Page 57 - st-enerjisini-ureten-fabrikalar-2021-agustos

TEKNİK MAKALE I EŞANJÖR

sıkça gözlenmekte ve kondens drenaja
boşaltılarak uzayan ısınma süresi opera-
törler tarafından kısaltılmaya çalışılmak-
tadır. Genellikle yapılan da kondensin
drenaja atılması olmaktadır.
Tabii ki bu işlemle ısınma süresi kısaltıl-
sa da su ve kimyasal sarfiyatlarının ya-
nında yakıt enerjisi de boşa gitmektedir.
Tüm bu yaşananlarla aynı anda, eşan-
jördeki ürün sıcaklığı düşmekte, kontro-
lör, kontrol vanasının açılması için komut
vermekte ve açılan kontrol vanasından
giren buhar serpantinlerde boşalamayıp
bekleyen kondensi koç darbesi etkisi ile
serpantinlere ve buhar kapanına şiddet-
le vurdurmaktır. Yandaki fotoğrafta aynı
eşanjörden sökülen buhar kapanın şa-
mandırası görülmektedir. Dikkat edilme-
si gereken nokta; buhar kapanı bu halde Pompa – kondenstop cihazı
buhar kaçırması gerekirken eşanjörde
ısınamama nedeniyle by-pass vanasının uygulama şekillerde gösterilmektedir. larda “pompa” kullanılması tavsiye edil-
açık bırakılarak kondensin drenaja atıl- Buhar boşluğundaki buhar basıncının mektedir. Bu sayede karşı basıncın ye-
masıdır. Otoklav eşanjöründeki sistem geri tepkinin altına düşmesine izin ve- nilemediği durumlarda otomatik olarak
kilitlenmesi, Şekil 3.’ de hesaplanmıştır. ren, ancak yoğuşmanın yerçekimiyle bir kondens pompası devreye girecek ve
Bu grafik, ısı eşanjörü içinde, maksimum pompa/kondenstop düzenine boşaltıla- kondens eşanjörden tahliye edilecektir.
ve minimum ısı yükleri altında buhar ge- bileceği tesisat çözümleri: Bu çalışma ile bir farkındalık oluşturu-
çen yüzeylerde neler olduğunu canlan- larak çözümün ne kadar kolay olduğu
dırmakta ve göstermektedir. • Açık sistem (birlikte monte edilmiş bir anlatılmaya gayret edilmiştir.
Grafik sonucunda bulunan değer önem- pompa ve kondenstopu): Bu yöntemde
lidir; Isı eşanjörü bu durumda kilitlenme birden eşanjör çıkışındaki kondenstop- Endüstriyel tesislerde
koşullarında çalışacak yani yüzde 70 ısı ların tahliye ettiği kondens toplanarak
yükünde kondens serpantinde birikme- merkezi bir şekilde kondens tahliyesi ürün veya ortam ısıtma,
ye başlayacak ve vana bu açıklığın üze- buhar gücüyle tahriklenen bir kondens boyama, kurutma,
rine çıkmadıkça boşalamayacaktır. Bu pompası ile yapılmaktadır. fiksaj gibi birçok
durumda ısınma gecikeceği gibi serpan- • Kapalı sistem (Sabit akışlı eşanjörlü
tinde biriken suyun, kontrol vanasının bir pompa-kapanı): Bu yöntemde eşan- proseste ısıtıcı
açılmasıyla birlikte koç darbesi şeklinde jör çıkışındaki bir adet kondenstop ye- akışkan olarak buhar
serpantin ve buhar kapanı dahil arma- rine, kondens tahliyesini, buhar gücüyle kullanılmaktadır.
türlere zarar verdiğini bilmekteyiz. tahriklenen bir pompa-kondenstop ile
İşletmelerde operatörler bu etkilerden yapılmaktadır. Eşanjörlerin ısı
kurtulmak ve hızlı bir ısınma için ne ya- transferinin olduğu
zık ki buhar kapanı çıkışını drenaja bile SONUÇ serpantin veya
verdikleri görülmektedir. Oransal kontrol Bu çalışmada Isı değiştiricilerinde karşı
vanasının kısmi açık olmasına rağmen basınçlardan dolayı sisteme buhar gir- plakalarında, yoğuşan
karşı basınçtan dolayı kondensin boşa- mesine rağmen kondensin boşalama- buhar (kondens) ve
lamadığı durumlarda Pompa – kondens- ma durumu ve sebepleri üzerinde du- bu esnada açığa
top cihazı kullanılması tavsiye edilmek- rulmuştur. Aslında hemen her eşanjörde
tedir (Şekil 4). Buhar basıncının karşı rastlanan ve pek farkında olunmayan bu çıkan kondens içinde
basıncı yendiği kontrol vanası açıklıkla- durumun etkileri kalıcı hasarlara ve yakıt yoğuşmuş olan
rında bu cihaz kondenstop gibi çalışa- tüketimine yol açmaktadır. gazlar, ısı transferine
cak ancak karşı basıncın yenilemediği Hedef sıcaklığa yaklaştıkça kontrol va-
durumlarda otomatik olarak kondens nasının kısmasıyla birlikte serpantin giriş engel katmanlar
pompası devreye girecek ve kondens basıncının düşmesi ve karşı basınçtan oluşturmaktadır.
eşanjörden tahliye edilecektir. Tipik bir dolayı kondensin boşalamadığı durum-

ST ENERJİSİNİ ÜRETEN FABRİKALAR I Ağustos 2021 55