Page 54 - st-proses-otomasyonu-2022-agustos

sürecin içinde

KAPAK

yatırımı ile alternatif yakıt ve petrokok kullanım miktarı
önemli miktarda arttırılacaktır. Nuh Çimento olarak
2013 yılından itibaren ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi
uygulanmaktadır. Mevcut tesislerin yenilenmesi ve yeni
yatırımlarda yüksek verimli donanım kullanılması ön
şart olarak aranmaktadır. Örneğin motorlar IE3 ve IE4
verimlilik sınıfında tercih edilmektedir. Yine 2013 yılında
devreye aldığımız, fırın bacalarından attığımız atık
ısıdan enerji üretimi sağlayan WHR tesisi toplam elektrik
tüketimimizin yaklaşık yüzde 22‘sini karşılayabilmektedir.
Son dönemlerde yaptığımız verimlilik arttırıcı projelerle
18 MW olan WHR tesisimiz var olan enerji üretim
potansiyelini karşılayamayacağından 12 MW ilave bir
türbin yatırım kararı alınmış olup 2023 yılı içinde devreye
alınması planlanmaktadır.

Sanayinin Dijital Dönüşümü vizyonunuz nedir?
Varsa pilot uygulamalarınızdan bahseder misiniz?
Sanayide dijital dönüşümün kaçınılmaz bir süreç
olduğunu düşünüyorum. Sürdürülebilir ve rekabetçi
bir üretim için tüm üretim süreçlerinin ve maliyet
unsurlarının kontrol altında tutulması çok önemlidir.
Bunun da en pratik ve doğru çözümü dijitalleşmedir.
Veriye ulaşım, hızlı analiz ve karar verme süreçlerinin
dijitalleşmesi bu konuda önde olan sanayi kurumlarına
büyük bir avantaj sağlamaktadır. Özellikle proses
tarafında çok standart olmayan proses kontrol
sistemlerinin olduğu birçok farklı sistemin birbirine
entegre edilmesi komplikasyonun artmasının yanında
birçok güvenlik riskini de ortaya çıkarır. Bu anlamda
sağlam bir altyapı oluşturulması özellikle siber güvenliğin
tam anlamı ile sağlanması çok önemlidir. Bizim gibi elli
yılı aşkın geçmişi olan köklü bir fabrikada tüm proses
otomasyon sistemlerinin dijital dönüşümü destekleyecek
standartlara getirilmesi şu anda tamamlamakta Bu noktada en temel olarak yapılması gereken IT/
olduğumuz en önemli dönüşüm projemizdir. OT segmentasyon firewall’u kurmamız gerektiğini
Bilindiği gibi dijitalizasyon çağının en temel düşündük. Fakat bu kurulumu yapmadan önce mevcut
gereksinimlerinden biri de erişilebilirliktir ve artık donanımlarımızın da bu sisteme uygun hale getirilmesi
IT ve OT yakınlaşması ile birlikte kontrol sistemleri için bazı donanımsal değişiklikler yaptık. Yönetilebilen
dışardan tamamen izole bir sistem olmaktan çıkıp gerekli switch’lerimizi güncel teknik gereklilikleri sağlayan üst
durumlarda sürekli erişilebilir bir sistem haline gelmiştir. model switcler ile değiştirdik. OT sistemlerin yönetildiği
OT sistemlerinde sensörlerden üretilen ve bir zamanlar bazı sunucularımızda hem işletim sistemi hem de
dış dünya ile bağlantılı olmayan bu veriler artık proses otomasyon yazılım yükseltmelerimizi yaptık ve halen
kontrol amacı olmayan, şirketin ihtiyacı olan SAP gibi adım yapmaya devam ediyoruz. Fiziksel sunucularımızı
kurumsal veri sistemlerine iletilir. Diğer yandan proses sanallaştırılmış sistemlere dönüştürme yolunda adımlar
ile ilgili veriler, MES (Manufacturing Execution System) atıyoruz. Potansiyel bir siber tehdit durumunda bundan
sistemleri, Historian Sistemler, APC (Advance Process en az kayıpla kurtulmak için sunucu yedekleme
Control) sistemleri, Varlık Yönetimi gibi çeşitli sistemler sistemlerimizi daha güvenli ve sürekli hale getirmeye
ile anlamlı bir veri haline dönüştürülerek şirketin yetkili çalışıyoruz. Dijitalleşmenin bize kattığı faydaları her
kullanıcılarına erişim izni verilir. Bu ve benzeri sistemler alanda görüyoruz. Sanallaştırma sistemleri bulut tabanlı
her sektörde olduğu gibi şirketimizde de son zamanlarda sistemler bu kadar dijitalleşmeye önem verip verilerimizi
oldukça popüler olmasıyla birlikte artık OT sistemlerine bu kadar dijital hale getirirken aslında fark etmediğimiz
uzaktan erişim kaçınılmaz hale gelmiştir. Erişilebilirliği / dikkate almadığımız bazı güvenlik zaafiyetlerini bazen
mümkün ve sürekli hale getirmek aynı zamanda siber göremeyebiliyoruz. Dijitalleşmenin sayesinde şu anda
güvenlik açıklarını da beraberinde getiriyor. Bu sebepten herkes oturduğu yerden, arabadan, evinden, tatilden
yola çıkarak mevcut sistemlerimizden internete açık istediği konumdan toplantılara katılabiliyor, evinden
olan çeşitli kullanıcıların erişebildiği sistemlerin siber çalışabiliyor. Fakat bu esneklik aynı zamanda siber
güvenlik risklerini azaltma yolunda çalışmalara başladık. tehditleri de getiriyor.

52 ST Proses Otomasyonu Ağustos 2022