Page 98 - st-elektrik-enerji-2017-kasim

ù1&(/(0( , 5h=*$5 (1(5-ù6ù , 7(.1ù. 0$.$/(

Rüzgar Türbinlerinin

Ani Aşırı Gerilim ve Yıldırıma Karşı

Korunması

Hazırlayan: Yıldırımdan Korunma Merkezi Yılkomer Serdar Aksoy

üzgar Enerjisi Sektörü ye-
nilenebilir Enerji kaynakları
içerisinde en hızlı gelişenler-
den birisidir. 2007 yılından
Rberi hızlı bir büyüme gös-
teren sektör önümüzdeki yıllarda ciddi
bir potansiyele ulaşacaktır. Birkaç yıl
öncesine göre üreticiler 10 kat daha
güçlü türbinler üretmektedirler. Klasik
enerji üretim sistemlerinde çevreye za-
rar veren karbonmonoksit gazının azal-
tılması yasal mevzuatlarla zorunlu hale
gelmektedir bu durum alternatif enerji
kaynaklarının gelişimini arttırmaktadır.
Karada ve denizde kurulma imkanı olan
Rüzgar Santralleri ise önümüzdeki 10
yıl içerisinde enerji üretim yüzdelerinde
ciddi bir paya sahip olacaktır. Rüzgar türbinlerinin yaygınlaşması ile raklama sistemi, eşpotansiyel sistem,
rekabetin artması buna paralel olarak iç yıldırım ve dış yıldırımlık sistemleri-
da kurulum maliyetlerinin yüksek olma- nin entegrasyonu oldukça önemlidir.
sı nedeniyle sistemlerin sürdürülebilir- Tüm bu sistemlerin eksiksiz bir şekil-
Eşpotansiyel sistem liği ve güvenlikleri ön plana çıkmakta- de dizayn edilmesi ve sisteme entegre
türbinler arasında dır. Türbinlerin çalışmaya başladıktan edilmesi gerekmektedir.
ve türbin çevresinde sonra zarar görmesi ve durması büyük Topraklama Rüzgar türbinlerinde müm-
kesinlikle sağlanmalıdır ekonomik kayıplara neden olmaktadır. kün olduğunca uzun yıllar etkinliğini
böylece ani darbe Fiziksel şartların zorlu olmasından do- koruyabilecek şekilde dizayn edilmeli-
dir. Topraklama direncinin zaman içeri-
layı da kurulumu tamamlanan sistem-
geçişlerinin ve lere sonradan ulaşıp müdahale etmek sinde yükselmesinde korozyon riskinin
atlamaların önüne oldukça zor bir işlemdir. Bu nedenler- büyük etkisi vardır. Bu nedenle temel
geçilecektir. Temel den dolayı kurulum aşamasında Rüz- topraklamasında kullanılacak galvaniz
topraklamasından gar Türbinlerinin Topraklama ve Yıldı- şeritlerin paslanmaz çelik olması ve
çıkarılacaklar &lizler rımdan Korunma konusu büyük önem kalınlıklarının DIN EN 50164-2 standar-
taşımaktadır. Konu ile ilgili standartlar-
tına uyum göstermesi gerekmektedir.
ve yapılması mümkün da da bu önemli konuya yer ayrılmıştır. Ayrıca her bağlantı noktasında koroz-
koruma ve fonksiyon Konu ile ilgili standartları sıralarsak: yon bandının kullanılması tesis sürek-
topraklamaları ile tüm IEC 62305 -Yıldırımdan Korunma Stan- liliği için büyük önem arz etmektedir.
metal aksamlar ortak dartı IEC 61400/Rüzgar Türbinleri Ge- Temel topraklaması planlaması tesis
bir eşpotansiyel bara ile neratör Sistemleri/24.Bölüm Yıldırım- zemin etüdünün yapılması sonucunda
elde edilen özgül direnç kapsamında
dan Karşı Korunma.
yeniden eşitlenmelidir. Bir sistemin -tesisin yıldırıma ve aşırı yapılacak hesaplar sonucunda yapıl-
gerilime karşı korunabilmesi için top- malıdır ve donma özelliği olan kim-

96 ST ELEKTRİK-ENERJİ I KASIM 2017