Page 77 - st-proses-otomasyonu-2021-agustos

t e s t - ö l ç ü m

gözlenmekte ve kondens drenaja
boşaltılarak uzayan ısınma süresi
operatörler tarafından kısaltılmaya
çalışılmaktadır. Genellikle yapılan
da kondensin drenaja atılması
olmaktadır. Tabii ki bu işlemle ısınma
süresi kısaltılsa da su ve kimyasal
sarfiyatlarının yanında yakıt enerjisi
de boşa gitmektedir.
Tüm bu yaşananlarla aynı anda,
eşanjördeki ürün sıcaklığı düşmekte,
kontrolör, kontrol vanasının
açılması için komut vermekte ve
açılan kontrol vanasından giren
buhar serpantinlerde boşalamayıp
bekleyen kondensi koç darbesi etkisi
ile serpantinlere ve buhar kapanına
şiddetle vurdurmaktır.
Yandaki fotoğrafta aynı eşanjörden
sökülen buhar kapanın şamandırası
görülmektedir. Dikkat edilmesi yenilemediği durumlarda otomatik adet kondenstop yerine, kondens
gereken nokta; buhar kapanı bu halde olarak kondens pompası devreye tahliyesini, buhar gücüyle
buhar kaçırması gerekirken eşanjörde girecek ve kondens eşanjörden tahriklenen bir pompa-kondenstop
ısınamama nedeniyle by-pass tahliye edilecektir. ile yapılmaktadır.
vanasının açık bırakılarak kondensin Tipik bir uygulama şekillerde
drenaja atılmasıdır. Otoklav gösterilmektedir. Buhar SONUÇ
eşanjöründeki sistem kilitlenmesi, boşluğundaki buhar basıncının geri Bu çalışmada ısı değiştiricilerinde
Şekil 3.’ de hesaplanmıştır. Bu grafik, tepkinin altına düşmesine izin veren, karşı basınçlardan dolayı sisteme
ısı eşanjörü içinde, maksimum ve ancak yoğuşmanın yerçekimiyle buhar girmesine rağmen kondensin
minimum ısı yükleri altında buhar bir pompa/kondenstop düzenine boşalamama durumu ve sebepleri
geçen yüzeylerde neler olduğunu boşaltılabileceği tesisat çözümleri: üzerinde durulmuştur. Aslında
canlandırmakta ve göstermektedir. • Açık sistem (birlikte monte edilmiş hemen her eşanjörde rastlanan ve pek
Grafik sonucunda bulunan değer bir pompa ve kondenstopu): Bu farkında olunmayan bu durumun
önemlidir; Isı eşanjörü bu durumda yöntemde birden eşanjör çıkışındaki etkileri kalıcı hasarlara ve yakıt
kilitlenme koşullarında çalışacak kondenstopların tahliye ettiği tüketimine yol açmaktadır.
yani yüzde 70 ısı yükünde kondens kondens toplanarak merkezi bir Hedef sıcaklığa yaklaştıkça kontrol
serpantinde birikmeye başlayacak şekilde kondens tahliyesi buhar vanasının kısmasıyla birlikte
ve vana bu açıklığın üzerine gücüyle tahriklenen bir kondens serpantin giriş basıncının düşmesi
çıkmadıkça boşalamayacaktır. Bu pompası ile yapılmaktadır. ve karşı basınçtan dolayı kondensin
durumda ısınma gecikeceği gibi • Kapalı sistem (Sabit akışlı boşalamadığı durumlarda “pompa”
serpantinde biriken suyun, kontrol eşanjörlü bir pompa-kapanı): Bu kullanılması tavsiye edilmektedir. Bu
vanasının açılmasıyla birlikte koç yöntemde eşanjör çıkışındaki bir sayede karşı basıncın yenilemediği
darbesi şeklinde serpantin ve buhar durumlarda otomatik olarak kondens
kapanı dahil armatürlere zarar pompası devreye girecek ve kondens
verdiğini bilmekteyiz. İşletmelerde “Hedef sıcaklığa eşanjörden tahliye edilecektir.
operatörler bu etkilerden kurtulmak yaklaştıkça kontrol Bu çalışma ile bir farkındalık
ve hızlı bir ısınma için ne yazık ki oluşturularak çözümün ne kadar kolay
buhar kapanı çıkışını drenaja bile vanasının kısmasıyla olduğu anlatılmaya gayret edilmiştir.
verdikleri görülmektedir. Oransal birlikte serpantin giriş
kontrol vanasının kısmi açık olmasına basıncının düşmesi KAYNAKLAR
rağmen karşı basınçtan dolayı [1] www.tesisat.org
kondensin boşalamadığı durumlarda ve karşı basınçtan dolayı [2] Ian Fleming , Optimising
Pompa – kondenstop cihazı kondensin boşalamadığı Steam Systems: Part II and Steam-
kullanılması tavsiye edilmektedir Engineering-Tutorials.
(Şekil 4). Buhar basıncının karşı durumlarda ‘pompa’ [3] ARI ARMATUREN, GERMANY
basıncı yendiği kontrol vanası kullanılması tavsiye Articles.
açıklıklarında bu cihaz kondenstop edilmektedir.” [4] Ayvaz Endüstriyel Mamüller
gibi çalışacak ancak karşı basıncın Kondenstop El Kitabı.

ST Proses Otomasyonu Ağustos 2021 73