Page 74 - st-elektrik-enerji-2017-temmuz

DOSYA I YILDIRIMDAN KORUNMA VE TOPRAKLAMA I TEKNİK MAKALE

Proses Emniyetinin IEC 62305

Yıldırımdan Korunma Standardına Göre

Sağlanması

Hazırlayan: Yılkomer

ndüstriyel tesislerde kayıpsız
ve sürdürülebilir çalışma açı-
sından yıldırımdan korunma
sistemlerinin doğru tasarlan-
Emış olması oldukça önem-
lidir. Proses emniyeti dediğimiz zaman
‘Sürdürülebilir Üretim’ kavramı doğrudan
emniyet sisteminin başarılı olmasına
odaklıdır. Başta Yıldırım darbesi olması
olmak üzere Ani aşırı gerilim dalgalan-
maları, Switching ve Harmonik darbele-
ri, Şebeke kaynaklı ani gerilim darbeleri rımı sağlanmalıdır.
de proses emniyetini riske eden en kritik Bu noktada özellikle yanıcı ve patlayıcı te-
konuların başında yer almaktadır. Proses sisler için ATEX sertifikalı ve Ex-Proof yıl-
emniyeti adına tüm konuları eksiksiz ye- dırımdan korunma sistemleri kullanmak
rine getirsek bile üretim durması ya da önemlidir. Çıplak iletken S koruma mesa-
tesis içerisinde yangın çıkması 25 na- fesine dikkat edilmeden tesis ediliyorsa
nosaniyede meydana gelecek ve geçip risklere olanak tanıyor oluruz. Bu nedenle
gidecek yıldırım darbesi sonucunda ko- gerekli etütler yapılarak ‘S’ Koruma me-
laylıkla oluşabilir. Bu nedenle tesislerimizi safesi önemli kılınarak ve mümkünse en
IEC 62305 standardının ön gördüğü şe- kalıcı çözüm olan izoleli sistemler kullanı- yanında geri dönüşü imkânsız hasarlar
kilde yıldırım ve ani aşırı gerilim darbeleri- larak tasarım yapılmalıdır. Ayrıca sistem ortaya çıkabilmektedir. Burada 2 bin farklı
ne karşı koruma altına almak zorundayız. topraklaması ile dış yıldırımlık iniş top- koruma ürünü arasından sisteminize en
raklamaları spark gap sönümleyiciler ile uygun parafudr sistemi uzman mühen-
IEC 62305 Standartı bize diyor ki; eşpotansiyele alınmalıdır. dislerce seçilmeli ve uygulanmalıdır. Tip
Tesisinizi dört adımda koruma altına al- Yangın ve fiziksel hasarlara karşı dış yıl- 1-2-3 kademeli koruma sistemi sağlanan
malısınız. Bu adımlar sırasıyla İzoleli Dış dırımlık sistemi son derece önemlidir tesislerde bu konuyla ilgili bir sorun ya-
Yıldırımdan Korunma Sistemi-AG Para- ancak eşit oranda öneme sahip olan AG şanması zordur. Tabi ki ürün seçimi ve
fudr sistem kurulumu-Eşpotansiyel ve Parafudr sistemleri tüm prosesin güvenli- kalitesinde büyük önem taşır. Safetec
Topraklama sisteminin doğruluğunun ği için çok büyük önem taşır. Hattınızdan teknolojili AG Parafudr sistemlerinin seçi-
kontrolü. Maalesef ülkemizde bu konu girebilecek bir yıldırım darbesi tüm kablo mi uzun ömürlü koruma sağlanmaktadır.
sadece paratonere indirgenmiş durumda güzergahınca ilerleyip geçtiği tüm nok- Topraklama ve eşpotansiyel sistem nok-
ve birçok tesis hatalı korunmakta sonuç taları yakabilir. Bu nedenle ana panoları- tasında da sorunlar öncelikle detaylı bir
olarak da çok olumsuz durumlar yaşan- mızdan başlayarak, tali dağıtım panolar, keşif ve ölçümle ortaya çıkacaktır. Tesis
makta. Bunların yaşanmaması için önce- otomasyon ve SCADA sistemler, kamera kurulum aşamasında bu konuya dikkat
likle dış yıldırımlık sistemleri IEC 62305 ve güvenlik sistemleri, yangın ihbar sis- edilmeli ve standartlara uygun kurulum
sistemi uyarınca pasif yakalama uçları temler, server Odası, Test Sistemler, Kan- yapılmalıdır. Kurulumu tamamlanmış te-
ile yuvarlanan küreler metoduna göre, tarlar, Aydınlatma sistemleri önem sırası- sislerde topraklama ve eşpotansiyel sis-
penetration aralıklarına dikkat edilerek, na göre Alçak Gerilim parafudr sistemleri temi düzeltmek mümkündür. İnsan hayatı
darbenin hiçbir şekilde fiziksel zarar ver- ile koruma altına alınmalıdır. Eğer almaz başta olmak üzere topraklama tüm tesi-
mesine imkân vermeyecek şekilde tasa- isek başta sistem arızları, kart yanmaları sin güvenliği için son derece önemlidir.

70 ST ELEKTRİK-ENERJİ I TEMMUZ 2017