Page 80 - st-otomasyon-2020-eylul

OTOMASYON ÜRÜN VE UYGULAMALARI

DOSYA: EMNİYET ÇÖZÜMLERİ

Makina emniyeti kapsamında “hata

maskelemenin” değerlendirilmesi

Bölüm: 1

Adem Karataş / Pilz Emniyet Otomasyon Ürünleri ve Hizmetleri Tic. Ltd. Şti.,
[email protected]

zet: Her geçen gün yaşa-
nılan iş kazalarının kök
nedenlerini, “2006/42/AT
Makina Emniyeti Direkti-
Ö fi” kapsamında incelemek
gerekmektedir. Kök nedenleri saptayıp,
doğru bilinen yanlışları düzelterek bilgi-
nin tabana yayılması hedeflenmelidir. İş
kazaları, zaman içerisinde küçük belirtiler
gösteren ve bu belirtilerin göz ardı edilme-
siyle birlikte başlayan, birbirini tetikleyen
olaylar silsilesi şeklinde meydana gelmek-
tedir. İş kazalarının nedenlerine bakıldığı
zaman; temelde, insan hataları ve çeşitli
faktörlerden kaynaklı bilgi eksikliğinin
yetersiz bir seviyede olması şeklinde iki
kısma ayrılabilir. En önemli bilgi yetersiz-
liği kaynaklı iş kazası nedenlerinden biri-
si, emniyet ekipmanlarının seri bağlantısı
sırasında ortaya çıkan hata maskelemenin
göz ardı ediliyor oluşudur. Bu çalışmanın
amacı; “ISO/TR 24119 Ara Kilitlemeli dramatik bir şekilde ivmelendiği görülmek- 2. Amaç
Tertibatların (Interlock) Seri Bağlantısı tedir. Bu ivmelenmenin temelinde mevcut Bu çalışma, ISO/TR 24119 ara kilitlemeli
Sırasında Ortaya Çıkan Hata Maskeleme- olan, teknolojinin gelişmesi ve seri üretim tertibatların seri bağlantısı sırasında ortaya
nin Değerlendirilmesi” teknik raporu kap- ihtiyacı gibi parametreler doğrultusunda çıkan hata maskelemenin değerlendirmesi
samında, seri bağlantı konusunda doğru ortaya çıkan rekabetin ciddi boyutlara ulaş- teknik raporu kapsamında uygulamaların
bilinen yanlışların altını çizmek, makina tığı aşikardır. Günümüzün yoğun teknoloji önemini anlatmaktır. İş kazaları ne üzücü-
emniyeti yaklaşımın nasıl olması gerekti- ve rekabet ortamı sonucunda seri üretimin dür ki, manevi boyutlardaki zararları tar-
ğini aktarmak, ortaya çıkacak olan hatanın her süreçte makina kullanımını zorunlu tışmasız telafisi yoktur. Bununla beraber,
nasıl sorunlara yol açacağını belirterek bu kılması, makina kaynaklı kaza risklerini maddi olarak üretimin aksaması ve uygu-
durumun ortadan kaldırılması için gereken arttırmaktadır. Şiddetli rekabet koşulları, lanacak cezalar da caydırıcı boyutlardadır.
çözüm önerileri paylaşılacaktır. kullanılan makinaların yüksek üretim mik- İş sağlığı ve güvenliğinin bir zorundalıktan
tarına ulaşması için canlıları riske atacak ziyade bir disiplin olarak düşünülmesi ge-
Anahtar Kelimeler: “Makina Emniyeti”, kadar son derece hızlı ve güçlü olmasını rektiği, bu çalışmada en temel vurgu ola-
“Ara Kilitlemeli Tertibatlar”, “Hata Mas- gerektirmektedir. Metallerden yapılmış rak anlaşılması hedeflenmiştir.
keleme”, “Seri Bağlantı”, “İş Kazaları” olan bu makina sistemleri her ne kadar in-
san komutları ile çalışıyor olsalar da, olası 3. Normatif Referanslar
1. Giriş: elektronik, hidrolik, pnömatik vb. arızalar Bu doküman, kısmen veya tamamen, nor-
İş Sağlığı ve Güvenliği alanının bir alt di- bu sistemleri insanoğlu için tehlikeli birer matif olarak referanslanmıştır ve uygula-
siplini olan “Makina Emniyeti”, değişen metalik canavara çevirebilmektedir. Ma- malar için vazgeçilmezdir.
dünya düzeni ve gelişmekte olan teknolo- kina kaynaklı iş kazalarının anatomisinde, EN ISO 12100, Makina Emniyeti – Tasa-
jik faaliyetler bakış açısıyla her geçen gün makinanın donanımındaki bir veya birkaç rım için Genel Prensipler – Risk Değerlen-
daha da önem kazanmaktadır. Geçmişten parçanın arızalanması ile oluşan, istenme- dirmesi ve Risk Azaltımı
günümüze uzanan sanayi devrimlerinin yen veya önceden öngörülememiş çalışma EN ISO 13849-1:2015, Makina Emniye-
süreçlerine bakıldığında, makinalaşmanın şekilleri önemli bir yer tutmaktadır. ti – Kontrol Sisteminin Emniyet ile İlgili
76 | ST OTOMASYON EYLÜL 2020