Page 84 - st-insaat-malzeme-2023-ocak

Deprem değil, bina öldürür

Nil Tiritoğlu İnşaat ve Malzemeleri Yönetim Kurulu Başkanı
Mimar Nil Tiritoğlu

7 Ağustos 1999, Gölcük Depremi ve aynı yerinde bir tespit. Şimdi sorgulamak lazım, canımızı
yıl 12 Kasım 1999 Düzce Depremi… Çok malımızı emanet ettiğimiz yapılar ne kadar güvenli?
küçüktüm, Ankara’dan tüm haberleri te-
levizyonlardan takip etmiştik. Yıkılmamış 23.11.2022 04:08 Gölyaka, Düzce Depreminde, aslın-
1ev, bina, yapı yoktu neredeyse… Sürekli da bence Düzce sınıfı geçti. Yüzde 80 olarak yenilenmiş
yorumlar yapılıyordu, haberlerde depremlerle alaka- genç yapı stoku ile yüzde 75 oranında deprem sigor-
lı… Faylar, fay hatları, kırılmış faylar, kırılmamış faylar, tasını yaptırmış Düzce halkı. Sadece adliye binasında
enerjisi birikmiş faylar... cephe çöktü. Gündüz vakti olsaydı, birilerinin başına
düşecekti demek ki… Neyse ki; öyle bir durum olmadı.
Türkiye’nin coğrafi konumu nedeniyle deprem böl- Yapılaşmanın en kaotik olduğu, artan nüfusa yetişeme-
gesinde olması, binalarda su yalıtım uygulamalarının yen yapılaşması ile İstanbul ne kadar hazırlıklı depreme?
gerekliliğinin vurgulanması açısından ne kadar da
önemlidir. Doğru tasarlanan ve uygulanan bir pro- Asıl mevzu şu; cephelere ve çatılarda gereken önem
jede su yalıtımı yapılmadığı durumlarda, betonarme ve ehemmiyet beklentiyi karşılamıyor… En iyi beton,
içindeki çeliğin korozyona ve kesit kaybına uğraması en kuvvetli demir kullanılıyor muhakkak, ama çatılar
sonucunda taşıyıcılık özelliğinin zayıflaması söz konu- ve cepheler göz ardı mı ediliyor?
sudur. Bu durum deprem bölgesinde bir yapılaşma
için göz ardı edilmeyecek kadar önemlidir. Cephe yangınları görüyoruz, taşyünü kullanılmış ama
dübeller plastik, yangına dayanımı olmayan nem bari-
Mutlaka tedbir alınmalı, yapılar hazırlanan deprem, yerleri kullanılıyor hala cephelerde. Sadece depremde
su-ısı ve yangın yönetmeliklerine bağlı kalınarak inşaa değil, şiddetli bir rüzgar ya da fırtınada çatılarda ve
edilmeli. Bu noktada uygun malzeme seçimi ve doğru cephelerde malzeme seçimi ve yanlış uygulamanın ne
uygulama kadar özellikle su geçirimsizliği sağlamaya kadar hasar yarattığını ve can güvenliği sağlamadı-
yönelik malzeme standartları ve uygulanma zorun- ğını, malzemelerin havalarda uçtuğunu görüyoruz.
luluğu da önem kazanmalı. Bunu takiben “kontrol Tüm bunların sebebi doğru ürününün doğru detaya
mekanizması”nın doğru işlemesi sağlanmalı, içinden doğru işçilik ile yapılmamasındandır. Yanlış işçilik, ta-
midye kabuğu çıkan tuz oranı yüksek kumun betona sarruf edilen ankraj sistemleri ve yine tasarruf edilen
zararlı etkisi önlenerek yıkanmış kum kullanılmalı, su bağlantı elemanları, dübel vida vs…
yalıtımı mutlaka yapılmalı, demir donatı korozyona
karşı korumalı, hareketli mobilya montajla sabitlen- Dış cephe ve çatı, yapının dış koşullara karşı dirençli
meli, hafif çatı sistemleri kullanılmalı, oda genişlet- olması gereken en önemli bölgeleridir. Canımızı ema-
mek,, salonu büyütmek veya daha geniş dükkan elde net ettiğimiz yapıların her türlü hava koşullarına, jeolo-
etmek için; isteğe bağlı ve izinsiz yapının taşıyıcı öge- jik hareketlere karşı dirençli olması gerekir. Kullanılan
leri yıkılmamalı… malzeme kalitesi, doğru inşaanın başlangıcı, kaliteli
işçilik de onun en öneli tamamlayıcısıdır. Umarım tüm
Ülke halkı olarak 23 sene önce tecrübe etmiştik bü- bu konular tekrar gözden geçirilir ilgili yapı klavuzları
tün bunları ve o en önemli söz, deprem dede rahmetli güncellenir çünkü deprem değil. bina öldürür…
Ahmet Mete Işıkara tarafından söylendi; “Deprem öl-
dürmez, binalar öldürür”. Ne kadar doğru, ne kadar Güzel Düzce’ye tekrar geçmiş olsun dileklerimle… ¡

82 ST İnşaat-Malzeme OCAK 2023