Page 11 - st-cati-cephe-2023-haziran

ÇATI ÜZERİNDEKİ PLANSIZ YÜKLER TEHLİKE deprem anında hasar ve yıkımlara sebep olabilir. Ayrıca
YARATABİLİR çatılarda çalışacak kişilerin çatı sistemleri, çatı yapımı ve
Çatılarda plansız şekilde yerleştirilen çanak anten, su teknikleri, yüksekte çalışma ve iş güvenliği konularında
deposu gibi yüklerin büyük risk yaratabileceğini de söz- eğitimleri ve sertifikaları olmalı, sosyal sigortalar ile ilgili
lerine ekleyen Şenal, şöyle devam etti: “Çatılarımızın güncel mevzuata uyulmalıdır. Yapılan iş her safhasın-
çoğuna su depoları, çanak antenler, güneş enerjisi ısıtı- da çatı konusunda uzman bir teknik eleman tarafından
cıları, baz istasyonları konuluyor. İzinsiz ve bilgisizce ya- kontrol altında tutulmalıdır. “
pılan bu ilaveler, rüzgar, fırtına, deprem gibi olağanüstü
hallerde üzerinde bulundukları yapı ve çevredekiler için RENOVASYON TERCİHİ DİKKATE ALINMALI
ciddi risklere sebep olabiliyor. Çatının böyle sistemleri Yaşlı olmayan yapı stokuna sahip belli bölgelerde ilk
taşımadığı görüldüğünde tedbir alınmadan çatı üzerine planın yıkım olmaması gerekliliği üzerinde duran Şenal,
ilave yükler konulmamalıdır. şöyle konuştu: “Kentsel dönüşüm planının genç yapı
Mimar veya mühendis tarafından hesaplanmış, tüm blokunda çeşitli şekillerde uygulanabilir olması gerekir.
detaylarıyla çizilmiş, malzemeleri tarif edilmiş bir proje, Yapıların yıkılıp yeniden yapılması yerine yapının koru-
yapı güvenliği için en önemli unsurlardır. Çatı bütünü nabilir kısımları bırakılarak, önümüzdeki yıllarda ihtiyaç-
içindeki kalkan duvar, parapet duvarlar, baca gibi ağır ları karşılayacak şekilde yenileme yapmak gerekir. Çeşitli
yapı bileşenleri deprem sırasında yıkılmayacak, yapıdan tekniklerle yüzde 100 olmasa bile buna yakın bir oranda
ayrılarak çevreye savrulmayacak şekilde projelendirilmeli mevcut binaları depreme dayanıklı hale getirmek müm-
ve projeye uygun olarak inşa edilmelidir. Depreme bağlı kün. Buna, yıkıp yeniden yapmakla, güçlendirmenin
çatı yıkılmaları genelde bu gerekliliklere uyulmamasın- maliyetini karşılaştırarak karar vermek gerekiyor.
dan kaynaklanıyor. Genelde sadece taşıyıcı sisteme müdahale edildiği için
Çatıların projelendirme, yapım veya bakım süreçlerinde; yeniden yapım maliyetinin yüzde 20-30’u düzeyinde ka-
çatı projesinin yapılmaması, yapım tekniklerine uyul- lıyor. Dünya genelinde yaygın kabul, bu oranın yüzde
maması, standart dışı malzeme kullanılması veya yapım 40’a kadar olması durumunda güçlendirmenin tercih
işlerinin bilgisiz, yetersiz ve belgesiz kişilere bırakılması edilmesidir. Ağır hasarlı olan binalarda ise genelde ni-
durumunda yapılar riske açık hale geliyor. Türkiye’de ça- teliksiz malzeme ve uygulama ile taşıyıcı eleman dona-
tılar sadece düşey kuvvetler göz önüne alınarak, uzman tılarının korozyona uğrayarak etkili kesitlerin küçülmesi
olmayan kişiler tarafından yapılabiliyor. Depremdeki sonucu betonda çatlama-dökülmelere sebep olmasını
yatay yükleri karşılayan çapraz bağlantıların çatı, kolon, görüyoruz. Oysa ilgili kurallara uygun projelendirilip inşa
makas düzlemlerinde yapılmaması veya eksik yapılması edilmiş bir binanın ömrü çok daha uzun olacaktır.” ¡

ST Çatı Cephe HAZİRAN 20223 9