Page 83 - st-insaat-malzeme-2025-mart

(sıyırma) veya tahribatsız (ferroscan)
yöntemler ile tespit ederiz. Taşıyıcı
sistemde, donatılarda veya binanın
çevre yapılar ile etkileşiminde yapı-
nın deprem güvenliği için kusurlu
durumlar var ise bunları tedavi (güç-
lendirme) etmek için not ederiz.
Elde edilen veriler ile yapıyı model-
ler, uygun hesap yöntemi ve doğru
deprem parametrelerini kullanarak
analiz ederiz. Yapının taşıyıcı siste-
mindeki yetersizliklerden yola çıka-
rak da bir tedavi (güçlendirme) yön-
temi öneririz. Güçlendirme olarak
tek bir tip malzeme veya farklı mal-
zemelerin (yöntemlerin) bir kombi-
nasyonu da uygulayabiliriz.
Örneğin bir binanın yatay rijitlik ek-
sikliği varsa, yani deprem anında Resim 1. Kahramanmaraş depremlerinde hasar görmüş bir ofis binasının burkulması
bina izin verilenden fazla salınım önlenmiş çelik çaprazlar ile güçlendirilmesi
yapıyorsa, binanın uygun yerlerine
betonarme perdeler, çelik çapraz- lan yeni inşa edilmiş binaların büyük tılarınızda kullandığınız etriyelerin
lar ekleyebiliyoruz. Veya daha ye- çoğunluğunun yıkılmasının ardındaki kancalarını içe doğru bükmezseniz,
nilikçi güçlendirme yöntemlerine neden, özellikle uygulama aşamasın- deprem anında bu elemanlardaki
başvurup, deprem sönümleyicileri daki süneklik detayları eksikliğidir. zorlamalarda bu etriyeler görevini
ekleyerek (damper) binanın deprem En basit olarak kolon ve kiriş dona- yapamaz, açılır ve binayı tasarlandı-
enerjisi sönümleme kapasitesini
arttırabiliyoruz. Binanın kolon, kiriş
gibi taşıyıcı sistem elemanlarında
süneklik yetersizliği varsa bu ele-
manların süneklik kapasitesini arttı-
rıcı fiber elyaf malzemeler (karbon
fiber) kullanarak binayı güçlendi-
rebiliyoruz. Süneklik, binanın olası
bir yıkıcı deprem sırasında hasar
gördükten sonra göçmeden ayakta
kalabilmesi olarak tanımlanabilir.
Burada bir noktaya daha değinmek
isterim. Deprem yönetmeliklerine uy-
gun olarak tasarlanan binaların taşı-
yıcı sistemlerinin, şiddetli bir deprem-
de hasar görmesi yönetmeliklerce de
öngörülen ve kısmen kaçınılmaz bir
durumdur. Biz yapı mühendisleri bi-
naları depremde hasar alacak fakat
bu hasarın bizim istediğimiz bölge-
lerde istediğimiz mertebede olacak
şekilde tasarlarız. Burada da eleman-
ların sünekliklerinden yararlanırız. Resim 2. Kahramanmaraş depremlerinde hasar görmüş bir ofis binasının burkulması
Kahramanmaraş depremlerinde yıkı- önlenmiş çelik çaprazlar ile güçlendirilmesi

ST İnşaat-Malzeme MART 2025 81