Page 54 - st-proses-otomasyonu-2023-nisan

basınçlı hava ve gaz ölçüm sistemleri

Basınçlı havanın avantajları nelerdir? önermiyoruz. Müşterilerimize regü-
Basınçlı hava sonuçta temiz bir enerji, latörlü olarak sunduğumuz yüksek
sürtünme kayıpları az, uzak mesafe- enerji tasarruflu hava tabancalarının
lere taşınabiliyor, çevreyi kirletmiyor, kullanımını öneriyoruz.
kullanıldığı yerler temiz kalabiliyor.
Herhangi bir sızıntı anında hidrolik Kontrol ve tespitler için nasıl bir ağ
sistemler gibi etrafı yağ içinde bırak- içerisinde çalışıyorsunuz?
mıyor veya pnömatik malzemelerin Diyelim ki bir hava kaçak tespiti ta-
kullanımı basit ve daha maliyetsiz ola- lebi aldık; hemen bir program hazır-
biliyor. Montaj ve bakımı kolay oluyor lıyoruz. Ne zaman başlayıp bitirile-
ve patlayıcı ortamlarda kullanılabili- ceğini planlanıyoruz. Bu plan, tesisin
yor. Yani birçok avantajı var aslında büyüklüğüne göre değişebiliyor. Eki-
basınçlı havanın ama bu avantajları bimizden 2 kişi tesise gidiyor ve en
elde edebilmek için kompresör odasın- ufak kaçağı yok edene kadar çalışma
dan havanın son kullanılan yere kadar yapıyor. Kaçağı tespit ettiğimiz yerde
düzgün bir sistem kurulması gereki- yok ediyoruz. İyileştirmeler yapıyo-
yor. Zarar ve kayıpların yaşanmaması ruz ve fotoğraflıyoruz. Bu görseller
için fabrikalarda bu sistemler usulüne memek yüksek önem taşıyor. Aksi kaçak raporunda detaylı olarak yer
uygun yapılmalıdır. Örneğin, basınç- takdirde “tasarruf yapacağız” derken alıyor. Basınçlı hava sistemlerinin ve-
lı hava hattı yüzde 1 eğimli olmalıdır. çok ciddi maliyetlere yol açılabilir. 10 rimlilik kurulumuyla ilgili danışman-
İçerisinde yoğuşan suyun belli bir liralık bir malzeme 10 bin liralık bir lık hizmeti veriyoruz. İzleme sistem-
eğimde otomatik tahliye valilerinden hasar yaratabilir. Bu yüzden basınçlı leri oluşturuyoruz. Örneğin, makina
dışarı atılması gerekir. Bunun gibi bir- hava sistemlerinde kullanılan en ufak girişlerine debi sensörleri koyuyoruz.
çok etken var. Çok iyi bir sistem kur- ürüne kadar kaliteli ürünler kullanıl- Sensörlerden aldığımız verileri haber-
muş olabilirsiniz ama kötü bir havanız leştirerek uzaktan izleme yapıyoruz.
varsa proseste yine bunun bedelini masını öneriyoruz. Tabi ciddi bir şekilde tasarruf potan-
ödemek zorunda kalabiliyorsunuz. siyeli ortaya çıkmış oluyor. Çünkü
Basınçlı hava konusunda iş güvenliği bir makina çalışmıyorken, örneğin bir
açısından neye dikkat etmek gerekir?
Basınçlı hava aslında oldukça Dünyada bunların belli başlı standart- yemek molası ve herhangi bir molada
maliyetli ancak basınçlı hava kaçak ları var ve iş güvenliği bakımından oradaki hava da kullanılmamalı ama
tespitiyle bu maliyeti bertaraf etmiş önemli bir noktaya sahip. Çünkü ba- o anda debi sensörünüz belli bir değer
oluyor ve hatta tablonun genelinde okuyorsa makinada kaçak olduğunu
tasarruf sağlamış oluyoruz öyle sınçlı havayla şakalaşma sonucunda uzaktan görebiliyoruz ve hemen ilgili
değil mi? bile birbirini yaralananlar olduğunu bi- mühendis arkadaşlar kaçağın lokas-
Kesinlikle öyle, bir fabrikada yıllık liyoruz. Bazen ölümlü kazalar yaşana- yonunu tespit edebiliyor. Biz 7/24
olarak ortalama 10-15 bin dolarlık sı- biliyor ne yazık ki. Şunu söyleyeyim, 2 çalışan fabrikalardan, dijitalleşmeden
zıntı maliyeti oluşabiliyor. Hatta bu barın üstünde bir havayı insan derisine bahsediyoruz. Bunları düşündüğü-
maliyet fabrikanın büyüklüğe göre tuttuğunuz zaman, bu hava deri altına müz zaman çok ciddi bir zaman ta-
20 bin dolara kadar da çıkabiliyor. geçerek pıhtılaşmaya yani bir kabarcık sarrufu da aslında, sonuçta biz sadece
Biz bunları tespit edip ISO50001 stan- şeklinde kalbe ve beyne kadar gitme- enerji tarafında tasarruf sağlamıyo-
dartlarında raporlayabiliyoruz. Müş- sine yol açabiliyor. Bu nedenle yüksek ruz. 7/24 çalışan fabrikalar için bu
terilerimize kaçağın maliyetini tek tek basınçlarda hava tabancası kullanımını oldukça önemli bir zaman tasarrufu
belirtiyoruz. Tamamen atmosfere gi- da sunmuş oluyoruz. Aslına bakarsa-
den ve aslında herkesin cebinden çı- nız zamandan elde ettiğiniz kazanım
kan bir meblağdan bahsediyoruz. Ba- maliyet kazanımı olarak size geri dö-
sınçlı hava kaçak tespiti ile bunu yok nüyor. Çünkü işletmeniz durmuyor,
ediyoruz. Böylelikle hem işletme hem çalışmaya devam ediyor.
doğa kazanıyor. Tabi son dönemde
artan enerji maliyetlerinden sonra bu Son olarak, tespit çalışması
konular çok daha fazla değer kazan- yapılmadan kaçak anlaşılabilir mi?
dı. Hava kaçakçılarıyla ilgili bizim Tesis içerisinde kendini duyuramayan
önerimiz, eğer yapılabiliyorsa tüm birçok kaçak var. Örneğin, 1 mm çok
tesis ayda bir mutlaka A’dan Z’ye yüksek bir rakam, bazen 0.1 birimler-
kontrol edilmeli. “Biz basınçlı hava den bile kaçak olabiliyor ve bunları in-
kaçak tespitini yaptırdık, artık seneye san kulağı duyamadığı için ultrasonik
bir daha yaptırırız algısı” doğru de- sensörlerle kontrol edilmesi gerekiyor.
ğil. Sürekliliğinin olması lazım çünkü Kaçak sensörleri insan kulağının duya-
bugün hava kaçaklarının olmaması, madığı sesleri algılayabiliyor. O yüzden
yarın da olmayacağı anlamına gel- çok küçük bir sızdırmazlık prosesinde
miyor. Kalitesiz malzemelere yönel- bile bu sensörler kullanılabiliyor.

52 ST Proses Otomasyonu Nisan 2023