Page 43 - st-proses-otomasyonu-2025-temmuz

güvenliği artırmak, ürün kalitesini korumak ve istenme-
yen reaksiyonları önlemek için çok önemli bir uygulama-
dır. Depolama tanklarında, kaplarda ve uçucu veya reaktif
kimyasalları işleyen ekipmanlarda inert bir atmosfer sağla-
mak için nitrojen gazının kullanılmasını içerir.

AZOT YASTIKLAMA AMACI:
1. Patlama Önleme: Depolama tanklarındaki veya pro-
ses ekipmanlarındaki yanıcı sıvılar, patlayıcı aralıkta bu-
har-hava karışımları üretebilir. Azot oksijenin yerini alarak
tutuşma riskini azaltır.
2. Oksidasyon Önleme: Reaktif kimyasallar (örn. hidro-
karbonlar, çözücüler) oksijen varlığında bozunabilir veya
polimerize olabilir. Azot oksidasyonu önler ve ürün kali-
tesini korur.
3. Nem Dışlama: Nitrojen, korozyona veya istenmeyen re-
aksiyonlara (örn. hidroliz) yol açabilecek nem girişini önler.
4. Bakım Sırasında Güvenlik: Nitrojen temizleme ve örtü-
leme, ekipman temizliği, onarımı veya kapatılması sırasın-
da yanıcı gazları ve oksijeni ortadan kaldırarak işçi güven- UYGULAMALAR:
liğini sağlar.
F Depolama Tank Çiftlikleri-API 2000
AZOT YASTIKLAMA UYGULAMALARI: F Proses Tesisleri (kimya-biogaz, petro-kimya, gemi
1. Depolama Tankları: Sabit Tavanlı Tanklar: Buhar biri- terminal)
kimini önlemek için depolanan sıvının üzerinde inert bir F Termal Arıtma Tesisleri
atmosfer sağlar. Yüzer Tavan Tankları: Yanıcılığı daha da en F Gaz Yükleme ve Boşaltma Tesisleri
aza indirmek için sıvı yüzeyi ile çatı arasındaki buhar boşlu- F Gaz Geri Kazanım Üniteleri (VRU’lar)
ğunda kullanılır.
2. Reaktör Sistemleri: Oksijen veya neme duyarlı reaksi- TANK RUPTURE DISC (PATLAMA DİSKİ)
yonlar için inert bir ortam sağlar. Buhar, gaz, hava ve sıvı hatlarını aşırı basınçtan korumak
3. Boru Hattı Temizleme: Hidrokarbonların eklenmesin- ve duruş süresini azaltmak amaçlı kullanılan, belirli bir ba-
den önce oksijen ve diğer yabancı maddeleri giderir. sınç ve sı¬caklıkta patlayan basınç tahliye elemanlarıdır.
4. Yükleme/Boşaltma İşlemleri: Ürün transferi sırasında Patlama (rupture) diskleri basınçlı kaplar, boru hatlarını ve
buhar-hava karışmasını önler. emniyet vanalarını deformasyondan ve diğer hasarlardan
korurlar. Patlama disklerinin, elektronik, pnömatik veya
Endüstri Standartları ve Yönergeleri: yaylı güvenlik sistemlerine göre en büyük avantajı; hatasız
API 2000: Atmosferik ve düşük basınçlı depolama tankları- performansıdır.
nın havalandırılması.
Yangın ve patlama önleme için OSHA ve NFPA kodları. F Malzemeler : Karbon Çelik, Paslanmaz Çelik, Özel
BS EN 15321: Proses tankları için azot örtüleme sistemleri. Alaşımlar
Belirli sistem tasarımı veya operasyonel ayrıntılar için, pro- F Bağlantı : Flanşlı veya wafer
ses mühendislerine danışmak ve tesise özgü yönergelere F Anma Çapı : DN15 – DN1000
bağlı kalmak çok önemlidir. F Set Basıncı : 0.02bar-200bar

TANK EMERGENCY RELIEF VALVE DİSK TİPLERİ ve UYGULAMALARI:
(ACİL BOŞALTMA VANASI) F Reverse acting (Geri Hareketli) Disk: Patlama basıncı
Tank Acil boşaltma vanası, depolama tankı arıza yaptığın- diskin dış bükey yüzeyine uygulandığında bükme, eğme
da yada yangına maruz kaldığında ve standart basınç tah- veya kesme gerilmelerine bağlı olarak çalışmak üzere
liye vanası açılamadığında kullanılan ekipmandır. Yangın tasarlanmıştır.
anında artan buharlaşma hızı nedeniyle yüksek oranda gaz F Forward acting (İleri Hareketli) Disk: Patlama basıncı
transferi gerçekleşir ve bu gazlar acil tahliye vanası vasıta- diskin iç bükey tarafına uygulandığında çekme
sıyla atmosfere salınır. gerilmelerine bağlı olarak patlayacak şekilde
tasarımlanmalıdır.
F Malzemeler: Karbon Çelik, Paslanmaz Çelik, F Düz-Flat patlama diskleri
Alimünyum ve Özel Alaşımlar F Grafit patlama diski, Dişli tip patlama diski
F Bağlantı: Flanşlı F Rakor/manşon tip diskler
F Sıcaklık: (-20 °C) / (+60 °C) F Hijyenik tip diskler
F Anma Çapı: DN50 – DN600 (2”-24”) F Disk tutucular (holder)
F Set Basıncı:-1034 mbarg - +1034 mbarg F Patlama Göstergeleri

ST Proses Otomasyonu Temmuz 2025 41