Page 110 - st-proses-otomasyonu-2018-ocak

makale

KAPAK

Arıtma tesislerinde acil durumlar

esnasında patlayıcı ortamların kontrolü

Hazırlayan: Yusuf Mert Sönmez / ProSCon Mühendislik / Kimya Yüksek Mühendisi

Arıtma tesislerinin kapasitesi işletmenin mevcut yükünün hesaplanması ile başlamaktadır.
Bu kapasitenin hesabında tesisin rutin operasyonlarının yanı sıra acil durumlarında
değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Acil bir durumda örneğin, tank sahasında bulunan
yaklaşık 5000 metreküplük bir tankın boşalması durumunda eğer dayk alanındaki yağmur
suyu kesici vanaları açık ise tüm bu döküntü arıtma tesisine yönlenecektir. Bu akışın
kesilmeye çalışılması durumunda kanallar taşacak ve tesisin muhtelif yerlerinde kimyasal
taşkınlar yaşanacaktır.

imyasalların bulunduğu yangın 4 gün söndürülememiştir.
işletmelerde arıtma Bu kazada ise tutuşturucunun park
tesisleri doğası gereği halindeki bir aracın egzozu olduğu öne
kirlenmiş atıksuların sürülmektedir.
Ktemizlenmesi amacıyla
kullanılmaktadır. Arıtma tesislerinin NELER YAPILMALI?
kapasitesi işletmenin mevcut yükünün 30 Nisan 2013 tarih ve 28633 sayılı
hesaplanması ile başlamaktadır. Resmi Gazete’de yayınlanan
Bu kapasitenin hesabında tesisin “Çalışanların Patlayıcı Ortamların
rutin operasyonlarının yanısıra acil Tehlikelerinden Korunması Hakkında
durumlarında değerlendirilmesi önem Yönetmelik” Madde 10 gereği olarak
arz etmektedir. Acil bir durumda her işletmeci işletmesi içerisinde
örneğin, tank sahasında bulunan bulunan patlayıcı ortamların
yaklaşık 5000 metreküplük bir tankın değerlendirildiği Patlamadan Korunma
boşalması durumunda eğer dayk Dokümanını hazırlamak zorundadır.
alanındaki yağmur suyu kesici vanaları Bu doküman içerisinde mevzuat gereği
açık ise tüm bu döküntü arıtma tesisine yazılı olarak aşağıdakiler bulunur.
yönlenecektir. Bu akışın kesilmeye • Patlama riskinin belirlendiği ve
çalışılması durumunda kanallar değerlendirildiği hususu
taşacak ve tesisin muhtelif yerlerinde • Yönetmelikte belirlenen
kimyasal taşkınlar yaşanacaktır. Eğer yükümlülüklerin yerine getirilmesi
bu kimyasal parlama noktası düşük için alınacak önlemler
alevlenir bir sıvı ise bu durumda • İşyerinde patlayıcı ortamların
tesisin muhtelif yerlerinde patlayıcı tehlikelerine göre sınıflandırılmış
gaz ortamları oluşacaktır. Yaşanan pek yerler (Zone 0, Zone 1, Zone 2, Zone
çok endüstriyel kazada alevlenir sıvı 20, Zone 21, Zone 22)
döküntüsünün arıtma tesisine ulaşması • Organizasyonel ve patlamadan
ve buradan kıvılcım alarak patlama parlama ile birlikte buhar bulutu korunma önlemleri ile belirlenen
ve yangına dönüştüğü bilinmektedir. patlaması da gerçekleşmiştir. Kazada tehlikeli alanlarda bulunan
Buna en yakın örnek 2009 yılında üç kişi yaralanmıştır ve terminal elektriksel ve elektriksel olmayan
Porto Rico şehrindeki Karayip bünyesindeki 48 tankın 17’si tamamen ekipmanların asgari gereklerine
Petrol Terminalinde gerçekleşmiştir. yanmıştır. Yangının kontrol altına uyumu
Terminalde gemiden benzin tahliyesi alınabilmesi üç gün sürmüştür. • Çalışma yerleri ve uyarı cihazları da
esnasında benzin tankı taşarak yaklaşık Benzer bir kaza 2005 yılında dahil olmak üzere iş ekipmanının
20 kara tankeri kadar benzin tanktan İngiltere’de yaşanmıştır. Buncefield tasarımı, işletilmesi, kontrolü ve
taşmıştır. Taşan benzin arıtma tesisine kazası sonucunda ölümün olmaması bakımının güvenlik kurallarına
ulaştığında seperatörlerde bulunan sevindirici olsa dahi 43 kişi yaralanmış uygun olarak sağlandığı
motordan kıvılcım almış ve patlama ve toplam 1.5 milyar USD hasar • İşyerinde kullanılan tüm ekipmanın
gerçekleşmiştir. Meydana gelen meydana gelmiştir. Kaza ile başlayan 25/4/2013 tarihli ve 28628 sayılı

106 ST Proses Otomasyonu Ocak 2018