Page 63 - st-enerjisini-ureten-fabrikalar-2021-nisan

TEKNİK MAKALE I TEST VE ÖLÇME

Kapasitans nedir?

Hazırlayan: Netes Mühendislik - Fluke

Netes Mühendislik, kapasitans ile ilgili hazırladığı teknik makale ile merak edilen
sorulara yanıt veriyor.

apasitans, bir bileşenin ya
da devrenin elektrik yükü
biçiminde enerji toplama
ve depolama yeteneği an-
K lamında geliyor. Kapasitör-
ler ise birçok boyutta ve farklı şekillerde
olan enerji depolama cihazları anlamı-
na geliyor. Seramik, film, cam gibi farklı
materyallerden yapılan bir yalıtıcı ara-
sına yerleştirilmiş iki iletken malzeme
plakasından oluşuyor. Yalıtıcı aynı za-
manda dielektrik olarak biliniyor. Ka-
pasitörün şarj kapasitesini yükseltiyor.
Kapasitörler otomotiv, denizcilik ve ha-
vacılık sanayisinde bazen kondansatör
olarak anılıyor. İç plakalar bazen ince yor. Kapasitörün kapasitans değeri, İngi- artabiliyor. Uygulama için mümkün olan
ve uzun ola ince metal antenlere ya da liz fizikçi Michael Faraday’e ithafen farad en iyi yalıtıcı dielektriktir. Elektrik devre-
bacaklara benzeyen iki dış terminale tel (F) olarak ölçülüyor. Farad, büyük mik- lerinde doğru akımı (DC) bloke ederken
aracılığıyla bağlanıyor. tarda bir kapasitanstır. Çoğu konut tipi alternatif akımın (AC) akmasına izin ver-
Bu terminaller bir devreye takılabiliyor. elektrikli cihazda bir faradın yalnızca çok mek için kapasitörler sıklıkla kullanılıyor.
Kapasitörler ise piller vasıtasıyla ener- küçük bir kısmı kadar kapasitans üreten Bazı dijital multimetreler teknisyenlerin
ji depoluyor. Piller enerjiyi kademeli kapasitörler bulunuyor. Diğer yandan şunları yapabilmesi için bir kapasitans
olarak verirken kapasitörler ise hızlıca süper kapasitörler binlerce faradlık çok ölçüm fonksiyonu sunar:
deşarj edilmesini sağlıyor. Örneğin: büyük elektrik yüklerini depolayabiliyor.
dijital bir kamera flaş birimine takılı bir • Bilinmeyen veya etiketlenmemiş
kapasitör ile kameranın pilinden enerji KAPASİTANS ŞU DURUMLARDA bir kapasitörü tanımlama.
topluyor. Deklanşör etkinleştirildiğinde ARTABİLİYOR • Açık ve kısa devreli kapasitörleri
ise bunu bir patlama şeklinde serbest Kapasitör plakaları birbirine çok yakın tespit etme.
bırakıyor. Boyuta bağlı olarak kapasitör yerleşirse, daha büyük plakalar daha • Kapasitörleri doğrudan ölçme ve
başka bir flaş için yeterli enerji topla- fazla yüzey alanı sağlarsa kapasitans değerlerini görüntüleme.
mak amacıyla bir veya iki saniyeye ihti-
yaç duyabiliyor.

KAPASİTÖR ENERJİ TOPLUYOR Kapasitör plakaları birbirine çok yakın
Kapasitör, bir elektrik devresinden akım yerleşirse, daha büyük plakalar daha fazla
geçerken enerji yani gerilim topluyor.
Her iki plaka da eşit şarj tutuyor. Pozi- yüzey alanı sağlarsa kapasitans artabiliyor.
tif plaka şarj toplarken negatif plakadan Uygulama için mümkün olan en iyi yalıtıcı
eşit bir şarj akıyor. Devre kapatıldığında dielektriktir. Elektrik devrelerinde doğru akımı
kapasitör toplamış olduğu enerjiyi tut-
maya devam ediyor. Ancak genellikle az (DC) bloke ederken alternatif akımın (AC)
miktarda kaçak oluyor. akmasına izin vermek için kapasitörler
Kapasitans her bir iletken üzerindeki sıklıkla kullanılıyor.
elektrik yükünün bunların arasındaki po-
tansiyel farkına oranı olarak ifade edili-

ST ENERJİSİNİ ÜRETEN FABRİKALAR I Nisan 2021 61