Page 47 - st-proses-otomasyonu-2022-nisan
P. 47

basılmaktadır. Isısını aktaran steam
        ise basınç ve sıcaklık düşümü sonrası     Bozköy ruhsatından 2016 yılında 3.850 metre
        yoğuşmakta ve enjeksiyon boru
        hattına pompa vasıtasıyla enjekte       derinliğinde bir sondaj yaparak Türkiye’nin en
        edilmektedir.                            sıcak kuyusunu bulduk. 295°C taban sıcaklığı

        Özellikle endüstriyel                   olan bu kuyu buhar üretme kapasitesine sahip.
        alanlarda hangi uygulamalarda          Aynı sahada 2021 yılında açtığımız ve 3957 metre
        kullanılabiliyor? Henüz
        kullanılmayan potansiyel hangi       derinliğinde olan 2. kuyudaki taban sıcaklığı ise 341
        kullanım alanları var?              °C olarak ölçülmüş olup, her iki kuyu da Türkiye’nin
        Jeotermal kaynaklar halihazırda,
        elektrik enerjisi üretimi, merkezi       en yüksek taban sıcaklığı olan kuyularıdır. Bu
        ısıtma, merkezi soğutma, sera ısıtması   sahada Geliştirilmiş Jeotermal Sistemler (EGS) için
        vb. ısıtma/soğutma uygulamaları,
        proses ısısı temini, kurutma işlemleri,         çalışmalarımız halen sürdürülüyor.
        karbondioksit üretimi, termal
        turizmde kaplıca amaçlı kullanım,
        düşük sıcaklıklarda (30 °C’ye kadar)   dönme eksenine dik olarak düzgün   • Borulu Eşanjör
        kültür balıkçılığı, mineraller içeren   bir şekilde yönlendirilir ve türbini,   Borulu ısı eşanjörlerinde ısı
        içme suyu üretimi gibi birçok alanda   suyun bir su değirmenini tahrik   transfer yüzeyi, eşanjöre adını
        kullanılabilmektedir.               ettiği şekilde tahrik eder. Sonuç   veren borulardır. Akışkanın biri
         Potansiyel olarak gübre yapımı,    olarak, radyal türbinler daha basit,   bu boruların içinden akarken,
        uygun jeotermal sulardan değerli    daha sağlam ve daha verimli olduğu   diğer akışkan da gövde içerisinde
        metal, lityum üretimleri potansiyel   (benzer bir güç aralığında), eksenel   borulara paralel veya çapraz olarak
        olarak göze çarpan ve değer         türbinlerle karşılaştırıldığında daha   akar. Dolayısıyla ısı transferi boru
        yaratabilecek kullanım alanlarıdır.   az mekanik stres (ve daha az ısıl   yüzeylerinde gerçekleşir. Yüksek
                                            akışkanlar durumunda) altında       basınç veya sıcaklık durumlarında
        Yüksek verimli enerji üretimi       olduğu görülmektedir.               contalı eşanjör veya lehimli eşanjör
        adına ne tür teknolojiler, metod ve
        sistemler kullanılıyor ? Daha çok
        hangi proses otomasyon donanım
        ve yazılım teknolojilerinden
        yararlanıyorsunuz?

        • ACC (hava soğutmalı kondenser)
        Hava soğutmalı kondenser (ACC),
        organik gazın hava soğutmalı kanatlı
        borular içinde yoğunlaştığı bir
        doğrudan kuru soğutma sistemidir.
        Jeotermal santrallerde, türbin
        egzozundan gelen organik gaz,
        yoğuşmanın meydana geldiği ACC’
        ye akar. Ardından yoğuşan organik
        sıvı kapalı bir döngüde eşanjöre geri
        döner. Türbinden gelen organik gaz
        düşük basınçta olduğundan, ACC
        vakuma yakın bir basınçta çalışır ve
        yoğuşmayan gazlar bir hava tahliye
        ünitesi tarafından sürekli olarak
        uzaklaştırılır. Tasarım gereği hava
        ile soğutma yaptığı için verimli bir
        uygulamadır.

        • Radyal Türbin
        Radyal türbin, organik gaz akışının
        şafta radyal olarak bağlı olduğu bir
        türbindir. Radyal türbinlerde akış,


                                                                                    ST Proses Otomasyonu Nisan 2022  45
   42   43   44   45   46   47   48   49   50   51   52