Page 32 - st-insaat-malzeme-2022-subat

DOSYA l DEPREM VE YAPILARDA GÜÇLENDİRME l TEKNİK MAKALE

Deprem yalıtımı ve Türkiye’deki

uygulamalar

Deprem yalıtımı, bir yapıda göreli kat ötelenmeleri ve kat ivmelerini aynı
anda kontrol altında tutabilmektedir. Bu sayede de yapının ve içindeki tüm
bileşenlerin en büyük depremden sıfır hasar ile çıkmasını sağlar ve kesintisiz
kullanımını garanti altına alır. TİS Teknolojik İzolatör Sistemleri Genel
Müdürü Uğurcan Özçamur anlatıyor.

İS Teknolojik İzolatör
Sistemleri Genel Mü-
dürü Uğurcan Özçamur
deprem yalıtımının öne-
T mini, Türkiye ve dünya-
dan uygulamaları paylaştı.

DEPREM YALITIMI VE ÇALIŞMA
PRENSİBİ
Deprem yalıtımı (sismik izolasyon),
yapının kendisi ile temeli arasına
yerleştirilen özel cihazlar (deprem
yalıtım cihazları) sayesinde yapı ile
zemin arasında bir katman oluştu-
rarak, yapının ve yapının içindeki Şekil 1: Deprem yalıtımının görsel anlatımı
tüm bileşenlerin depremin yıkıcı
etkilerinden korunmasını sağlayan mi sıfır hasar ile atlatmasını sağlaya- yük bir depremde hasar alacaktır.
bir yöntemdir. Deprem izolatörle- rak tamamen fonksiyonel kalmasını Yönetmeliklerin amacı, hasarsızlık
ri (deprem yalıtım cihazları, sismik sağlar. Deprem yalıtımı, bir yapıda sağlamak değil, yapıların göçmesi-
izolatör veya taban yalıtım cihazları göreli kat ötelenmeleri ve kat ivme- ni önleyerek can güvenliğini sağla-
da denir) yapılarda her kolona birer lerini aynı anda kontrol altında tu- maktır. Yapılarda herhangi bir dep-
tane, perde altlarına ise birden faz- tabilmektedir. Bu sayede de yapının remde hasarsızlık, yalnızca deprem
la olacak şekilde yerleştirilerek üst ve içindeki tüm bileşenlerin (yapısal yalıtımı uygulaması ile sağlanabilir.
yapı temelden ve zeminden ayrılır. ve yapısal olmayan tüm eleman- Yönetmeliklere uygun yapılar inşa
Deprem yalıtımı, uygulandığı yapı- lar), o yapının bulunduğu bölgede edildiğinde can kayıpları minimuma
nın periyodunu büyütür. Bu sırada beklenen en büyük depremden sıfır indirilebilecek olsa dahi, büyük bir
oluşacak deplasman talebini de izo- hasar ile çıkmasını sağlar ve böyle- deprem sonrası oluşacak olan mad-
latör arayüzünde karşılar. Ayrıca, ce yapının herhangi bir depremden di kayıpların önüne geçebilecek tek
normal yapılarda yüzde 5 olarak sonra kesintisiz olarak kullanımını yöntem deprem yalıtımıdır. Bununla
kabul edilen sönüm oranı, deprem garanti altına alan tek yöntemdir. birlikte, yapısal olmayan elemanla-
yalıtımı söz konusu olunca yüzde 20 rın (duvar, tavan, mekanik-elektrik
ve üzerine çıkarak depremin yıkıcı DEPREM YALITIMININ FAYDALARI aksam, dolap vb eşyalar) da büyük
etkilerinin azaltılmasında ekstra bir Ulusal ve uluslararası tüm deprem bir depremi hasarsız olarak atlat-
rol oynar (Şekil 1). Deprem yalıtımı yönetmelikleri, yapının süneklik dü- masını sağlayacağı için, deprem
üst yapının hem yapısal hem de ya- zeyine bağlı olarak belli bir seviyede yalıtımının insan sağlığı üzerindeki
pısal olmayan elemanlarını korur ve hasar alması kabulü ile hazırlanır (R ve ekonomik yararlarının yanı sıra
böylece yapının herhangi bir depre- katsayıları). Yani, tüm yapılar, bü- çok büyük bir psikolojik faydası da

30 ST İnşaat-Malzeme ŞUBAT 2022