Page 77 - st-proses-otomasyonu-2022-kasım
P. 77
test - ölçüm
yanı sıra hem voltajda hem akımlarda oluşmadan önce müdahale edebilmek
dengesizlik meydana gelebilir. Bu den- de potansiyel güvenlik ve çevre olay-
gesizlik genellikle, artan motor sıcak- larına maruz kalma olasılığını azaltır.
lıklarının ve yanmış bobinler gibi uzun Güç kalitesi ve motor verileri statik
vadeli aşınmaların ana nedenidir. Tek- değildir. Koşullar değiştikçe ölçümler
nisyenler, motorların girişinde üç fazlı de değişir. Motor arızaları, bir sanayi
ölçümler kullanarak güç kalitesinin anketine katılanların yüzde 75’i tara-
genel durumunun belirlenmesi tek- fından yılda 1 ile 5 gün arasında tesisin
nisyenlere motor verimsizliğine neden kapanmasının nedeni olarak tanım-
olan başlıca problemleri daha rahat gi- lanmıştır. Katılımcıların yüzde 90’ı ise
derme konularında yardımcı olabilen 1 aydan daha kısa bir süre boyunca
kapsamlı veriler elde ederler. uyarı veren 50 hp hacmindeki motor-
ların arıza verdiğini belirtmiştir (yüzde
90’lık bu kesimin yüzde 36’sı bir gün-
2. Torkun, genel performans ve verim- den daha kısa bir süre boyunca uyarı
lilik üzerindeki etkisi: Tork, bir motor aldığını belirtmiştir). Temel verileri
tarafından üretilen tahrikli bir meka- toplamak, kestirimci ya da önleyici ba-
nik yüke aktarılan dönüş kuvveti mik- kım programının ilk adımıdır. Motor-
tarıdır. Hız ise bir motor şaftının dön- ların doğru temel değerleri ile başlayın
düğü hız olarak tanımlanır. Pound oldukça büyüktür. Motorları mekanik ve sonra da izleyen ölçümleri alıp eği-
feet (lb ft) ya da Newton metre (Nm) aşırı yük koşullarında çalıştırmak; ya- limleri izleyin. Ölçümler, en iyi sonuç-
cinsinden ölçülen bir motor torku, an- taklar, yalıtım ve kuplajlar da dahil ol- ları elde etmek için tutarlı ve yeniden
lık mekanik performansı tanımlayan mak üzere belirli motor bileşenlerinde oluşturulabilir çalıştırma koşullarında
en önemli tek kritik değişkendir. Gele- verimliliği düşüren ve zamansız arıza- yapılır. Benzer koşulların karşılaştırı-
neksel mekanik torklar, mekanik sen- lara yol açan gerilime neden olur. labilmesi için günün aynı saatinde öl-
sörlerle ölçülür. Fluke 438-II ise torku çüm yapılır. Bu tür bir yöntem, mate-
ölçmek için motor değer plakası veri- 4. Sözün kısası, motor verimliliği matiksel motor analizlerinin (tork, hız,
leriyle birlikte elektrikli parametreleri önemli bir etkiye sahiptir: Endüstri, mekanik güç, verimlilik) yanı sıra güç
(anlık voltaj ve akım) kullanır. Torku enerji tüketimini azaltmak ve motor kalitesi verilerine (harmonikler, den-
ölçmek; motor, yük ve hatta işlemin verimliliğini artırmak için “yeşil” gi- gesizlik, gerilim vb.) de uyarlanabilir.
kendisinin sağlık durumunun doğ- rişimler aracılığıyla her zamankinden Yeni Fluke 438-II Güç Kalitesi ve Motor
rudan anlaşılmasını sağlayabilir. Mo- daha fazla çaba göstermektedir. Bazı Analizörü, doğrudan bağlantılı motor-
torun belirtilen özellik içindeki tork ülkelerde bu yeşil girişimler kanun- larda temel verileri bir araya getirmeyi
seviyesinde çalışmasını sağlamak, za- laşmaktadır. Son çalışmalardan birisi; kolaylaştırır ve sistemin arıza süresini
man içinde güvenilir çalışma sağlar ve motorların, tüm endüstriyel elektriğin iş akışına sokmak zorunda kalmadan
bakım giderlerini düşürür. yüzde 69’unu ve tüm global elektrik mekanik arızalarla elektrik arızaları-
tüketiminin yüzde 46’sını tükettiğini nı tespit eder. Değişken hızlı sürücü
söylemektedir. Kötü çalışan ya da arı- sistemleri ile desteklenen motorların
3. Motor gücü verileri ve beklenen zalı motorları belirleyerek ve onları ta- performansını ölçmek için sürücünün,
performans: Motorlar, NEMA (Ulusal mir ederek veya değiştirerek enerji tü- 40 - 70 Hz gerilim/frekans aralığında
Elektrikli Cihaz Üreticileri Birliği) ve ketimini ve verimliliği kontrol altında ve 2,5 kHz - 20 kHz taşıyıcı aralığında,
IEC (Uluslararası Elektroteknik Ko- tutarsınız. Güç kalitesi ve motor anali- gerilimle denetlenen bir sistem (VSI)
misyonu) derecelendirme verilerine zi, aşırı enerji tüketimi ve verimsizlik- olması gerekir. Alet kemerinize elekt-
göre sınıflandırılır. Bu derecelendirme- leri tanımlayıp onaylamak için veriler rikli motorların elektrik ve mekanik
ler; derecelendirilmiş motor gücü, tam sağlar. Ayrıca aynı analitik veriler, analizini ekleyerek tesisinizi açık ve
yük akımı, motor hızı ve nominal tam tamir ya da değiştirme üzerine iyileş- çalışır durumda tutmanıza yardım et-
yük verimliliği gibi önemli elektrik tirmeleri de doğrulayabilir. Ek olarak, mesi için ihtiyaç duyduğunuz verilere
ve mekanik parametreleri içerirler ve motorların durumunu bilmek ve arıza sahip olmanızı sağlayabilirsiniz.
normal koşullar altında beklenen tüm
motor performansının bir açıklamasını
sağlarlar. Modern motor analiz araç- Torku ölçmek; motor, yük ve hatta işlemin
ları, karmaşık algoritmalar kullanarak
gerçek yük koşulları altında motorla- kendisinin sağlık durumunun doğrudan
rın performansının anlaşılmasını sağ- anlaşılmasını sağlayabilir. Motorun belirtilen
lamak için derecelendirilmiş değerlerle
üç fazlı elektrik ölçümlerini karşılaştı- özellik içindeki tork seviyesinde çalışmasını
rabilirler. Bir motoru üreticinin sağla- sağlamak, zaman içinde güvenilir çalışma sağlar
mış olduğu teknik özellikler doğrul-
tusunda kullanmak ve bu özelliklere ve bakım giderlerini düşürür.
uymadan çalıştırmak arasındaki fark
ST Proses Otomasyonu Kasım 2022 75