Page 96 - st-elektrik-enerji-2017-kasim

ù1&(/(0( , 5h=*$5 (1(5-ù6ù , 7(.1ù. 0$.$/(

LMS Yıldırım Akımı Ölçüm Sistemi

Hazırlayan: Phoenix Contact Türkiye, Endüstriyel Elektronik Ürün Grubu Yönetmeni, Kerem KÖKEL

üzgar türbinli elektrik santral-
lerinin karlılığını artırmak için Şekil 1 - Yıldırım
LM-S yıldırım akım
inşaat maliyetlerini aşağıya ölçme sistemi
çekmek önemli bir konu ol- kayıtları ve rüzgar
Rduğu kadar, işletme ve bakım türbinleri yıldırımları
değerlendirir.
maliyetlerinin de düşürülmesi gerekir.
Phoenix Contact da LMS yıldırım akım
ölçüm sistemini özellikle bu amaca uy-
gun olarak (Şekil 1) yıldırımların ayrıntılı
olarak değerlendirilmesi için geliştirmiş-
tir. Rüzgar türbini tedarikçisi Suzlon Eifel
bölgesinde yeni izleme sistemini test et-
mektedir.
2011 yılı sonu itibariyle, rüzgar türbinleri
tarafından üretilen toplam güç dünyada
230 GW oldu (her yıl eklenen 40GW) [1].
Rüzgar santrallerinin daha ekonomik hale
getirmek için, işletme durumları ve stres
parametrelerinin izlenmesi gerekmekte-
dir. Bir alanda yıldırım etkisi olduğunda
yüksek gerilimler oluşabilir. Yıldırım doğ-
rudan hasara yol açabileceği gibi, devam
eden operasyon sonucunda türbinde
hasar oluşabilir. Kapsamlı bir aşırı gerilim
koruma sistemi elektrikli ve elektronik bi-
leşenleri korumak için gereklidir [2].

Yıldırım Darbesinin Detaylı Kayıtı Ölçme Sonuçlarının Değerlendirilmesi
Rotor bıçaklarının mekanik yapısında Detaylı yıldırım verilerini değerlendirmek
ve tahrik kısmı ile alakalı sorunları algı- için kayıt edilen bilgilere uzaktan erişim
lamak için, türbin komponentleri düzenli çok önemlidir. Bu şekilde yıldırımlar ne-
olarak planlanan bakım kontrolleri ile ta- deniyle türbinde oluşan stresi değerlen-
kip edilmelidir. Ancak, yıldırım nedeniyle dirmek ve gerekli bakım çalışmalarını
rüzgar türbininde oluşabilecek stres he- planlamak mümkündür.
saplanmaz. Bilgilere bir Ethernet arabirimi üzerinden
Phoenix LMS yıldırım akım ölçme sis- erişilebilir. Oluşan her yıldırım için bir
temi ile yıldırım akımları kaydedilir ve darbe sinyali gönderilir. Bu sinyal, bir sa-
uzaktan değerlendirilebilir. Bu şekilde yaç ile kaydedilebilir ya da bir kontrolöre
akım karakteristik değerleri belirlenir ve bağlanabilir. Böylece yıldırım akımı tipik
yıldırım olayı tarih ve saat ile kaydedilir. karakteristik değerlerine Ethernet üzerin-
Yıldırım akımının karakteristik değerleri den ulaşılabilir. Bu değerlere bağlı olarak,
akım genliği ve maksimum akım içerir. genel bir bakım, acil onarım ya da tam bir
Sistemdeki üç adet sensör ile yıldırım- türbin kapatma planlanabilir.
dan etkilenen özel rotor bıçağı tespit Diğer bir yandan gereksiz bakım işleri,
edilebilir. Değerlendirme birimi hub yük- pahalı takip denetimleri önlenmiş olur.
Şekil 2 - Rotor pervane kanadındaki üç lü ve fiber-optik kablo (Şekil 2) üzerin- Özellikle offshore rüzgar parkları için bu
optik sensör Fiber-optik kablo ile hub
değerlendirme birimine bağlanır. den sensörlere bağlanır. işlemler için pahalıya mal olur.

94 ST ELEKTRİK-ENERJİ I KASIM 2017