Page 70 - st-insaat-malzeme-2023-mart

Yapı güvenliği, su yalıtımı

ve korozyon

Nil Tiritoğlu İnşaat ve Malzemeleri Yönetim Kurulu Başkanı / Mimar Nil Tiritoğlu

6 depremler öncesinde açıklanan Ba- gören yapı, deprem gibi doğal afetler
Şubat 2023 Pazartesi sa-
sonucu yıkılma tehlikesiyle karşı kar-
bahı Kahramanmaraş ve
yındırlık ve İskân Bakanlığı verilerine
göre son 58 yıl içerisinde meydana
çevre illerde önce 7.7,
şıya kalabilir. Su yalıtımsız bir bina 10
gelen depremler; 58 bin 202 vatan-
yıl sonra taşıma kapasitesinin yüzde
akabinde 7.6 büyüklüğün-
de yaşanan iki büyük dep-
rem sonrası on binlerce bina, binler- daşımızın hayatını kaybetmesine, 122 66’sını kaybeder. Korozyon ve yanlış
malzeme seçimi depremde yüzde 64
bin 096 vatandaşımızın yaralanması-
ce bağımsız birim, 40 binin üzerinde na ve yaklaşık 411 bin 465 binanın oranında yıkım getirir. Herhangi bir
vatandaşımıza mezar oldu. Bu büyük yıkılmasına veya ağır hasar görmesine yoldan binaya sızan suyun yol açtı-
felaket 85 milyon olarak hepimizi neden oldu. 17 Ağustos 1999 Mar- ğı korozyonu önlemek de ancak su
derinden sarsarken televizyonlardan mara depremi sonrasında hazırlanan yalıtımıyla mümkün olur. Binaların
izeldiğimiz o acı manzaralar da yüre- İstanbul Büyükşehir Belediyesi Hasar uzun bir zaman diliminde konforlu
ğimizde hiçbir zaman onarılmayacak Tespit Komisyonu raporunda ise; 55 ve dayanıklı kalabilmesi için; bina-
ve unutulmayacak izler bıraktı. ‘Asrın bin 651 konut ve işyerinde yapılan ların iç, dış, temel ve çatılardan su
felaketi’ olarak yorumlanan deprem- kontrollerde incelenen binaların yüz- almaması için yapılan işlemlere “su
lerde hayatını kaybedenlere Allah’tan de 79’unun hasarlı bulunduğu ifade yalıtımı” denir. Binaların ömürlerini
rahmet, yaralılara acil şifalar diliyorum. edilmişti. İncelenen binalardaki ek- ve dayanıklılığını etkileyen en önemli
Hepimizin milletçe başı sağ olsun. siklikler ise; yüzde 64’ünde nemin tehlikelerin başında su gelmektedir.
Bu köşede kaleme aldığım ve Ocak yol açtığı korozyon (paslanma), yüz- Binalara sızan sular; yapıların gövde
2023’te yayınlanan, “Deprem değil, de 41’inde malzeme eksikliği, yüzde ve taşıyıcı kısımlarındaki donatıları
bina öldürür” başlıklı ilk yazımda, 17 18’inde inşaat aşamasında betonun korozyona uğratarak yük taşıma ka-
Ağustos 1999 Gölcük depremi ve yine sulanması, yüzde 11’inde eskime ve pasitesinin düşmesine neden olur.
aynı yıl 12 Kasım 1999 Düzce depre- yıpranma, yüzde 3’ünde ise proje ha- Binaların ana taşıyıcı sistemlerinin
mi ile ilgili çocuk yaşta aklımda kalan- tası bulunduğu tesbit edilmişti. tamamında bozulmalara yol açarak;
ları sizlerle paylaşmış, depreme karşı Depremlerin yol açtığı büyük yıkım- en ufak bir yer hareketinde ve dep-
gereken önlemlerin süratle alınması ların en önemli nedenlerinden biri remde binalarda çatlak ve kırılmala-
gerektiği hususunda nacizane uyarı- korozyondur. Korozyon, metal ya da rın oluşmasına neden olur. Binaların
larda bulunmuştum... Maalesef testi metal alaşımlarının oksitlenme veya su alması insan sağlığına zararlı küf,
kırıldı(!) ve ülke olarak yüzyılın en elim diğer kimyasal etkilerle aşınmasına mantar, çiçeklenme, kararma ve di-
felaketini yaşadık. Elbette depremin denir. (Örnek: demirin paslanması) ğer organik maddelerin oluşmasına
yaralarını birlikte saracak, bu zor gün- Betonda zaman içinde oluşan kıl- yol açarak; binayı ve insan sağlığını
leri dayanışma ve yardımlaşma içinde cal çatlakların içine girecek olan su, tehdit eder duruma gelmektedir.
elbirliğiyle aşacağız. Ancak artık ya- demir ve havadaki oksijen birleştiği Yağmur, kar, çiğ, yer altı suları, bina
şananlardan ders almak ve bir daha anda donatıyı korozyona uğratır ve içi kullanma suları (mutfak, banyo,
böylesine büyük bir yıkımı yaşama- paslanmaya başlar. Korozyona, ya- tuvalet gibi ıslak hacimlerdeki su ka-
mak için ne gerekiyorsa yapmak mec- pıya giren su sebep olur. Donatıya çakları), binanın inşa edildiği zeminde
buriyetindeyiz. Ülkemizin yüzölçümü- ulaşan su, pas payına ulaşarak temas bulunan basınçlı veya basınçsız yeraltı
nün yüzde 92’si ve nüfus yoğunluğu ettiği demiri genleştirip zamanla be- suları nedeniyle binalar suya maruz
olarak yüzde 95’i deprem kuşağında tonu parçalar. Taşıma kapasitesinin kalmaktadır. Binaların bu şekilde
bulunuyor. Kahramanmaraş merkezli düşmesi ve kesit kaybı sebebiyle hasar su alması nedeniyle; insanın yaşam

68 ST İnşaat-Malzeme MART 2023