Page 42 - st-robot-yatirimlari-2024-aralik

Belirsizliklerin gölgesinde üretim,

robot yatırımları ve gelecek

Robsen Kurucu Ortağı
FERHAD KALELİ

2024’ün belirsizliklerle dolu ekonomik atmosferi yalnızca müşterilerimizi

değil, robot yatırımı alanındaki trendleri ve bizi de değişime sürükledi.
Bu ay yazımda, yılın ekonomik atmosferini inceleyip, üreticilerin robot
yatırımı kararlarını ve bu süreçte edindiğim gözlemleri aktaracağım.

etal endüstrisine robotik sistemler geliştiren lerek olumlu bir görünüm çizdi. Ancak, Almanya ve Fransa
bir şirket olarak, bu yıl birçok teklif verdik gibi Türkiye’nin ana ihracat pazarlarındaki ekonomik dur-
ancak projeye dönüşenlerin sayısı beklen- gunluk, bu toparlanmanın sürdürülebilirliği konusunda soru
timizin altında kaldı. Müşterilerimizin belir- işaretleri yarattı. Almanya’da üst üste beş ay süren zayıfla-
M sizlikler karşısında sergilediği “bekle-gör” ma ve Fransa’daki daralma, Türk ihracatçıları için önemli bir
refleksi bu yılın ticari atmosferini şekillendiren önemli bir risk unsuru oluşturuyor. Hizmet verdiğimiz metal endüstri-
unsur oldu. Bu yazıyı kaleme alırken anlıyorum ki 2024’ün sine dair TR-Metal Endeks Ekim 2024 verileri, genel olarak
belirsizliklerle dolu ekonomik atmosferi yalnızca müşterile- karışık bir tablo sundu. Talebin durağan olduğu bir ortamda
rimizi değil, robot yatırımı alanındaki trendleri ve bizi de de- ihracat miktar ve değer endekslerinde kaydedilen artışlar,
ğişime sürükledi. Gelin, önce bu yılın ekonomik atmosferini sektörün pozitif yönlerini gösteriyor. Örneğin, metal sanayi
inceleyelim; ardından üreticilerin robot yatırımı kararlarını ihracat miktar endeksi, önceki aylardaki düşüş trendini ter-
ve süreçte edindiğim gözlemlere birlikte göz atalım. sine çevirerek artış gösterdi. Bununla birlikte, Avrupa’daki
metal sanayi PMI verileri, sektörün ciddi daralmalarla müca-
BELİRSİZLİKLERİN GÖLGESİNDE ÜRETİM dele ettiğini gözler önüne seriyor. Alınan siparişlerdeki sınırlı
2024 yılı, imalat sektöründe küresel belirsizliklerin yoğun artış umut verse de genel talep seviyesi hala kriz bölgesin-
bir şekilde hissedildiği bir yıl oldu. Pandemi sonrası to- de. Avrupa’nın bu zayıf performansı, Türk metal ihracatçı-
parlanma umutları, ekonomik dalgalanmalar ve talep da- ları için önemli bir belirsizlik faktörü olmaya devam ediyor.
ralmalarıyla gölgelenirken, üreticiler üzerindeki enflasyon Yüksek faiz oranları ve sıkı para politikaları, bu yılın Türkiye
baskısı karar alma süreçlerini daha da zorlaştırdı. Küresel ekonomisindeki en dikkat çeken gündemlerinden biriydi.
PMI verileri, dünya genelinde üretimin daralma eğiliminde Enflasyonun yıl sonu hedeflerinden uzaklaşması ve TL’nin
olduğunu ve talepteki daralmanın ticaretteki zayıflığa ne- reel değer kazanması, özellikle ihracat yapan firmalar için
den olduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor. Örneğin, S&P rekabet avantajını zayıflattı. Döviz kurlarındaki düşük seyir,
Global’in raporlarına göre, Küresel İmalat PMI, Ekim ayında üreticilerin maliyetlerini yönetmekte daha da zorlanmasına
49,4 olarak ölçüldü. Bu, daralma bölgesinde devam eden yol açtı. Girdi maliyetlerindeki artış, sadece üretim süreçleri-
ancak önceki aya göre sınırlı bir iyileşmeye işaret eden bir ni değil, yeni yatırımları da olumsuz etkiledi.
değeri temsil ediyor. Talepteki bu durağanlık, üretim süreç- Operatör maliyetleri, yıl sonu yaklaşırken asgari ücret zam
lerinde belirsizlik yaratmaya devam ediyor. beklentileriyle birlikte daha da artacağı sinyallerini veriyor.
Türkiye’de imalat sektörü, küresel dinamiklerle paralel bir Bu durum, üretim planlamasını yeniden şekillendirme ihti-
seyir izledi. Eylül ayında 44,3 seviyesine kadar gerileyen yacını ortaya çıkarıyor. Özellikle düşük talep ve yüksek mali-
Türkiye İmalat PMI, pandemi sonrası en düşük seviyesini yet dengesinde birçok işten çıkarmaya şahit oluyoruz. Tüm
gördü. Ancak Ekim ayında 45,8’e yükseldi. Ancak bu ar- bu ekonomik dinamiklerin yanında, Çin’in küresel rekabet
tış, faaliyet koşullarındaki bozulmanın devam ettiği gerçeğini gücü üreticiler üzerinde giderek artan bir baskı oluşturuyor.
değiştirmiyor. Üretim, siparişler ve istihdamdaki düşüşlerin Özellikle Avrupalı otomotiv devlerinin Çin pazarındaki payla-
yavaşlaması olumlu bir gelişme olsa da ekonomik dalgalan- rının azalması, yalnızca Avrupa’daki üretim dengelerini de-
malar üreticilerin planlama ve yatırım kararlarını zorlaştırma- ğil, bu markalara tedarik sağlayan Türk üreticilerini de etki-
ya devam etti. Bu süreçte, ihracat talebindeki hareketlenme liyor. Aynı zamanda, Çin’in Avrupa pazarında giderek daha
sınırlı da olsa bir iyileşme sağladı. İstanbul Sanayi Odası’nın fazla söz sahibi olması, Türk imalatçıları için fiyat ve kalite
İhracat İklimi Endeksi, Ekim ayında 51,1 seviyesine yükse- dengesinde daha zorlu bir rekabet ortamı yaratıyor.