Page 112 - st-elektrik-enerji-2017-kasim
P. 112
ENERJİ GÜVENLİĞİ I TEKNİK MAKALE
sağlamak için tasarlanmıştır. Sistemin kararlılığı için gerekli Hızlı tetiklenen yük atma, konvansiyonel sistemlerde devre
olduğu durumlarda, yük düşümü uygun seviyelere kadar kesici açılma süresi de dahil olmak üzere, devre kesici açıl-
genişletilmektedir. ma ihtimalinin oluşması durumunda 200 milisaniyeden daha
düşük sürede kesici tipi ve açma bobininin sayısı ve gücüne
Şebekeden ayrılma sonrasında veya yük atmanın tetiklendiği göre ortalama 65ms-130ms içinde tüm işlemleri gerçekleştire-
kaynak kayıplarından sonra (Contingencies) ada modunda cek şekilde tasarlanmaktadır. Çoğu sistemde kararlılık analizi
çalışan devredeki Generatorlerin etkilenmemesi için sistemin raporları, elektrik sisteminin çökmesini önlemek için yük dağı-
aşırı yüklenmesini önleyen otomatik kilitlemelerle ilave yükle- lımının (<200 ms) daha hızlı çalışmasını gerektirmektedir ve
rin tekrar devreye girmeleri engellenir. PMS çözümümüz gerekli hızlı yük atma özelliğini taşımaktadır.
Enerji sisteminin kararlılığı (stability) koşullarının sağlandıktan Tesislerde daha hızlı yük atılması gerektiği, yani üretim ve tüke-
sonra, elektrikli güç sisteminde yükler elle veya otomatik ola- tim dengesinin dramatik ölçüde büyük olduğu durumlarda özel
rak normal işletme durumuna geri getirilmektedir. Otomatik çözümler (IEC61850 - GOOSE Algorithm) ile yük atma süresi
yük atma yöntemi ile tetiklenen yükler ve yük engelleme sis- 50ms’nin altına çekilebilmektedir.
temi tarafından engellenen yükler PMS HMI’de manuel olarak
sıfırlama işlemini gerektirir. Bu onay tekil yükler (individual lo- Aşağıdaki durumlarda yük atma etkinleştirilmektedir:
ads) için verilebildiği gibi, tüm sistem sıfırlama (overall reset) Şebekeden alınan enerjinin dahili kaynak dinamik kapasite-
olarak da verilebilir. lerinin üzerine olması ve şebeke kaybı
PMS denetleyicileri ve sistem mimarisi, yedeklilik esasına uy- Ada modunda işletilen tesiste Generatörün aniden devreden
gun tesis edilmektedir. PMS sistemimiz herhangi bir bileşenin çıkması
arızalanması veya bakım arızası oluşması durumunda, işlev- Devrede olan generatörlerin mevcut yükü karşılayamaması
sellik kaybına veya performans düşüşüne neden olmayacak
şekilde tasarlanmıştır. PMS sisteminde, yükler otomatik olarak işletme koşullarına göre
önceden belirlenmiş bir sıralama temel alınarak seçilir. Öncelik
EMaC PMS - Dinamik Aktif Yüke Dayalı Hızlı Yük Atma yükleme listesindeki değişiklikler ancak yetkili operatörler tara-
(Dynamic Active Power Based Fast Load Shedding) fından gerçekleştirilebilmektedir. Kaydedilebilir tüm kesicilerin
Şebeke kesintisi, ada modunda bir veya daha fazla GTG’nin aktif güçleri, ilgili tüketim noktalarından gerçek zamanlı alınacak
kaybı veya diğer ihtimallerin ortaya çıkmasını takiben, üre- ölçümler üzerinden izlenir. PMS çözümleri, IED (Intelligent Ele-
tim-tüketim dengesinin ve ünitelerin üretime devam etmesinin ctronical Devices-Koruma Röleleri) Haberleşmeleri, Ethernet
sağlanması için yük yükleme önceliği tablolarına göre hemen anahtarları, protokol dönüştürücüler, kablolar vb. dahil olmak
(shed performance < 200ms) önceliği düşük yükler devre dışı üzere tek bir sistem bileşeninin başarısızlığı, birden fazla IED
bırakılmaktadır. Yük atma kararı ve hesaplamalarında, kalan ile iletişim kaybına neden olmayacak şekilde tasarlanmaktadır.
GTG’lerin adım yükleme yetenekleri (Capability Curve - Droop Güvenlik prosedürleri, erişim kontrolü, güvenlik duvarları proje
Setting - Step Load) değerleri dikkate alınmaktadır. bilgi teknolojisi standartları ve prosedürleri ile uyumludur.
PMS sistemimi teknik özellikleri, Performans, genişletilebilirlik,
simulasyon ve test gereksinimlerine uygun tasarlanmış olup te-
mel seviyede aşağıdaki özellikleri taşımalıdır.
Generator kapasite değerini, mevcut güç bilgisini kullanarak
(Capability Curve Integration) gerçek zamanlı belirleme.
Yük atma gereksinimi, ölçülen yüke (kW-MW) göre sürekli
olarak hesaplanır.
Yukarıdaki hesaplanan sonuçlar, bir Generatörün devreye
girmesi durumunda yük düşümüne veya yük azaltmaya tabi
tutulacak tüketicileri farklı renkte gösteren PMS SCADA izle-
me sisteminde gerçek zamanlı olarak gösterilebilmelidir.
Yük atma sistemi yedekli kontrolörler, ring haberleşme ağı ve
haberleşme yedekliliği özelliğini taşımaktadır.
Ada moduna düşme (şebekeden ayrılma), ada modunda
Generator arızası veya devreden çıkması olması durumun-
da, yük atma gereksinimi anında etkinleştirilir; enerji karar-
lılık döngüsel işlemi başlatılır ve kısa sürede 50Hz kararlılık
Yük Yönetim Sistemi Raporlama - Sonuç İzleme
sağlanır.
110 ST ELEKTRİK-ENERJİ I KASIM 2017
