot iş birliğine verilen iki ör- robot sistemi tipik hızlarda ve tipik yol-
nek aynı değildir. Bu, ilgili robot özel- da otomatik olarak hareketine devam
likle insanlarla etkileşime geçmek için eder. Bu durum robotun verimliliğini
geliştirilmiş olsa bile İRİ uygulamasın- hemen düzenler.
da bireysel bir risk değerlendirmesi
yapılmalıdır. Bunun gibi “cobotların” İRİ’DE İŞLEVSEL GÜVENLİK:
en temel tasarımlarından başlayarak UZMANLIK, PORTFÖY VE TEK
güvenli kurulum özellikleri vardır. Aynı KAYNAKTAN UYGULAMA
zamanda, iş birliği alanının da çarpma Farklı ISO/TS 15066 iş birliği türlerin-
ve sıkışma riskleri olan bitişik bölgele- den İRİ uygulamalarında hız ve me-
re olan asgari uzaklık gibi temel gerek- safe izleme gelecekte bize en yüksek
lilikleri karşılaması gerekir. IEC 61508, potansiyeli sunar. Bunlarla ilgili olarak
IEC 62061 ve ISO 13849-1/-2 gibi düşünüldüğünde ve bu noktaya ka-
genel standartlar İRİ uygulamalarının dar görülen beraber var olma ve iş
işlevsel güvenliğinin temellerini aldığı birliği etkileşim senaryoları birlikte göz
noktadır. Aynı zamanda endüstriyel önünde bulundurulduğunda, güven-
robotların güvenliğine önem veren likle ilişkili sensör ve kontrol teknoloji-
ISO 10218-1/-2’ye ve işbirlikçi çalış- sinin İRİ’nin aksaksız işleyişine devam
ma için robotlarla ilişkilendirilen ISO edebilmesini sağlarken yeni sorunlarla
TS 15066’ya da özellikle dikkat edil- karşılaştığı açıktır. Aynı zamanda ortak
mesi önemlidir. Robot sistemlerini ge- işyerlerinin güvenliğine ilişkin gerek-
liştirenler ve entegre edenler sadece lilikler arttıkça gelecekteki işbirlikçi iş
robot üreticilerinin aldığı yapısal gü- durumlarının da artış kaydedeceğine
venlik tedbirlerini, işlevlerine ve belir- dikkat etmek gerekir. İşlevsel güvenlik
tilen standartlara göre düzgün şekilde için sensör, kontrol ve sistem çözüm-
kontrol etmek zorunda değildir. Aynı leri üreticisi ve risk değerlendirme ve
zamanda, meydana gelebilecek teh- güvenlik kavramlarından sistem çözüm
like ve riskleri göz önünde bulundur- uygulamasına kadar kapsamlı güvenlik
maları gerekir. Bu, ISO/TS 15066’da hizmetleri tedarikçisi olan SICK, gü-
tanımlanan uygun iş birliği türlerinin venli robot uygulamalarının tasarımında
uygulanması gibi, hangi güvenlik ted- uzmandır. Ayrıca, SICK yıllardır güvenli
birlerinin uygun olduğunu anlamak robot uygulamalarının gerekliliklerine
amacıyla, EN ISO 12100’a göre robot uygun şekilde gelişen pek çok sensör
sistemi, hareket sekansları ve planlı iş olan “güç ve enerji sınırlaması” ise ve kontrolör sunar. Değişik teknoloji-
birliği alanı için bir risk değerlendirme- güvenlik kontrolörünün işlevleri hiçbir lere dayalı güvenlik çözümleri giderek
si yapılması anlamına gelir. tehlike veya hasarın gerçekleşmeye- daha akıllı hale gelmekte ve İRİ uygu-
ceği biyomekanik yük kapasitesine lamalarını mümkün kılar çünkü giderek
İŞBİRLİKÇİ SİSTEMLERİN düşürmesi robotun enerjisini, gücünü daha meşakkatli hale gelen gerekli-
GÜVENLİ ÇALIŞMA YÖNTEMLERİ ve hızını azaltarak gereken güvenliği likleri karşılayabilir. Görüldüğü üzere,
Bu teknik özellikle dört tür işbirlikçi sağlar. Bu durum robotlarla insanlar İRİ insan-robot etkileşimini kapsayan
çalışma ortamı oluşturmak için kulla- arasında kasıtlı veya kasıtsız fiziksel tüm uygulamaların yalnızca küçük bir
nılabilir. “Güvenlikle ilişkili izlenen du- temas olup olmadığına bakılmaksızın kısmını teşkil eder. SICK bünyesinde
rak” robotların insanlarla etkileşime gerçekleşir. İş birliğinin “hız ve ayrılma geliştirilen ve uygulananlar gibi, robot
girmesini önlerken, “elle yönlendirme” izleme” türü ise, tamamen oldukça uygulamalarında işlevsel güvenlik için
robotun el ile azaltılmış bir hızda yön- esnek iş senaryolarına ve böylece akıl- getirilen yenilikçi çözümler öngörülebilir
lendirilerek güvenli bir İRİ gerçekleş- lı fabrikalardaki Endüstri 4.0 ilkeleri ve gelecekte bu payın önemli ölçüde art-
mesini sağlar. Üçüncü iş birliği türü üretim süreçlerine uygunluk gösterir. masına yardımcı olabilir.

72 ST Robot Yatırımları Kasım 2020