Page 59 - st-enerjisini-ureten-fabrikalar-2021-temmuz

TEKNİK MAKALE I ENERJİ İZLEME SİSTEMLERİ

panolarının bakır yüzeylerine cıvata ile bağlanırlar. Yapı gereği
küçük olmalarından ötürü dielektrik mesafelerde de olumsuz bir
etki yaratmamaktadırlar. Marka ve modele göre değişebilmekle
birlikte uygulama bir orta gerilim panosuna ait bölmede en az 3
sensör, 1 anten ve alçak gerilim dolabına yerleştirilecek bir ana
modülden oluşmaktadır. Kompartıman sayısı ve istenen ölçüm
noktasına göre bu sayılar artırılabilmektedir.
Termokupl ile elde edilen değere çok yakın ölçüm yapabilmeleri,
izleme için kaliteli veri elde edilmesini sağlar. Grafik 1’de termo-
kupl ve SAW sensörlerinin karşılaştırmasında da görülebileceği
gibi sıcaklığın artış, sabit tutulma ve düşürülmesi esnasında hem
termokupl hem de SAW sensör ile alınan ölçümler birbirine çok
yakın seyretmektedir. Orta gerilim şalt panoları için kullanım es-
nasındaki en büyük ve tespiti nispeten zor olan konulardan bir ta-
nesi de kısmi deşarjdır. Kısmi deşarj, uzun vadeye yayılan, yavaş
yavaş ilerleyen ve sonuçları yıkıcı/katastrofik olabilen bir olgudur. Grafik 1: Termokupl ve SAW Sensörünün Kıyaslanması [3]

Kısmi deşarjın neden olabileceği önemli sorunlar arasında;
• İnsan Hayatının Kaybı
• Tesiste Oluşabilecek Büyük Yıkım Dijital pano izleme sistemlerine
• Üretkenlik Kaybı entegre olarak verilen antenlerin
• Yükselen Maliyetler gibi konular sayılabilir. kısmi deşarj izleme özelliği olan
Grafik 2’de de görülebileceği üzere, IEEE tarafından yapılan
araştırmada, orta gerilim ve yüksek gerilim sistemlerinde mey- tipleri de hücre içerisinde hızlıca
dana gelen yıkıcı hataların büyük bir oranı (yüzde 80’i) elektrik- uygunsuz durumları belirlemekte
sel kısmi deşarj kaynaklıdır. kullanılmaktadır.

Kısmi deşarja sebep olan etmenler arasında genel
olarak aşağıdakiler sayılabilir. SONUÇ
• İzolasyon Uygunsuzlukları Kritik öneme sahip büyük tesislerde ve çevresel açıdan zorlu,
• Malzeme Kaynaklı Problemler stratejik alanlarda pano içi dijital izleme sistemlerinin kullanımı-
• Sivri Yüzeyler nın önümüzdeki yıllarda artacağı öngörülmelidir. Bu sistemlerin
• Gevşek Yapılmış Cıvata Bağlantıları[5] getireceği 7/24 tesis takibi sayesinde, genel bakım maliyetle-
Dijital pano izleme sistemlerine entegre olarak verilen antenle- ri başta olmak üzere, uygunsuzluk maliyetleri ve insan, pano,
rin kısmi deşarj izleme özelliği olan tipleri de hücre içerisinde işgücü kaybı gibi çok daha kritik sorunların önüne geçilebilir.
hızlıca uygunsuz durumları belirlemekte kullanılmaktadır. Sis- Uzun vadede sistemlere olan talep artış projeksiyonuna bak-
temin kararlı biçimde uzun yıllar boyunca sorunsuz olarak ser- tığımızda, yeni üreticilerin ortaya çıkmasına ve bunun sonucu
viste kalmasına katkıda bulunmaktadır. Bu sistem ile müşteriye oluşacak daha rekabetçi bir ortam ile sistem fiyatlarının düşü-
yazılımsal izleme arayüzleri özel olarak hazırlanabilmekte ve şü pek çok tesiste kullanımını arttıracaktır.
7/24 sistemi, yetki seviyesi atamaları ile bilgisayar, tablet, cep
telefonu vd. cihazlarla erişilebilir hale getirmektedir.

BU SİSTEMLERİN GETİRDİĞİ AVANTAJLAR;
• Uygulama/montaj kolaylığı
• Zor ortamlarda hassas ölçüm yapabilme
• Sistemin sürekli takibi, Bulut ve/veya SCADA entegrasyonu
• Bakım gerektirmemesi
• Uzun vadede işletme maliyetlerinin düşmesi
• Basit program arayüzü ve kişiselleştirilebilir altyapısı
DEZAVANTAJLAR;
• Geleneksel yöntemlere göre pahalı olması
• Dairesel yüzeylere montajının zor olması,
• İzolasyon istenen durumlarda kısmi izolasyon kaybı sayılabilir. Grafik 2: Orta/Yüksek Gerilim Sistemlerindeki İzolasyon Hataları [4]

ST ENERJİSİNİ ÜRETEN FABRİKALAR I Temmuz 2021 57