Page 76 - st-proses-otomasyonu-2021-agustos

t e s t - ö l ç ü m

Buhar kullanılan ısı eşanjörlerindeki

problemlerin teknik analizi

Ayvaz Enerji Sistemleri IPM., Proje ve Eğitim Danışmanı H. Tarık Güner, ısı değiştiricilerinde
karşı basınçlardan dolayı sisteme buhar girmesine rağmen kondensin boşalamama durumu ve
sebeplerini aktarıyor.

. Giriş: Eşanjör, herhangi bir
fiziksel temas olmaksızın
aralarında sıcaklık farkı
olan - sıvı veya gaz - iki
1 akışkanın (birbirine
karışmaksızın) birinden diğerine ısı
transferini sağlayan devre elemanıdır.

Prensipte eşanjörler üç tipe ayrılır;
• Borulu tip eşanjörler,
• Plakalı tip eşanjörler (Sökülebilir
tip, Kaynaklı tip, Yarı kaynaklı tip,
Lehimli tip),
• Özel uygulama Eşanjörleri
(Platecoil Eşanjörler, Econocoil
Eşanjörler, Spiral Eşanjörler)

Endüstriyel tesislerde ürün veya
ortam ısıtma, boyama, kurutma, fiksaj
gibi birçok proseste ısıtıcı akışkan
olarak buhar kullanılmaktadır. kolay olmamaktadır. Özellikle dirseklerden ve buhar kapanından
Eşanjörlerin ısı transferinin olduğu buhar kapanlarından sonraki basınç sonraki hat üzerinde bulunan vana/
serpantin veya plakalarında, yoğuşan kayıplarına neden olan etkenler, çekvalflerden kaynaklanan toplamda
buhar (kondens) ve bu esnada açığa sistemde ciddi oranlarda karşı 1,6 bar karşı basınç vardır.
çıkan kondens içinde yoğuşmuş basınç oluşturarak kondensin Şekil 1-b’ den görüleceği üzere
olan gazlar, ısı transferine engel rahatça sistemi terk etmesine engel kontrol vanasından buhar girişi
katmanlar oluşturmaktadır. Hızlı ve olmaktadır. Bu duruma durağanlık, olmaktadır. Bu anda termal
verimli bir ısıtma için bu kondens kondensin boşalamaması (stall) kameradan tespit edilen sıcaklık
ve gazların tahliyesi çok önem arz denmektedir. Durağanlık durumu değeri 151°C dir. Aynı anda buhar
etmektedir. Metal serpantinin ısı bir başka deyişle sistem kilitlenmesi kapanı sıcaklığı termal kamera
iletim direnci 1 ise kondensin 2; kelime anlamı olarak; sistemin güç ölçümlerine göre 84,2 °C olarak
havanın ise 8084 tür. Bu oranlamadan yitirerek normal akışının durması ölçülmektedir. Sistemin kilitlenerek
da görülebileceği gibi hava ve demektir. Eşanjör sistemlerinde bu kondensin tahliye edilemediği çok
kondens filmi, ısınma önünde çok çok durum, kontrol vanasından sonraki net bir şekilde gözlenmektedir.
ciddi engeller oluşturan materyaller buhar basıncının, buhar kapanı Yukarıda oluşma şartları detaylı
olarak karşımıza çıkmaktadır. [TS (kondenstop) dan sonraki karşı olarak anlatılan sistem kilitlenmesi
EN ISO 7345:1996 - Isıl yalıtım - basınca eşit veya daha az olması durumunun sonucu olarak kondens
Fiziksel büyüklükler ve tarifler] halinde meydana gelir. sıcaklığı çok düşüktür.
Isıtıcı olarak buhar kullanılan Şekil 1-d’de de görüldüğü gibi
eşanjörlerde, buharın ısısını ürüne 2. GIDA FABRİKASI ÖZELİNDE karşı basıncı yenemeyen kondens
verip yoğuşması sonucunda ortaya SİSTEM KİLİTLENMESİ (Stall) eşanjörde kalmıştır. Isı Değiştiricinin
çıkan kondens ve gazların tamamının Şekil 1-a’ da 4 bar buhar kullanan bir giriş tarafı sıcak iken, sistem
hızlı bir şekilde tahliyesi için ısı değiştiricinin girişindeki kontrol kilitlenmesi nedeniyle kondens
buhar kapanları (kondenstoplar) vanası ve çıkışındaki buhar kapanı tahliye edilememiş ve çıkış tarafında
kullanılmaktadır. Ancak kondensin görülmektedir. Buhar kapanından sıcaklık 73 °C de kalmıştır.
tahliyesi başka nedenlerle her zaman sonra 5 metrelik bir yükselme ile İşletmelerde bu durum sıkça

72 ST Proses Otomasyonu Ağustos 2021