Page 105 - st-otomasyon-2024-kasim

OTOMASYON ÜRÜN VE UYGULAMALARI

MÜHENDİSLİK UYGULAMALARI

tik bir bileşeni olan batarya taşıyıcı par-
çası, aracın gücünü sağlayan pil hücrele-
rini barındırır. Bu nedenle, batarya taşıyıcı
parçasının araç için güvenli ve güvenilir
olduğundan emin olmak için dikkatli bir
şekilde kontrol edilmesi çok fazla önem
arz etmektedir [4].
Genel olarak çelik esaslı bir batarya ta-
şıyıcı parçası; sac metal şekillendirme
yöntemiyle elde edilen çelik parçaların,
kaynak ve yapıştırma yöntemleri kullanı-
larak birleştirilmesi ve katofarez kaplama
ile kaplanması aşamalarından geçirilerek Şekil 2 Toyotetsu Batarya Taşıyıcı Parçası
imal edilmektedir. Toyotetsu batarya ta-
şıyıcı parçası, 41 alt parçanın, 380 punta
kaynağının, 82 somun ve civata kaynağı- işleminden sonra katılaşacağı için ürünün taşmadığı
nın, yapıştırıcı ve boya (kataforez kapla- fonksiyon kaybına uğramasına kalite ve ıs- ◆ Yapıştırıcının riskli bölgelere bulaşıp
ma) uygulamalarının bir araya gelmesiyle karta problemine yol açacağından kontrolü bulaşmadığı
oluşturulmaktadır. son derece önemlidir. ◆ Kaplama kusurları (çizik, akma,
Kaynak yöntemi olarak genellikle punta kabarcıklanma, v.b.)
kaynağı tercih edilirken, aynı zamanda ya- KALİTESEL NOKTALAR ◆ Kaplama istenmeyen yerlerin kontrolü
pıştırıcı uygulaması da beraberinde tercih Kaplama işlemi sürecinde parçada oluşa- ve maskelemenin uyguluğu
edilmektedir. Bunun amacı mukavemet, bilecek kusurlar; kaplama kusurları (akma, ◆ Yanlış bir yere maskeleme yapılıp
ses yalıtımı, sıvı yalıtımı ve korozyon riski gözeneklenme, kaplamasız yüzey gibi), yapılmadığı
barındıran noktaların azaltılmasıdır. Yapış- civatalar arası doğru mesafelerin sağlan- ◆ Parça deformasyon kontrolü
tırıcı uygulamasında üst üste birleşen iki maması (deformasyon gibi durumlarda
sac parçanın arasından belirli bir miktar ya- görülür), yapıştırıcı kusurları (bulaşma, KONTROL PROSESİ
pıştırıcının taşması istenmektedir. Bu; ya- yetersiz taşma gibi), maskeleme kusurları İnsan tarafından elleçleme ile yapılması
pıştırıcının doğru bölgeye, doğru miktarda (boya kalıntıları, maskelenmemesi gere- gereken final kontrol işlemi ergonomik
uygulanıp uygulanmadığının en basit gös- ken yerlerin maskelenmesi) gibi kusurlar- açıdan son derece zor ve fazla iş gücü ge-
tergesidir ve kontrolü gereklidir. Kaynak dır. Kaplama işlemi sonrası oluşabilecek rektiren bir işlemdir. Bu işlem için günlük
işlemi öncesi uygulanan yapıştırıcı koyu tüm kalite problemleri sevkiyat öncesi de- 3 kişinin çalışması gerekmektedir. Ayrı-
bir akışkandır ve ham haldedir. Ham halde- taylıca kontrol edilmelidir. Bu son kontrol ca işlem el ile yapılacağından parçaların
ki yapıştırıcının katılaşması işlemi fırında işlemi final kontrol olarak adlandırılır. Fi- kasalardan çıkarılması ve yerine koyul-
kürleme işlemi ile sağlanır. Kürleme işlemi nal kontrol işleminin yapılması için 32 kg ması sırasında parçalarda deformasyon
katofarez kaplama sırasında kullanılan fı- ağırlığındaki her bir batarya taşıyıcı parça- ve kaplama kusurları olma olasılığı çok
rınlama prosesi ile sağlanır. Batarya taşıyı- sının tek tek kasalardan çıkarılarak insan yüksektir. Ayrıca bir bataryanın önemli
cı parçasında elektrik iletkenliğinin sağlan- tarafından gözle kontrol edilmesi gerek- elektrik-elektronik parçaları barındıracak
ması için kaplama olmaması gereken özel mektedir. Kaplama tesisine sevk ile kap- olması, emniyet açısından bir batarya ta-
bölgeler bulunmaktadır. Bunlar delik yü- lama sonrası Toyotetsu’ya sevk arasındaki şıyıcı parçasının kalite kontrol geçmişinin
zeyi, cıvata ve somun dişleri gibi yerlerdir. işlemlerden oluşabilecek her türlü kalite takip edilebilir olmasını zorunlu hale ge-
Katofarez kaplama işlemi havuza daldırma riski final kontrolde kontrol edilmelidir. tirmektedir. Bu nedenle parça üzerindeki
yöntemiyle yapıldığından bu işlem önce- önemli noktaların fotoğraflanarak görsel
sinde kaplama istenmeyen bölgelere mas- Final kontrol işleminde kontrol edilmesi kaydının tutulması gerekliliği bulunmak-
keleme işlemi uygulanması gerekmektedir. gereken noktalar; tadır. Tüm bu ihtiyaçlar doğrultusunda
Maskelemenin iyi yapılmadığı durumlarda ◆ Yapıştırıcının gerekli yerlere uygulanıp Toyotetsu Türkiye Ar-Ge ekibi; üretim
kaplama sızıntıları iletkenlik sorunu yara- uygulanmadığı kapasitesi, kalite, ergonomi, takip edile-
tarak parçada fonksiyonellik problemi ya- ◆ Yapıştırıcının uygun şekilde taşıp bilirlik ve dijitalleşme konularının dikka-
ratacaktır. Bu nedenle maskeleme istenen
boya (kataforez kaplama) kalıntılarının
detaylı ve hassas bir kontrolü gerektirmek-
tedir. Ayrıca el ile yapılan maskeleme işle- İnsan tarafından elleçleme ile yapılması gereken
mi sırasında istemsiz temaslar sonucu ham
yapıştırıcının istenmeyen yerlere bulaşması final kontrol işlemi ergonomik açıdan son derece
riski bulunmaktadır. zor ve fazla iş gücü gerektiren bir işlemdir. Bu işlem
Belli bölgelerde taşması istenen yapıştırı-
cılar, parça için kritik olan diğer bölgelere için günlük 3 kişinin çalışması gerekmektedir.
bulaşmamalıdır. Fonksiyonel olarak kritik
bir bölgeye bulaşan yapıştırıcı fırınlama
ST OTOMASYON KASIM 2024 103