Page 58 - st-proses-otomasyonu-2025-mayis

ü r ü n

Ambalaj ve matbaa sektöründe

gaz algılama sistemleri

Solvent içerikli mürekkepler, ambalaj ve matbaa sektöründe renklendirme işlemlerinde
kullanılmaktadır. Her mürekkebin içeriğinin farklı olması ile birlikte buharlaşan ve gaz
formuna dönüşen bu solventler, insan sağlığına zararlı olduğundan dolayı iş
güvenliği açısından bazı önlemlerin alınması şarttır.

olvent içerikli mürekkepler, ambalaj ve matbaa yatırım yapılması gerekmektedir. Proses sırasında solvent
sektöründe renklendirme işlemlerinde kullanıl- emisyon ölçümü için gaz algılama ekipmanları kullanımı,
maktadır. Her mürekkebin içeriğinin farklı olması bu sistemin bir parçası olacaktır.
ile birlikte buharlaşan ve gaz formuna dönüşen
Sbu solventler, insan sağlığına zararlı olduğundan AMBALAJ VE MATBAA SEKTÖRÜNDEKİ
dolayı iş güvenliği açısından bazı önlemlerin alınması ge- UYGULAMALAR:
rekmektedir. Ambalaj ve matbaa sektöründe yer alan bas- Uygulama 1: Solventlerin Depolanması ve Ön Hazırlık
kı mürekkebi ya da matbaa mürekkepleri; gazete, dergi, Aşaması
kitap, gıda paketleme (ambalaj) ile paralar, pullar, afiş ve Üretim prosesi için ambalaj baskı ve matbaa mürekkebi
broşürler üzerinde bulunan yazı ve resimlerin üretimi için vb. kimyasalların depolandığı alanlarda; patlayıcı özelliği
kullanılmaktadır. Baskı işlemi sadece mürekkeple boyama bulunan solventler nedeniyle insan sağlığına zarar verecek
yöntemleri içinde yer almaz, ilaç sektöründe de bu işlem- riskler için hazırlanmış yönetmeliklere ve İş Sağlığı & Gü-
den faydalanılmaktadır. venliği normlarına göre sistem kurulmalı, takip edilmeli
Kullanılan solventler yanıcı-patlayıcı olduğundan dolayı ve kontrol edilmelidir. Bu lokasyonlarda tercih edilebilir
kurutma prosesinde solvent seviyeleri sürekli olarak iz- ürünler, infrared yanıcı gaz dedektörü ile birlikte alev de-
lenmeli ve alt patlama seviyelerinin (LEL) altında kalması dektörleridir.
sağlanmalıdır. Ambalaj ve matbaa makinalarının tedarik
edilmesi, ciddi anlamda büyük bir sermayeyi, yatırım ma- Uygulama 2: Kurutucu Bölgesi Gaz Ölçümü
liyeti olarak kullanmaktır. Ham madde kullanım verimini İki tip kurutucu mevcuttur. İlki, yanıcı atmosferi seyrelt-
arttırmak, yatırım maliyetini kompanse (dengelenmiş) ede- me prensibi ile çalışır, diğeri ise ortamdaki oksijeni yanma
bilmek için gerekli olan süreyi kısaltmakta ve kâr oranla- veya patlama için gerekli olan seviyenin altında bir orana
rının artmasına fayda sağlamaktadır. Ham madde olarak indirir yani inert bir ortam sağlar.
kullanılan mürekkeplerin içeriğinde bulunan Etanol, Büta-
non, MEK (Metil Etil Keton), Etil Asetat, Benzen ve Ksilen Şema 1’ de göreceğiniz tipik bir kurutma fırınıdır. Baskı
gibi solventlerin baskı esnasındaki emisyonu, uluslararası makinasından çıkan materyaller, kurutucunun farklı böl-
düzenlemelere göre minimuma indirilmelidir. Bunun sağ- melerinden geçerek sıcaklık artışı sağlar ve fanlı havalan-
lanabilmesi için de solvent geri kazanım ekipmanlarına dırmayla solvent buharlaştırılır. Sıcaklık seviyesi, patlama

56 ST Proses Otomasyonu Mayıs 2025