Page 75 - st-proses-otomasyonu-2019-subat

araştırma dosyası
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

ğına zararlı tozlardan korunmak için çalışabilirler. Türkiye’de İSG konu- diğine değinen Gezginci, yüksek risk
çalışanların yüzlerini bir tür torba ile sundaki temel sorun, uzmanın maa- içeren durumlarda, işçinin yasadan
örterek korumaya çalışmıştır. şını denetlediği kurum ya da firmadan gelen işten kaçınma hakkını kullana-
almasıdır. Gerçi denetlediği firmanın bildiğini belirterek şöyle konuşuyor:
TÜRKİYE’DE İŞ SAĞLIĞI VE aleyhine rapor hazırlayan uzman, bu “Yine de söylemeliyim ki, bu durum
GÜVENLİĞİ nedenle o firmadaki işini kaybederse işçilerimizce Türkiye’de hiç tercih
Türkiye’de iş güvenliği denildiğinde, 1 yıllık tazminata hak kazanır, şeklinde edilmemiş, bir maddedir.” Palmet İş
konunun sadece iş yeri ile ilgili olduğu bir madde olsa da henüz Türkiye’de Sağlığı ve Güvenliği Yöneticisi Erdem
zannedilse de, uluslararası normlarda çalıştığı firma aleyhine rapor hazırlayan Gezginci, İSG konusunda dünyada
iş güvenliği ücretli olsun ya da olma- bir uzman çıkmamıştır. İşte bu nedenle yapılan çalışmaları şöyle anlatıyor:
sın her türlü işi kapsamaktadır. Yani uzmanların görüşlerine, pratikte tavsi-
evinizdeki mutfak işinden, bahçeye, ye niteliğinde bakılır. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
hobilerinize kadar ki tüm uğraşılar ve İSG uzmanlarının maaşlarını, bağımsız ÇALIŞMALARI
kamuya açık alanlardaki uygulamaları bir kurumdan alması konusunda, saha Hawthorne etkisi: Elton Mayo, Fritz J.
da kapsamaktadır. oyuncularından gelen bir talep ve ça- Roethlisberger ve William J. Dickson
Türkiye’de, yaşam güvenliği olarak lışma olduğu ifade edilmektedir. adlı endüstri psikologları tarafından
görülen tüm bu kavramlar, uluslararası 1927 ile 1932 yılları arasında Hawthor-
normlara göre iş sağlığı ve güvenliği GÜVENLİK KÜLTÜRÜ ne’da (ABD) bulunan Western Electric
kapsamındadır. Geçmişte Türkiye’de, En kıymetli unsur, insan hayatı ise her Şirketi’nde yapılan ve grup dinamikle-
işçi sağlığı ve iş güvenliği olarak anı- şeyden önce güvenlik kültürünü ön- rinde “gözlenmenin” ve “birey olarak
lan konu, 2012 yılı ile birlikte 6331 Sa- celeyen bir bakış açısının toplumda algılanıp, sayılmanın” önemine dikkati
yılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile benimsenmesi gerektiği belirtiliyor. çeken ünlü bir çalışma ile keşfedilen
beraber, iş sağlığı ve güvenliği olarak İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları, iş grup psikolojisi kavramıdır.
değiştirilmiş ve İSG olarak da kısaltıl- güvenliği konusunda ileri teknolojinin Çalışmanın planlanmasının nedeni
mıştır. uygulandığı örneklerle beraber, kötü Western Elektrik Şirketi’ndeki ay-
örneklerin de olduğunu belirterek, dınlanma düzeyi ile verimlilik ilişkisini
İŞ GÜVENLİĞİNİN AMACI güvenlik kültürü eğitimine okul önce- araştırmaktı. Deneyler sırasında önce
İş güvenliği; işin yapılması süresin- sinde başlanıp, hayatın her alanında hem aydınlanmanın artırıldığı alanda
ce işler nedeniyle iş kazası riskini en ve her kesimle devam edilmesini öne- çalışan işçi grubunun hem de aydın-
aza indirmek, iş yerinin çalışma iklimi riyor. lanma düzeyinin sabit kaldığı alanda
nedeniyle oluşması muhtemel sağlık çalışan işçi grubunun verimliliğinin art-
sorunlarını engellemek ve meslek has- ÖZEL GÖZLÜKLE TOPRAK ALTI tığı gözlemlenmiş, daha sonra aydın-
talığı riskine önlem almayı amaçlar. KAÇAĞI GÖREN ŞİRKET! lanma düzeyinin azaltılmasına karşın
Yani İSG, kişilerin bir işe başlamadan ST Endüstri Medya’ya özel açıklama hem aydınlanmanın azaltıldığı grupta
önceki sağlık durumları ile işi bitirdik- yapan PALMET İSG Yöneticisi Erdem hem de kontrol grubunda verimlilik
ten sonraki durumlarının aynı kalma- Gezginci, özel gözlüklerle toprak altın- yine artmıştır. Aydınlanma düzeyinin
sını sağlar. Bunun için her iş kolunda da kalan, doğal gaz kaçaklarını gören artırılmasının ve azaltılmasının hem
alınacak önlemler farklıdır. İSG’nin sistemlerle yüz akı, iş güvenliği sis- deney grubunda hem de kontrol gru-
sadece çok tehlikeli işleri kapsadığı temleri uygulayan kurumlar olduğunu bunda verimliliği artırmasının nedenini
ve yine sadece iş kazalarını kapsadığı belirtiyor. Gezginci, buna karşılık ışık- bulmak isteyen psikologlar, işçilerle
algısı doğru değildir. Doğrusu şudur; landırma önlemi yapmayan, giriş çıkışı görüşmüş ve işçilere durumun nede-
İSG, hayatın her alanında ve bütün tamamen kontrolsüz bırakılan bir inşa- nini sormuşlar; işçiler de araştırma-
insanların sağlığının bozulmaması için atın şantiye alanında bulunan çukura cılara bilim insanlarının kendileriyle
tedbir alırken, daha ergonomik ve düşen, motosikletli pizza kuryesinin ilgilenmesinden memnuniyet duyduk-
sağlıklı bir çalışma iklimini tesis etme- vefatına varan, örneklere de tanıklık larını anlatmışlardır. Araştırmacıların
ye odaklanır. etmiş. görüşmeler sırasında keşfettikleri bu
duruma, iş idaresi psikolojisinin önem-
İSG UZMANLIĞI KRİTERİ BİLİNMEYEN 6381 SAYILI li kavramlarından biri haline gelecek
İSG kursu alıp, sınavını da kazanan KANUNUN 13. MADDESİ olan “Hawthorne Etkisi” adı verilmiştir.
belirlenen bölümlerin mezunları, İş Çalışmaktan kaçınma hakkı, 6381 sa- Hawthorne etkisi sayesinde çalışan-
Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı olarak yılı kanunun 13. maddesinin az bilin- lara bakış tamamen değişmiştir. Ön-

71
70 ST OTOMASYON Şubat 2019 71