Page 60 - st-enerjisini-ureten-fabrikalar-2021-haziran

YILDIRIMDAN KORUNMA VE TOPRAKLAMA I TEKNİK MAKALE

Topraklama uygulamalarında bakır

kullanımı zorunlu mu?

Hazırlayan: Yılkomer Genel Müdürü Serdar Aksoy

Yılkomer Genel Müdürü Serdar Aksoy topraklama uygulamalarında bakırın zorunlu
olmadığına dikkat çekerek farklı alternatiflerin olduğunu vurguladı.

Özellikle telekomünikasyon firmalarında
yaşadığımız en büyük sorun ise bakırın
bu kadar değer kazanmasına paralel
olarak sürekli iletkenlerin çalınmasıdır.
Bu durum hem şirketlere ciddi ekonomik
kayıp yaratmak da hem de iletişim alt-
yapısında ciddi kesilmelere yol açmak-
tadır. Ayrıca yıldırım iniş iletkeni çalınan
bir sistemin oluşturacağı risk oldukça
fazladır, olası bir yıldırım darbesinde sis-
temin yaşatacağı hasarın geri dönüşü-
mü olmayabilir. Bakır iletkenlerin söküle-
rek çalınması yerine yeni ekipman alımı
hasarı kadar müşteri memnuniyetsizliği,
işçilik gibi diğer gider kalemlerini de be-
raber getirmektedir. Bu sorunlardan yola
çıkarak başta GSM sektörü olmak üzere
tüm uygulamalarda hem ülkemiz ekono-
misine katkı sağlayacak hem de hırsızla-
rın önünü kesecek teknik açıdan uygun
alternatif ürünlerin kullanımını Yılkomer
olarak öneriyoruz.

FARKLI ALTERNATİFLER
opraklama uygulamalarında yılda 50 mm kesitli som bakır toprakla- DEĞERLENDİRİLEBİLİR
2
bakır kullanımı ülkemiz gene- ma iletkeni metresi 9 TL mertebesinden Birçok uluslararası yıldırımdan korunma
linde çok yaygın durumdadır. 45 TL seviyesine çıkmıştır. ve topraklama üretici firmanın ürün ga-
Her türlü topraklama uygula- mında bakır iletkenler yer almamaktadır.
T masında som bakır elektrot TEKNİK BİR SORUN MEYDANA Yıldırım iniş sistemlerinde Alüminyum ve
ve som bakır iletkenler kullanılmaktadır. GELMİYOR Galvaniz iletkenler ya da iyi bir alternatif
Bakır fiyatlarındaki artış oranının döviz Bakır iletken ve elektrotlarla yapılan top- olarak Bakır kaplı Alüminyum iletkenler
artış oranından daha fazla olduğu ül- raklamalar standartlara uygun olarak tercih edilebilir. Topraklama uygulamala-
kemizde neden her uygulamadan bakır üretilmiş galvaniz çelik, paslanmaz çe- rında galvaniz, paslanmaz çelik ürünler,
kullanımı tercih ediliyor diye teknik açı- lik ya da bakır kaplı çelik ürünlere göre yine bakır kaplı çelik ürünler kullanımı
dan sorgulamamız gereken bir dönem- ciddi bir fayda sağlamamaktadır. Evet alternatif olarak değerlendirilebilir. IEC
deyiz. Ülkemizde her yıl milyonlarca do- bakırın iletkenliği daha fazladır ancak 62305 Standartı uyarınca yıldırım iniş
lar bakır toprağa gömülmekte ve birçok hem yıldırımdan korunma hem de top- için iletken seçim tablosu aşağıdaki şe-
proje firması tüm projelerde bakır ekip- raklama uygulamalarında standartlar kilde yer almaktadır. İzoleli iniş sistemle-
manlar ile teknik çizimlere devam etmek- kapsamında bakır kullanımı zorunlu de- rinde ise 28 mm kesitli kabloya izin ve-
2
tedir. Aşağıdaki grafikten de görüleceği ğildir. Bakır kullanmadığımızda sistem rilmektedir. Buradan yola çıkarak doğru
üzere bakır fiyatlarında özellikle son 1-2 kurulumundaki topraklama değeri ya kesit ve standarta uygun ürün seçimi ile
yılda ciddi bir artış göstermektedir. Daha da yıldırımın toprağa ulaşması ile tek- tesislerimizi daha ekonomik koruma altı-
somut bir örnek sunmak istersek son 3 nik bir sorun meydana gelmemektedir. na alabiliriz.

58 ST ENERJİSİNİ ÜRETEN FABRİKALAR I Haziran 2021