Page 124 - st-elektrik-enerji-2017-aralik

YILDIRIMDAN KORUNMA VE TOPRAKLAMA I TEKNİK MAKALE

DC Hatların Korunması

ve DC Parafudrların Önemi

Hazırlayan: Yılkomer

V’tan başlayarak 1500V’a uza- kapsamında kademeli koruma yapma- korumamız gerekmektedir. 5V gerilim
nan geniş bir alanda kullanıl- mız gerekmektedir. Up seviyesini kade- seviyesine kadar düşebilen bu hatları
ması gereken DC Parafudrlar, meli olarak düşürmek en doğru çözüm- korumazsak tüm koruma önlemlerimiz
maalesef güncel projelerde dür. AC hatlarda kullanılan Tip 1 ürün Up önemsiz kalabilir ve darbe bu hattan sis-
5gerektiği kadar yer almıyor. seviyesini 1,2 kv mertebesine indirgenen teme ulaşabilir.
Bu sebeple sahalarda karşılaştığımız 12 ya da 24v hassas koruma yapan ürün DC Parafudrlar; enerji santrallerinden,
sorunlarda genellikle DC beslemeli hat- Up seviyesini 25v a kadar indirgeyebil- otomasyon sistemlerine; haberleşme
ların zarar görmesinden kaynaklanıyor. mektedir. modüllerinden, güvenlik sistemlerine ka-
Bir Otomasyon sisteminin 24V besleme- DC Photovoltaic parafudrlarda ise Uc dar geniş bir alanda kullanılmalıdır. Sa-
sinde ya da yangın ihbar sisteminin 48V sürekli gerilim seviyesi 1500V a kadar halarda sensörler hayati önem taşıyan
beslemesinde kullandığımız Class 3 DC çıkmaktadır. Bu ürünler Tip3 yerine Tip sistem elemanlarıdır. Sensör korumala-
hassas korumalar, Photovoltaic sistem- 1+2 koruma yapma eğiliminde olup Gü- rını da yine DC Parafudrlar ile yapabil-
lerde 1000V Tip 1+2 (B+C) Sınıfı olarak neş santrali projeleri için büyük önem mekteyiz. Ürün seçerken sistem Uc sü-
karşımıza çıkabilmektedir. Yine özellikle taşımaktadır. Yıldırımdan Korunma Mer- rekli gerilimine, Up değerine, risk analizi
raylı sistemlerde kullanılan 750VDC ve kezi olarak koruma altına aldığımız sant- kapsamında Imax ve In değerlerine, ön-
1500V DC ürünlerde yıldırım, şebeke rallerde parafudr teknolojisinde devrim cesinde kullanılan parafudrun türü doğ-
darbesi, switcing darbesi ve ani gerilim yaratan VG teknolojili DC Photovoltaic rultusunda Koordinasyon kademesine
yükselmelerinde sistemlerimizi koru- parafudrları kullanmaktayız. Safetec tek- mutlaka dikkat etmemiz gerekmektedir.
maktadır. Genellikle projelerde AC Ana nolojisi sadece varistör tabanlı olmayan Ürün seçimi kadar uygulamada DC
Pano ve AC Tali panolarda AG Parafudr darbe geldiğinde zarar görmeyen bir parafudrlar önemlidir. Photovoltaic DC
kullanılmakta fakat DC çalışan sistemler- teknolojidir.20 yıl biz inverterlerimiz ko- Parafudrlar paralel bağlanırken, gerilim
de koruma yapılmamaktadır. DC çalışan ruma istiyorsak Combinerbox içerisin- seviyesi düştükçe ürünler son nokta ko-
sistemler genellikle hassas kartlar ve ha- de DC Parafudr Tip 1+2 VG teknolojili rumasına geçerler ve seri olarak sisteme
berleşme sistemleridir. DC sistemlerinde ürünleri koymak zorundayız. Tabi santral entegre olurlar. Seri bağlı ürünler sis-
Up dayanım seviyesi çok aşağıdadır bu ana ve ac toplama panolarında Tip 1+2 tem türüne göre bnc, f konnektor, pinli,
nedenle AC panoda yaptığımız koruma –B+C sınıfı 100ka AC parafudr kulla- rj45, cat6, rj11 gibi bağlantı detaylarına
bizim hassas kartımızı ya da yangın ih- nacağız. İşte tam bu noktada herkesin göre şekillenirler. Pinli DC korumalarda
bar sistemini koruma için yeterli olma- aklına tamamdır mükemmel korumayı 1,5mm2 kesitli kablo kullanılabilir, Tip 2
yacaktır. Ancak olaya tersten yaklaşırsak sağladım diye gelebilir. Ancak İnvertere DC Parafudrlarda 6mm2, Tip 1+2 DC
sadece DC hat üzerinde yapılan bir Tip giren haberleşme hatları ve datalogger- Parafudrlarda ise 16mm2 kesitli kablo
3 koruma da yeterli değildir, IEC 62305 ların cat girişlerini de DC parafudrlarla kullanabiliriz.

122 ST ELEKTRİK-ENERJİ I ARALIK 2017