Page 6 - st-endustri-4.0-2017-aralik

PERSPEKTİF

Genel Yayın Yönetmeni
HALEFŞAN SÜMEN
[email protected]

Endüstri 4.0 Prensipleri

M akinaları, montaj hatlarını, iç lojistik sistemlerini, yazılımları ve insanları birbir-

leriyle sürekli bağlantı halinde çalıştıran fabrikalar Endüstri 4.0 düzeyinde kabul
ediliyor. Bu düzeye çıkabilmesi için fabrikaların aşağıdaki altı prensibe uygun
yapılandırılması öneriliyor.

- Birlikte işlerlik (interoperability): Fabrikalardaki hiçbir şey diğerlerinden ta-
mamen izole çalışmadığından işleyişleri birbirlerini destekleyecek tarzda kurgulanmalıdır.
Birlikte işlerlik ünitelerin ekstra çaba harcamadan işbirliği yapabilmelerini ifade eder. Bunun
için ya cihazlarda aynı protokol olmalı, ya açık sistem yaklaşımı benimsenmeli, ya aynı marka
çözümler kullanılmalıdır. Bu prensip sinerji yaratılabilmesi için esastır.
- Sanallaştırma: Endüstri 4.0 özü fabrikaların dijitalleşmesidir. Tüm fiziksel nesnelerden sensör-
ler aracılığı ile verilerin toplanıp sistemin dijital modeline iletilmesi ve model üzerinde dene-
meler yapılması büyük iyileştirmeler sağlamaktadır. Bu prensip sanal ürün prototipinin fabrika
düzeyine yükseltilmiş hali –dijital ikiz- olarak düşünülebilir.

- Merkezkaç yapı: Dönemimizde önemi çok artmış olan hızlılık Endüstri 4.0’da tam destek bul-
malıdır. Bunun için de sistem rutin kararları hızla vermesine olanak sağlayacak merkezkaç
yapıda tasarımlanmalı ve yapay zekaya delege edilmelidir. Özetle bu prensip operasyonel ka-
rarları yerel otoriteye bırakmayı öngörmektedir.
- Gerçek zamanlılık: Gerek sanallaştırma, gerekse merkezkaç yapı gerçek zamanlı veri işlemeye
dayanmaktadır. Keza kestirimci bakım da yine şimdiki zaman verilerine gerek duymaktadır.
Üstelik haberleşme de gecikmeli değil, anlık olmalıdır. Bu prensip “Time is Money” ifadesinin
diğer şekilde söylenmesidir.
- Servis kolaylığı: Kendi kendini tedavi Endüstri 4.0’ın vurguladığı kavramlardan olsa da bir
çizginin ötesinde her zaman servise gerek vardır. Sistemin servis gereksinimini ilk anda fark
etmesi ve kısa süre içinde servis verebilecek yapıların kurularak çalışabilir süreler arttırılma-
lıdır. Bu prensip çok eski, ancak hiç eskimemiş olan “ortalama onarım süresi minimizasyonu”
hedefini benimsetmektedir.

- Modüler yapı: Ürün çeşitlerinin artmasının getirdiği esneklik rijit hatlarla sağlanmadığından
pazara uyacak farklı konfigürasyonlara hızla geçiş yeteneği olmazsa olmazdır. Bu da ancak
modüler yapılarla sağlanabilir. Bu prensip modülerliğin zıttı olan integral yapının öneminin çok
azaldığına işaret etmektedir.

• • •
Prensipler gerçeğin en anlamlı söyleniş tarzlarındandır. Başarılı olan her proje prensiplere dayanır.
Endüstri 4.0 projeleri de ancak kendi prensiplerine uyarsa başarılı olur…

4 | ST ENDÜSTRİ 4.0 ARALIK 2017