Page 95 - st-makina-2021-mart
P. 95

göz önüne alınmalıdır.
             Buhar tüketimindeki piklerin çok
             olduğu tesislerde bu değişkenliğe
             cevap verebilecek özelliklerde
             buhar üreticisi seçmek önem
             kazanmaktadır. Pik çekişler
             proseslerin özelliğine göre birkaç
             dakika sürebileceği gibi 10-15
             dakika da sürebilecektir. En fazla
             10-15 dakika sürebilecek bir pik
             çekiş için büyük bir kazan yatırımı
             yapmak yüksek maliyetli olduğu
             gibi işletme sırasında kazanın
             ömrünün çoğu zamanında da
             kapasitesinin çok daha altında bir
             kapasite çalıştırmanın yaratacağı
             verimsizlik yüzünden işletme
             maliyeti de yüksek olacaktır. Bu
             noktada sektörde en çok tercih
             edilen skoç tipi buhar kazanları
             ve buhar jeneratörlerinin pik
             çekişlerdeki davranışlarına ve       Buhar jeneratörlerinde anlık değişimlere doğru
             özelliklerine bakmakta fayda         yanıtlar verebilmesi için çok iyi bir otomasyona
             vardır.                          sahip olması, yüksek ısı transfer yüzey alanına sahip
                                                olması, üzerindeki tüm donanımların birbirinden
             KAZAN TİPLERİNİN PİK
             ÇEKİŞLERDEKİ DAVRANIŞ              haberdar ve anlık olarak senkronize çalışmasının
             ŞEKİLLERİ                                           sağlanması gereklidir.
             Bilindiği üzere skoç tipi buhar
             kazanları stok buhar bulunan bir
             doma sahiptir. Aynı şekilde büyük
             gövdesi içerisinde daha fazla stok   ki; 6 barg basıncındaki buhar   görülen basınç düşmesinin
             su da bulundurmaktadır. Buhar    özgül hacim değeri 0,272 m³/     uzun süre devam etmesi ve set
             jeneratörleri ise skoç tipi buhar   kg’dır. Başka bir deyişle 6 barg   basıncına ulaşılması için daha
             kazanlarına göre sadece 1/10’u   basıncındaki 1 kg buhar 0,272    uzun zamana ihtiyaç duyması
             kadar su stoğuna sahipken buhar   m³ hacim kaplar. Bu durumda     anlamına gelmektedir.
             stoğu da yok denecek kadar       örneğimizdeki 5 t/h kapasiteli   Su borulu buhar kazanlarındaki
             azdır. Örneğin 6 barg basıncında   buhar kazanının içerisinde     (buhar jeneratörleri) durum da
             çalışacak olan 5 t/h kapasiteli   stoklanan buhar miktarı 8 m³ /   ise pik çekiş anında stoklanan
             skoç tipi bir buhar kazanında    0,272 m³/kg = 29,4 kg olacaktır.   buhar miktarı daha azdır ve
             markadan markaya ve dizayna      Yaklaşık 30 kg’lık bir buhar stoğu   aynı hesap yöntemi sonucunda
             göre değişmekle birlikte yaklaşık   ise 5 t/h kapasitesindeki bir   stoklanan buhar miktarı
             olarak 8 m³ hacimde buhar        buhar üreticisi için 30 kg / 5000   pik çekişlerde 1 saniye bile
             stoklanırken 15 m³ hacimde de    kg x 3600 saniye = 21,6 saniye   yetmemektedir. Bu yüzden
             su stoğu bulunduğunu kabul       yapacaktır. Yani olası bir pik çekiş   örneğimizdeki rakamları baz
             edelim. Aynı şartlarda gerçek su   durumunda skoç tipi bir buhar   alacak olursak; basınç düşmesi,
             borulu bir buhar kazanı (buhar   kazanındaki stoklanan buhar      skoç tipi kazanlara göre 21 saniye
             jeneratörü) içerisinde 0,3 m³    miktarı sadece 22 saniye kadar   kadar daha önce başlayacaktır.
             buhar stoğu bulunurken, 1,5 m³   yeterli olacaktır. Pik buhar çekişi   Fakat yine örneğimizdeki
             de su stoğu bulunmaktadır.       22 saniyeden daha uzun süreceği   rakamları baz alacak olursak
             Burada dikkat edilmesi gereken   için bu sefer de brülörün tam    22 saniyeden uzun süren pik
             nokta gaz fazındaki buharın özgül   kapasite çalışıp skoç tipi kazan   çekişlerde hem skoç tipi hem de
             hacminin çok düşük olmasına      içerisindeki 15 m³ hacmindeki    su borulu buhar kazanlarında
             bağlı olarak hacimsel değerlerin   suyu ısıtması ve buharlaştırması   basınç düşmesi yaşanacağını
             kütlesel değerlere çevrilince    gereklidir. Bu ise skoç tipi buhar   söyleyebiliriz. Bu durumda su
             anlamını yitirmesidir. Şöyle     kazanındaki pik çekişlerde       borulu buhar kazanları (buhar
                                                                                                              91
                                                                                                  ST MAKİNA MART 2021
   90   91   92   93   94   95   96   97   98   99   100