Page 69 - st-enerjisini-ureten-fabrikalar-2021-kasim

TEKNİK MAKALE I YILDIRIMDAN KORUNMA VE TOPRAKLAMA

yüzde 85’i yıldırım kaynaklı olmalıdır.
• Genel olarak ortalama bir tesiste
Yıldırım kaynaklı hasar boyutu
yılda 250 bin doları bulmaktadır.
• Yapılan araştırmalara göre rüzgar
santrali sigorta hasar taleplerinin
yüzde 80 ini yıldırım darbesi
oluşturmaktadır.
• Almanya’da Energieerzeugungswerke
Helgoland şirketi yıldırım darbesi
sonucu 1 yılda 540 bin dolar hasara
uğramış ve sigortadan karşılık
alamamıştır. Bunun sonucunda
faaliyetlerini durdurma kararı almıştır
• Türbin yüksekliği arttıkça yıldırım
düşme sayısı artmaktadır.
• Türbinlerin bulunduğu rakım arttıkça
yıldırım düşme sayı ve şiddeti
artmaktadır.
• Türbinlerin bulunduğu lokasyonlarda • Türbin içerisinde birçok elektronik kart Tüm bu olası hasarlara karşı türbin elekt-
100kiloamper değerine 3-4 kat aşan ve devre vardır. Olası bir darbe sonucun- riksel donanımının içeride ve dışarıda
darbelere rastlamak mümkündür. da tamamının arızalanması olağandır. bulunan trafoların, kamera sistemlerinin
• Türbinlerin dışında bulunan trafo, Transformatör istasyonu, frekans dö- doğru parafudr ürünleri ile korunması ge-
kamera ve redresörler yüzde 88 nüştürücü, şalt elemanları sıklıkla yıldı- reklidir. Ülkemizde 1 yılda 4 milyon adet
oranında yıldırım kaynaklı hasar alır. rım darbesi sonucunda hasar alırlar. yıldırım düşmektedir. Her yıldırım olayında
• Rüzgar Türbinleri yıldırım çarpması resmi • Kanatlar yüzde 92 oranında türbinin hasar tehdidi yaşamak yerinde doğru ko-
yıldırım alan noktalarıdır. Olası bir yıldı- ruma önlemleri alınması gereklidir. Ray-
HASARLARA AİT BAZI VERİLER rım darbesi 28.000C a kadar çıkar. Ka- cap Strikesorb parafudr sistemi türbin iç
• Yıldırım darbesi sonucunda genellikle nat içerisinde havanın sıcaklık etkisiyle ve dış tüm ekipmanlarını koruma altına
türbinin en hassas kısmı Kontrol Bölümü genişlemesi patlayıcı bir etki yaratır. Bu alarak Türbinleri yıldırım tehdidine karşı
hasar alır. Türbini kontrol eden rüzgara sıcaklık kanatın yüzeyine ciddi zarar ve- başarıyla savunur ve en uzun çalışma sü-
karşı sensörlerle türbin mekanizmasını rir. Ön ve arka kenarları genellikle kırar. resini sunar. Kurulduktan sonra herhangi
yöneten bu bölümde özellikle yıldırım • Jeneratörler ve pillerde yıldırım darbe- bir güncelleme ve bakım gerektirmezler.
darbesi sonucu oluşacak bıçak hasarı si sonucu Türbin içerisinde sıklıkla hasar En yüksek kiloamper seviyelerinde 1 ns
büyük bir ekonomik kayıp yaşatır. gören noktalar olarak dikkat çekerler. gibi 100kat hızla yanıt sunarlar.

ST ENERJİSİNİ ÜRETEN FABRİKALAR I Kasım 2021 67