Page 79 - st-enerjisini-ureten-fabrikalar-2022-kasım

SÖYLEŞİ I ENERJİ DEPOLAMA

Ayrıca küresel ısınma ve iklim değişikli-
ği ile mücadele kapsamında imzalanan
Paris Protokolü çerçevesinde günü-
müzde fosil yakıtlı araçlardan elektrikli
araçlara geçiş söz konusu olsa da bu
araçların batarya sistemleri şarj talebini
karşılayabilecek gerekli alt yapı yatırımı
yapmak oldukça maliyetli, zor ve uzun
bir süreç olduğu için ‘’yerinde üret, ye-
rinde tüket’’ anlayışı benimsenmiş ve
depolama oldukça zaruri hale gelmiştir.
Kısaca yenilenebilir enerji kaynaklarının
verimli kullanılmasının ve gelecek nesil-
lere CO2’den arındırılmış bir dünya bı-
rakmamızın temeli, enerjiyi depolamaya
bağlıdır. Bütün bu sebeplerden dolayı
ülkemiz dahil olmak üzere birçok ülke,
enerji depolama sistemlerini oldukça
önemsemekte ve teşvikler vermektedir.

Vera Grup iştiraki Arı Batarya olarak
enerji depolama sistemleri ya da jel aküler yaklaşık 900 cycle (şarj/ Patlamalar sosyal medyada bir süre ya-
hedefleriniz ve çözümleriniz nelerdir? deşarj döngüsü sayısı), lityum batarya- yınlanabilse de görsel basın tarafından
Vera Grup olarak enerjinin iletimi ve üre- lar yaklaşık 4000-6000 cycle iken kim- çok fazla yayınlanmamasının sebebi;
timi hususunda yaptığımız birçok pro- yasal olmadığı için bozulma yaşamayan ülkelerin geleneksel bataryaların üretimi
jeyi ve Ar-Ge projelerinde edindiğimiz süper kapasitörler 1.000.000 cycle’lık için ciddi teşvikler vermiş olması ve bu
tecrübeleri enerji depolama teknolojileri bir ömre sahiptir. Bu anlamda şirketlerin her patlama haberi ile zarar
ile buluşturmak amacıyla çıktığımız yol- Geleneksel bataryaların zamanla kapa- görmesidir. Süper kapasitörlerin patla-
da dünyanın en büyük süper kapasitör siteleri hızlıca azalır. Örneğin 6000 cyc- ma riski yoktur, güvenilir bir teknolojidir.
üretim kapasitesine sahip fabrikalara ve le ömrü olan kaliteli bir lityum batarya, Bataryalarda şarj süresinin hesaplanma-
en yüksek enerji yoğunluğuna sahip katı laboratuvar koşullarında 25°C derecede sı için şarj akımı kapasiteleri C Rate ile
hal bataryaları üreticisi Infusion Energy 2000 kere yavaş şarj/deşarj edilerek ka- ifade edilir. Bir batarya 3C ile şarj olması;
ile ortak üretim ve Ar-Ge iş birliği proto- pasitesinin yaklaşık yüzde 25’ini kaybe- nominal akımının üç katı kadar akımla
kolü ile ortak girişim şirketimiz Infusion der. Birde saha koşullarında, değişken yani 1 saatin 1/3 süresinde 20 dakikada
Energy Türkiye’yi kurduk. sıcaklıklara ve ani yüklenmelere maruz şarj olması demektir. Geleneksel batar-
Gelecek yıl Ankara’nın Kazan ilçesinde kaldığında bu kayıp dahada artar. Yani yalardan kurşun asitler ideal olarak 0.1
yılık 750 mWe üretim kapasitesine sahip bir kullanıcı günde 3 kez şarj ettiği ba- C ile (10 saat) şarj olur ve hızlı şarj olma
200 teknik personoel istihdam ile başla- taryanın 6000 / 365 / 3 = yaklaşık 6 yıl özelliği yoktur. Lityum bataryalar ise kata-
yacağımız üretim ile Türkiye’den dünya- gideceğini düşünürken, 2 yıl sonra ka- log üzerinde hızlı şarj değerlerine sahip
ya süper kapasitör ihraç etmeyi hedef- pasitesinin yüzde 30’unu yitirmiş olaca- olsa da 0.4C ile (2 saat 30 dakika) şarj
liyoruz. Batarya teknolojilerinde en yeni ğını düşünerek sistem tasarımı ve geri olmalıdır. Aksi takdirde zaten kısa olan
teknolojilerin ülkemizden çıkması için dönüş maliyeti hesabı yapmalıdır. Buna ömürleri iyice kısalmakta ve patlama
yoğun bir çaba gösteriyoruz. Sürdürüle- karşın süper kapasitörler neredeyse hiç risklerini arttırmaktadır. Süper kapasitör-
bilir, çevreci, yenilikçi süperkapasitörler, kapasite kaybına uğramaz. ler düzenli olarak yıllarca 5 dakikada tam
enerjiyi kimyasal olmayan bir yöntem Geleneksel tüm bataryalardan farklı ola- dolu olacak şekilde hızlı şarj olduğun-
olan ‘’elektrostatik’’ olarak depolayan rak süper kapasitörlerimizin ölü bölgesi da bile hiçbir şekilde bozulma ve ömür
grafen özlü yeni nesil bir batarya tekno- yoktur. Ölü bölge; bataryanın kullanılma- kaybına uğramazlar bu anlamda teorik
lojisidir. Bataryaları biz süperkapasitör- yan kapasitesinin bulunmasıdır. Süper olarak değil ama pratik olarak dünyada
ler ve geleneksel bataryalar olarak ikiye kapasitörler diğer bataryalara göre ölü hızlı şarj olabilen tek batarya sistemidir.
ayırıyoruz çünkü süper kapasitörlerin bölgeleri olmaması sebebiyle aynı ka- Geleneksel bataryalardan kurşun asit
geleneksel bataryalara göre çok ciddi pasiteyle daha çok güç verebilir. Aynı akülerin iklimlendirmeye ihtiyacı vardır ve
avantajları mevcuttur. Diğer batarya tek- zamanda iç dirençleri de oldukça azdır. oda sıcaklığı koşullarında kalması gerek-
nolojilerime göre bazı üstün özelliklerini Bu sebeplerden kaynaklı daha verimlidir. mektedir. Lityum teknolojisi bu konuda
şöyle sıralayabiliriz: Geleneksel bataryaların eş değer kapa- biraz daha kullanışlı gözükse de -20 ile
Geleneksel bataryalar dentrit diye tabir siteleri yaklaşık yüzde 25 daha fazladır. +60 derece arasında çalışma koşulları
edebileceğimiz bozulmalar yaşarlar ve Geleneksel bataryalarda yüksek hava sı- ve 0 derecenin altında şarj edilememe
bu bozulmaların sonucunda bataryalar- caklığında ya da ani yüklenmelerde ciddi sorununa karşın süper kapasitörlerimiz
da kapasite kayıpları oluşur dolayısıyla patlamalar meydana gelir. Bu patlama- -30 ile +85 derece arasında iklimlendir-
kısa ömürlüdürler. Örneğin kurşun asit lar görmezden gelinecek kadar fazladır. me olmaksızın kullanılabilir.

ST ENERJİSİNİ ÜRETEN FABRİKALAR I Kasım 2022 77