Page 82 - st-proses-otomasyonu-2024-aralik

proses güvenliği

Atex kodlamalarının anlamını

biliyor musunuz?

Geçmişte sanayi tesislerinde gerekli önlemlerin alınmaması kaynaklı büyük kazalar
meydana gelmiş, benzer kazaların bir daha yaşanmaması için gerekli adımlar atılarak tüm
dünya ülkelerinde ATEX (ATmosphères EXplosives) ve benzeri standartlar yayınlanmıştır.
SET Teknik Uzmanları, ATEX kodlamasının detaylarını inceledi.

ünlük hayatımızda etra-
fımızda farklı oranlarda
çeşitli gazlar sürekli bu-
lunur. Bunların en bili-
G nenleri olarak; soludu-
ğumuz havadaki oksijeni ve nitrojeni,
günlük ısınma ve mutfakta kullanılan
metanı, ulaşım araçlarının egzozların-
dan çıkan karbonmonoksiti ve kar-
bondioksiti sayabiliriz. Gazların ya-
pısı gereği kimi yanıcı patlayıcı, kimi
toksik, kimi de her ikisi birden olabil-
mektedir. Geçmişte özellikle sanayi
tesislerinde gerekli önlemlerin alın-
maması kaynaklı çok sayıda kaybın
da olduğu büyük kazalar meydana
gelmiştir. Bu ve benzer kazaların bir
daha yaşanmaması için bazı adımlar
atılmıştır ve bunların sonucu olarak,
tüm dünya ülkelerinde bazı standart-
lar yayınlanmıştır. ATEX (ATmosphè-
res EXplosives) de Kuzey Amerika
dışındaki pek çok ülkenin uyguladığı
standartlardan biridir. ATEX kodla-
ması bazı harf ve sayılardan oluşmak-
tadır. Bu yazımızda bunların anlamını
inceliyor olacağız.

Aşağıdaki kod BW Max XT II dedektörlerimizin ATEX sertifikasındandır.
Zone Kategori Patlayıcı Tipi
1 2 3 4 5 6 7 8 9
0 1 G
CE Ex II 1 G Ga ia IIC T4
1 2 G

ATEX kodları CE (1) işareti ve Ex (2) sembolü ile başlar. Sonrasında gelen 2 3 G
(3) nolu işaret ekipman grubunu ifade etmektedir. Burada 2 seçenek vardır:
I: Maden sanayi 20 1 D
II: Maden dışındaki diğer tüm sanayi kolları
(4) nolu işaret ekipman kategorisini belirtmektedir. Buna göre; 21 2 D
Zone 0: Gaz, buhar ve sis halindeki parlayıcı maddelerin hava ile karışımından olu-
şan patlayıcı ortamın, sürekli olarak veya uzun süre ya da sık sık oluştuğu yerler. 22 3 D
Zone 1: Gaz, buhar ve sis halindeki parlayıcı maddelerin hava ile karışımından

80 ST Proses Otomasyonu Aralık 2024